22 Şubat 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

DÜNYADA OLUP BİTENLER Naib Abdülillah Şamlı güzeli kaçırdı ğil miydi? Ama Ürdün Arap dünya- sında adı kötüye çıkan Pakta katıl- mayı bir türlü kabul' etmiyordu. Genç Kral Hüseyin, sallantıdaki tahtını, daha fazla tehlikeye atamazdı. Za- ten Federasyon anlaşması, Arap âle- minin ağabeyi rolünü çok benimseyen İngiltere ve Bağdat Paktı düşmanı Kral Suudun manevi huzurunda im- zalanmıştı. Amcazadesi — Faysaldan çok, cömert ve kudretli Suudun söz- lerine kulak veren ÜUrdünUn gence- cik Kralı bu hususta ayak diriyor- du. Amcazadenin de pek ısrara niye- ti, yoktu. Kendisi de Bağdat Paktının en çok mızıkçılık çıkaran bir üyesiy- di. menfaatlerinin, si Pakttan çok daha mühim oldu uğunu açıkça söylemişti. Bağdat Hüküme- ti; adım verdiği Pakttan kurtulmayı memnunıyetle kabul edeceki Bu suretle, Arap enfaatlerının en ha- raretli taraftarlarından biri olduğu- AKİS, 22 ŞUBAT 1958. nu da ispat etmiş olacaktı. Yeni Fe- derasyonun, Mısırlı yenıçerılerın ca- zibesine karşı koyabılmesı için. "Irak- taki bu iftirak" zaruriydi. Ama Ba- tılı dostlarını muşkul dummda bırak mamak için, Irak uslu uslu eşref saatin gelmesini bekleyecekti. Maamafih Irak şimdiden zemini hasırlamayı da ihmal etmiyordu. Bağdat Paktının babası Nuri Said, halen evlâdını gömmekle vazifelen- dirilmişti. Yeni vazifesine dört elle sarılan Bir Nuri, geçen haftanın so- nunda Londraya uçuyordu. —Resmi mutat üzere Sir'ün sıhhatiyle i. Irakın bu bir numaralı Si- tedavi edil- mekteydi. Turp gibi sağlam olmasına rağmen Paşa, sık sık Londraya teda- viye giderdi. Ankara Konferansından evvel de Londraya Bağdat Paktını te- davi ettirmeye gitmişti. Sir Nuriye gö- re, Paktın yaşamak için İsrail düşman hgı aşısına ihtiyacı vardı. Ama İn- giltere bu aşıya yanaşmamıştı. Ka- bahat de böylece Sir Nurinin Üzerin- den gitmişti. Eski evladının mukad- der akibetine razı olmaktan başka çare yoktu. Artık o yeni evlâdının istikbâlini düşünmeliydi. Irak-Urdün Federasyonunun istikbâlini, talihsiz Bağdat Paktıyla olan akrabalıga göl- gelememeliyı Muhafazakar Hükümet ingiltere- nin dostu İrakın müşkül durumunu çok iyi anlıyordu. Nuri Saide için- den hak vermekteydi. Yalnız Herhan- gi bir skandala da sebebiyet verilme- melıydı Sir Nuri Pakt manın, yapmaktan zor olduğunu bılıyordu Batıllıları ve Paktın müslüman üye- lerini güç durumda — bırakmamaya herhalde gayret edecekti. Londra dö- nüşü, çok sevdıgı Istanbulda da vefa- lı dostlarına "yeni durum"u münasip bir dille anlatmayı asla ihmal etmi- yecekti. Bağdat Paktı, eninde sonun- da Bağdatsız kalmaya mahkümdu. Ynutulan İsrail ki Arap Federasyonu, hiç şüphe- siz İsrail düşmanlığında rekabete girişeceklerdi. İsrail için Arap tehlike, sinin arttığı muhakkaktı. Irak asker- lerinin Ürdüne yerleşmesi, Orta Do- ğunun yegâne demokrasisini Nasırın Surıye ordusuna el koyması kadar ü . Bir siyaset adamının dediği gibi, Bağdatın İngiliz yapısı tankları, Kahiredeki Rus silâhların- dan daha az tehlikeli değildi. Irak, zeten İsraille talihsiz Filistin har— binden sonra mütareke yapmayı red eden tek arap devletiydi, İsrail şim- dilik soğuk kanlılıkla hadiselerin gelişmesini seyretmekteydı Amerika bölgede hakiki bir liderlik yapma- dıkça tehlike artmakta devam ede- cekti. Halbuki Amerika Orta Çağ sul- tanlarının dostluğu peşindeydi. Irak ve Ürdüne yapılan yardım, Nasırın e- line düşmelerini önleyemiyecekti. Zi- ra iki memlekette de — Hükümetler halkın arzularına dayanmıyordu. Br- geç çökeceklerdi Irakın — katıldığı Bağdat Paktına guvenmeyı ise İsrail Devlet adamları bir. çılgınlık olarak kabul ediyorlardı Umıtsızlıge kapı- lan İsrailin yeni bir 1956 seferine gi- rişmesi imkânsız degıld Soğuk Harp ndişeyle karşılanan Mısır,. Suri- ye birleşmesinden sonra, Irak - Ürdü ederasyonu Batıda memnu- niyetle karşılanmıştı. Bu sayede Ür- ünün, Nasırın eline düşmekten kur- tulacagı ümit ediliyordu. Yalnız bu irticali birleşmeler Orta oğudaki Doğu - ucadelesıne son ver- mekten çok uşaktı. Bilakis Birleşmiş Arap Cumhuriyeti, Arap tahtlarını devirmek için tazyikini daha da arttı- . Batılılar Orta Çağdan kal- dareleri Nasırın elinden kurtar- maya çalışacaklardı, Kahireli Dik- tator Batı müdahalesi — karşısında Rusyaya daha fazla yanaşmakta te- reddut etmeyecekti. Mısır — Suriye birleşmesini pek de iyi karşılamayan Rusyanın, bütün istediği Arap dün yasında bu ikiliğin devam etmesiydi. Bu sebeple, yeni Federasyonun do- ğurduğu sevinç pek uzun vadeli ol- mayacaktı Orta Doğuda yeni bir siyasete ih- tiyaç vardı. Fakat bu yeni siyaset, halka dayanmayan sultanların saye- sinde yürütülemezdi. FHransa Pirandello siyaseti eçen haftanın ortasında İnsan Haklarının anavatanı Fransanın Concorde meydanına bakan tarihi Millet Meclisi, ananelerine hiç uy,; olmayan bir gün yaşadı. Meclis Sıdı. Yusuf bombardımanı hakkınca yedi sözlü soruyu görüşmekteydi. — Ağır Habib Burgiba Batılı adam