Cilt: XVIM, Sayı. 300 AKİS HAFTALIK AKTÜALİTE MECMUASI 27 NİSAN 1960 DÜNYADA OLUP BİTENLER Güney Kore Diktatörün sonu Geçen haftanın son günü, Kore rad- yolarında konuşan titrek bir ses "derin bir teessür ve ruhi buhran içinde" bulunduğunu açıklıyor, tisinin Genel Başkanlığından ettiğini bildiriyor, o zamana ağzına almaya tenezzül etmediği tatlı sözler söylüyor, ovaadlerde bu- lunuyordu. Konuşan, Güney Kore- nin daha bir hafta önce mutlak kud- rete .sahip görünen "Kuvvetli Ada- mı" Syngman Rhee idi. Radyolarını dinlemekte olan Güney Koreliler deh- şetli Cumhurbaşkanının süngüsünün ne derece düşmüş olduğunu, dudak- | müşahadeden ken- larında istihfaf, idilerini alamadılar. Aman bu diktatörler kendilerini yarabbi, kuvvetli hissettiklerinde nasıl da çalım satı- b yorlar, fakat ,milletin şamarı surat- | larına indiğinde ne zavallı mahlük- lar haline geliyorlardı. .Rhee daha bir hafta önce polislerini hürriyet is- © temekten başka suçları bulunmayan genç üniversiteliler üzerine merha- metsizce saldırtmış, idealindeki bas- la rejimini zorla kabul ettirebileceği hayali içinde fütursuzluğun son had- dine varmıştı. Şimdi ise Liberal Par- ti Başkanlığından çekildiğini, iadece Devlet Başkam olarak kalmağa razı olduğunu ve memleketi fiilen idare mesuliyetinin artık Meclis karşısın- da sorumlu bir (Başbakana verilme- sini kabul ettiğini bildiriyordu. Ay- nı gün, yeni seçilen Başkan Yardım- cısı Li Kim Pong da bu vazifesinden ve Ağustos sonuna kadar muhafaza edebileceği Meclis Başkanlığından is- tifa etmişti. Açık obaşlı ve gülmez yüzlü Rhee, ayrıca, geçen hafta ba- şında Seulde halk üzerine ateş açıp 125 kişinin ölümüne ve 777 kişinin ağır surette yaralanmasına o sebep polislerin Oo cezalandırılacağını bildiriyordu. Anlaşılıyordu ki kanun- suz emirlere riayet osuçunu' işlemiş *bulunan ihtiyatsız devlet memurları ihtiyatsızlıklarının bedelini katil su- çundan yargınlanmak suretiyle ödi- yeceklerdi. İşin en acıklı tarafı ken- dilerini mahküm eden adamın, bir hafta önce bu emri bizzat vermiş adam olmasıydı! 4 Syngman Rhee Hüvelbaki Dağlara kar yağınca Güney Korede talih, geçen haftanın ortalarında döndü, Halk Syng- man Rhee'nin baskı rejimine karşı ayaklanmışta. Bilhassa ( Üniversiteli gençler sokaklara dökülmüşler, nü- mayiş yapıyorlardı. Buna rağmen haftanın başında 85 lik Cumhurbaş- kanı azminden ve cüretinden bir şey kaybetmemişti. Yok etmek istediği Muhalefeti Amerika - Güney Kore dostluğunu bozmak suçuyla itham etmemiş miydi? Elbette ki buna kAr- şılık Amerika kendisini destekler, A- merika Büyük Elçisi refakatine gi- rip yurt dahilinde Kalkınma turne- lerine çıkar, kendisi de memleketi- nin düşmanlarına karşı savaşması için Amerikanın verdiği paralarla kurduğu ordusu ve polisiyle gafil hal- in hakkından gelirdi. Ama Syng- man Rhee'nin hayalleri fazla uzun sürmedi ve ihtiyar Başkan dağlara kar yağdığını farketmekte gecikme- di. Zaten hadise farkedilmiyecek gibi de değildi. Amerika Dışişleri Bakam Herter son derece açık bir beyanat yapmış ve Amerikanın Rhee tarafından alınan tedbirleri asla bildirmişti. Bu, diktatörün ölüm fermanı oldu. Syng man Rhee Herter'in ihtarının hemen akabinde etrafının o boşalıverdigini dehşetle gördü. Evvelâ kabinesi top- lu halde istifasını verdi, ondan son- ra partisinin Genel Kurulu vazifeli terketti. Diktatör mağlüp olmuştu. Her diktatör için mukadder olan akı- bet gelip çatmıştı. “Syngman demokrasi Nereden nereye Syngman Rhee, bundan 12 yıl önce Meclis tarafından Kore Cumhur- başkanlığına (o seçildiği vakit bütün Korelilerin taptığı bir insandı. Haya- tı Japon müstevliye karşı savaşmak- la geçmişti. Japonların Koreyi zap- tettikleri sırada Doğan Güneş İmpa- ratorluğu Ordularına 'karşı kahra- manca savaşanlar arasında o da var- dı. Kore, kuvvetli komşusu tarafın- dan ilhak edilince o Çine kaçmış Ve Çungkingte büyük Kore mücahidi Kim Koo tarafından kurulmuş olan Hür Kore Hükümetinde vazife al- mıştı. Syngman Rhee daha sonra A- merikaya gitmişti. Zaten Harvard ve Princeton Üniversitelerinden me- zundu. Amerika onun için hürriyet ve istiklâl idealinin timsâliydi. Ame- rikada yıllarca Kore milliyetçilerinin mücadelesini teşkilâtlandırdı. Çang Kay Şek Hükümetiyle anlaşan Kim Koo, General Lee Bum Suk'un ko- mutasında bir Milli Kore Ordusu kurmuştu. Syngman Rhee, Amerika- da bu Orduya silâh temini için uğra- şıyor ve büyük başarı gösteriyordu. Nihayet, beklenen günler geldi. Hi- roşimada patlayan ilk atom bombası Doğan Güneş İmparatorluğunu Ge- neral Mac Arthur'ün ellerine teslim etti. Koreye Güneyden Amerikan Or- duşu, Kuzeyden Sovyet Ordusu gir- miş, Korenin hiç değilse yarısı hürri- yetine kavuşmuştu. oSyngman Rhee derhal Koreye döndü. Kore o zaman, milli bir idareden mahrumdu. Bütün memur sınıfı Japonlarla işbirliği yap- mış olduğu için tasfiyeye uğratılmış- tı. Halk sefalet içinde, mahalli poli- tane siyasi parti vardı. Bu miktar AKİS, 27 NİSAN 1960