7 Mart 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 33

SİNEMA Filmler "İçli macera" om Lee -John Kerr-, hassas, içi- ne kapanık bir delikanlıdır. Ya- tılı bir okula gider. Pansiyon olarak kaldığı evi idare eden okulun beden terbiyesi — öğretmeni Bill Reynolds -Leif Eriçkson- ile kendi okul arka- daşları Tom'un yalnız başına bir kö- seye çekilip kitap okuması lâ dinlemesi, buna karşılık spor faali- yetlerınden hiçbirine katılmaması i- le alay ederler. Bili Reynolds'un ka- rısı Laura -De'borah Kerr- ise, bü- tün bunlara karşı Tom'un tarafını tutar, ona büyük bir yakınlık göste- rir. Bir gün, plajda Laura ile dıger iki öğretmen eşinin yanında, onlar. düğmenin en iyi nasıl dıkılecegını "Ayrı masalar" Oyuncu -gösterirken Tom'u daşları, alaylarını daha agırlaştırır— lar; om'un homoseksüel ol- dugu rıvayetı ortaya çıkar ve "Sis- Boy" -diye çağırılmağa başlanır. Daha kötüsü, Tom'u ziyarete gelen babası da aynı görüşe katılır. Baba- seyreden arka- sı, Öğretmeni, okul arkadaşları, hat- tâ. pansiyon odasını beraber — pay- laştıkları tek samimi arkadaşı ta- rafından bir basına bırakılan Tom'- un durumu Laura'yı büsbütün üzer, fona y ardım etmeğe çalışır. Bu arada T om'un “"erkekliğini isnat için ög— ci gazıno unda çalışa kızla gi- rıştıgı tecrübede, kızın da aynı şekil- de Tom'la alay etmesi onu çileden çı- karır, kendini öldürmek için kızın o- dasından bir ekmek bıçağı alarak ka- AKİS 7 MART 1959 çar, fakat okul inzibatı tarafından ya- kalanır. Bu tecrübenin, Tom'un haya- tında birdaha sılınmıyecek kötü bir tesir yaratmasından korkan Laura, o- na normal bir erkek olduğunu ispat edecek fırsatı verir. Aradan beş al- tı yıl geçtikten sonra okulun yıldö- nümünde eski pansiyonunu gezen Tom, Bill Reynolds'u çökmüş, terke- dilmiş olarak bulur. Laura'nın ken- disine verilmek üzere bıraktığı mek- tuptan, onun kendisiyle seviştiği gün kocasına da terkedip gittiğini anlar. Tom ise, artık evlenmiş, okuldaki tecrübelerine dair bir de kitap yaz- mıştır. Sahneden perdeye geçerken C_]lSOl' Vincente Minnelli'nin çevir- diği "İçli Macera Tea and Sym- pathy Robert Anderson'un 1953 te filmi çevrilirken koleksiyonu Broadway sahnelerinde büyük bir muvaffakiyet kazanan aynı adlı pi- yesinden yine kendisi tarafından si- nemaya adapte edilmiştir. Bir 'bakı- ma, bu işi Anderson'un üzerine al- ması yerinde olmuştur. Zira sahne- deki haliyle perdedeki hali arasında o kadar değişiklik var ki, bunun me- suliyetini ancak yazarın kendi si yük- lenebilirdi. Ama bu değişiklik, sahne eserini, perdeye uydurmaktan ziya- de, eseri sinema sansürünün kısıntı- larına uydurmak için yapılmıştır Ne yazık ki, bu değişiklik de, i ma- cera" nın en ehemmiyetli meselesınde -homoseksüellik- ortaya çıktığı için, perdedeki eser, sağlam bir temelden mahrum kalıyor. Perdedeki "İçli ma- cera"ya bakarsanız Tom'un homo- di Tom | güçlü kuvvetli, seksüelliği, çevresındekı insanların anlayışsızlığından n bir Triva- yettir. Tom'un babası bundan korku- yor, Tom'un öğretmeni, aynı zaman- da babasının eski okul arkadaşı Bill bu korkuyu paylaşıyor, Tom'u kadaşları bu korkuyu beslıyorlar Bu— tün bunlar karşısında Tom da yavaş yavaş kendisinin "normal" bir insan olmadığına inanmağa başlıyor. Hal- buki piyeste, homoseksüel temayü- lünden asıl korkan ve şüphelenen Tom'un kendisidir. Kendisini diğer ar- kadaşlarından ayrı gören, kendinde bir eksiklik duyan herkesten önce Tom'dur. Tom için çıkarılan homo- seksüellik söylentisi de, filmde oldu- ğu gibi deniz kenarında bir iki düğ- me dikerken — görünmesinden değil, Tom'un bir erkek öğretmeniyle çıp- lak olarak denize gırmesınden doğar. Arkadaşlarının bunun üzerine Tom'a taktıkları isim "Sıster Boy değil, bir kadın ismi olan "Grace"tır. Ama, perdeki sansürün sahnedekinden çok daha sıkı olması, ister istemez bütün bunların "yumuşatılmasına" yol çıyor. Fakat bu durum da, piyeste mu- hitiyle, fakat bundan daha önce ken- kendısıyle çatışma hâlinde olan n dramını zayıflatıyor, hikâye- yi çocuklar arasında bir anlayışsız- lık" haline getiriyor. Bununla bera- ber, Anderso 11e Mı nelli, bu nokta- dan zayıflayan eseri başka noktalar— dan kuvvetlendırmeyı ihm mişler. İçli macera"da homoseksuellık meselesi, Tom'un durumu bütün acı- lıgıyla ortaya konamayip. sadece baş- an sona "hissettirilmekle" kalıyorsa da bunun yanında çeşitli "erkeklik" anlayışlarının karşılaştırılması ile bir Amerikan yatılı okulundaki 'öğret- men, talebe munasebetlerı ustalıkla ele almıyor. Bu arada Bill-Laura-Tom üçlüsünün karşılıklı durumlarından doğan hikaye de asıl hikâyeyi derin- leştiren bir mana kazanıyor. İri yarı, fakat evinden Ziya- de evinin dışı nda kalan, karısından çok talebeleri yanında bulunmaktan hoşlanan, evinde kalmaktansa dağa tırmanmayı tercih eden Bill Reynods ile ince duygulu, sevilmek istediği- halde kocası tarafından ihmal edil- miş Laura'nın durumları bir yandan Bill tipinden insanların — "erkeklik" anlayışlarını gösterirken, bir yandan da Laura'yı Tom'a doğru iten sebep- lerden birini ortaya koyuyor. Lau- ra'nın Tom'u, geçen harbte genç yaşta ölen ilk kocasına benzetmesi, ilk kocasının da arkadaşlarına kor- kak olmadığını ispat etmek için harbte lüzumsuz bir cesaret göste- risiyle ölmesi, Tom'un — başka bir yoldan fakat daha az tehlikeli olmı- yan aynı akıbetle karşılaşması ihti- mali, ikisi arasındaki bağı kuvvetli bir şekılde kuruyor. Bununla ber- ber "İçli macera"nın kahramanları, bunlar arasındaki münasebetler, bu münasebetierin cereyan ettiği dar muhit her şeyden önce "iyi düzenlen- miş bir piyes" kuruluşuna — dayan- maktadır. -Mimnelli'nin fılmi de ka- merası hareketsiz, plânlar "stati- que ve uzun oldugu için degıl— ak- sine piyesten alman bir film- için bü- tün bunlar oldukça dinamiktir-, fa- 33