30 Ocak 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 4

Cilt: XX, Sayı: 344 AKİS HAFTALIK AKTÜALİTE MECMUASI 30 OCAK 1961 İKTİSADİ VE MALİ SAHADA Millet Karın guruldayınca... Belki can boğazdan geldiği için, bel- ki mal canın yongası bulunduğun- dan, şu günlerde keseyle alâkalı me- seleler bütün diğer konuların üzeri- ne çıkmıştır. Kütlelerin, iyi ve fena günlerde, birincilerde keyiften, ikin- cilerde can sıkıntısından dolayı | nu- maralı meşgalesini teşkil eden futbol ve hattâ Spor - Toto bile bitirdiğimiz hafta ikinci plâna düşmüştü. Hemen herkes, durumuna göre, ya aylığına gelecek zammın hesabı, ya da öde- yeceği verginin miktarı ile meşgul oluyor, ailece bu meseleler görüşülü- yordu. Haftanın sonlarında, Maliye Bakanı Kemal Kurdaşın Servet Be- yannamelerinin sâdece vergi kaçak- çılığına karşı bir tedbir diye düşünül- düğü, yoksa yeni bir verginin esasını teşkil etmeyeceği (oyolundaki açıkla- masına rağmen endişeler, tereddütler ve güçlükler o noktada da devam et- ti. Bunun sebebi, iktisadi ve bilhassa malt kararların ürkütücü vasıfla- rının seri ve kuvwvetli, buna mu- kabil teskin edici kudretlerinin ya- vaş ve zayıf olmasıdır. Nitekim bu yüzdendir ki normal işleyen bütün rejimlerde iktisadi ve mali ka- rarlar büyük titizlikle incelenir, ev- ancak ondan bilinip ki iyi niyetle kırılmış bir potun tamiri bu sahalarda âdeta imkânsızdır ve yan- lış atılmş bir adım, o adımdan dönül- se de cemiyeti yerinden mutlaka kı- pırdatır. Tıpkı, İhtilâlin hemen aka- binde bankaların kasalarına konan eli -hata derhal düzeltildiği ve ban- ka kasalarının mahremiyetine artık el atma bahis konusu dahi bulunma- dığı halde- bugüne kadar süren, da- ha da uzun zaman sürecek tesirler yarattığı gibi.. Aynı şekilde, müzake- resi aleni yapılmadığından dolayı ka- rışık maddeleri bin çeşit tefsire tâbi yeni sistem de nasıl bugünün mese- lesiyse, yarın ve öbür gün de maale- sef tedavülde kalacaktır. Bitirdiğimiz hafta, memur maaş- ları da sâdece hoşnutsuzluk yaratmış değildi. Böyle bir desteğe (şiddetle muhtaç, eski rejimin üvey evladı or- du mensupları ve sivil memurlar et- 4 Bir muhasebeci Başı dertte kadın lerine geçecek fazla paranın mikta- rıyla birlikte bunun hangi yama- lara kapatılması gerektiğini ince- den inceye, dünyanın bütün uz- manlarına taş çıkartacak bir me- haretle -alışkanlığın ve zaruretin verdiği meharet- hesaplarken kendi- lerini yeni rejim içinde talihsiz sayan suratlarını asmış- da cereyan eden hadiseler, onların ki- mi doğru, kimi eğri tefsirleri günün meselesi oldu. Bu küçük ve şahsi en- dişelerin yanında memleket mesele- leri üzerine eğilen kafalar da istikba- li ipotek altına alan bir takım hü- kümlerin fayda veya zararlarını be- lirtiyor, çıkar yolu göstermeye çalı- şıyorlardı. Piyasanın ve iş âleminin, "tutukluk hali"ni bitirdiğimiz hafta içinde de muhafaza etmesi, bu alâkanın bir başka sebebini teşkil etti. Hakikaten, milletin geniş kütlesiyle gözlerinde iktidarın, kudretin, yahut bazı peşin hükümlerin gözlüğü (bulunmaksızın temas Menler daha ziyade karanlık manzara görmekte devam ettiler. Bu yüzdendir ki, ne kadar haklı Ke vesile verirse versin, umumi efkârın bir aynasını teşkil ettiği muhakkak gazeteleri açanlar, bitirdiğimiz maf- ta içinde kalem sahiplerinin bu konu- ları işlediğini gördüler. Herkes geçimden bahsederken se- çim lâfı dahi, elbette ikinci plâna geçti. Ama aslında, bunlar bir bütün teşkil ve iktisatla politika, yani mil- letin refahıyla iyi idaresi bir araba- nın İki atı durumunu muhafaza edi- yorlardı. Maliye İki renkli gözlük (Kapaktaki o Bakan) Bitirdiğimiz o haftanın başlarında bir gün, saatin 15'i biraz geçtiği sıra- larda Maliye bakanlığının salonların- dan birinde son derece alâka çekici bir toplantı yapılmaktaydı. Salonun tam cepheye nazır kısmındaki camlı masanın üstü hayli karışıktı. Orada- ki kağıt tomarlarım diğerlerinden a- yıran fark, bunların üzerlerinin ka- barık rakamlarla dolu olmasıydı. Ma- sanın etrafındaki adamlar hep kerli ferli kimselerdi. o Anlaşılan, toplantı son derece ciddi bir hava içinde cere- yan edecekti. Arkada Atatürkün ne- fis bir portresi bulunmaktaydı. Salon iyi döşenmişti ve oldukça sıcaktı. Toplantının dinleyicileri basın men- supları, o tertipleyicileri (İse Maliye Bakam Kemal Kurdaş ile yardımcı- larıydı. Ne var ki, konuşan sâdece Maliye Bakam oldu. Günlerden pazartesiydi. Gazeteci- ler için oldukça heyecanlı bir gün başlamıştı. Zira, o gün yapılacak ba- sın toplantısıyla, bir hafta önceden ortaya atılan ve çeşitli tefsirlere yol açan bütçe ile memur maaşlarına zam meseleleri aydınlanmış olacaktı. Bunun içindir ki, saatlerin 15'i gös- terdiği sırada başkent muhabirleri- nin hemen hepsi salonda hazır ve na- zırdı. Toplantının o saatte başlaya- cağı bildirilerek bakanlığa davet edil- mişlerdi. Toplantı Il dakikalık bir gecik- meyle açıldı. Saat 15.11 idi ki İhtilâl idaresinin üçüncü hükümetinin sürp- AKİS,30 OCAK 1961