19 Ekim 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 28

S | Filmler "Marty" Kısa özel adı, "Marty"yi memleke- timizde yeniden vaftiz - edilmek- ten kurtarmış. Yoksa ithalcilerin onu "Kasabın aşkı" gibi bir isimle karşımıza çıkarmaları işten bile de- ğildi. Zira filme adını veren baş kah- raman bir kasap dükkânında çalış- maktadır. Fakat filmdeki kısa giriş parçası bir yâna bırakılırsa, Marty'- nin mesleği, bu mesleğin Marty'deki tesiri Üüzerinde fazla durulmuyor. Yalnız bir kaç yerinde — Marty'nin mesleği yüzünden bir utanç duyduğu belirtilmekle — iktifa — edilmiş. Buna karşılık Marty'nin — sosyal durumu, ailesi, çevresi, arkadaşlarıyle bırlık— te oldukça iyi aksettirilmektedir. Marty, New York'ta Italyan asıllıla- rın kesif olarak bulunduğu Bronx mahallesinde oturuyor. Orta halli, esnaflıkla geçinen kalabalık bir ai- leye nsup. Kardeşlerının hepsi ev- lendıgı için Marty, annesı le birlik- te yaşamaktadır. Film başlangıç sahnesi de, otuzunu geçtıgı halde hâ- lâ bekâr kalan Marty'yi bu, yüzden azarlıyan kadın müşterileri gösteri- yor. Bu başlangıç, seyirciye, bundan sonraki gelişmenin ne olacağını aşağı yukarı tahmin etmek fırsatı vermek- tedir. Nitekim film, Marty'nin ev- lenmek teşebbüsünü anlatıyor. Dra- matik yapı da, bu teşebbüsü engelli- yen hâdiselerle kurulmuş. Bu engel- lerin çoğu, dışarıda değil,, kahrama- nın kendisinde. Marty, iriyarı, kaba gorunuşlu çirkin — fakat iyi yürekli bir insan. Kadınlarla birkaç mace- rası başarısızlıkla neticelendiği için, kadınlar tarafından — hoşlanılmayan bir tip olduğuna inanmış. Bundan do- layı da daima bekâr kalmaya mah- küm olduğunu sanıyor. Fakat fılm, herkesin kendisine uygun bir eş labılecegı fikrine dayanmaktadır tekim, mevzuu iki güne sığdırılan fılmde Marty nin kargısına kendisi gibi çekingen, silik, çirkince bir Öğ- retmen çıkıyor. Bir gecelik ahbaplık onları birbirine — yaklaştırıyor. Bu arada Marty'nin bekâr arkadaşları- nın alayları; oğlunu evlendirmek i- çin uğraşırken, yalnız kalacağım an- layınca birdenbire fikrini değiştiren annesinin muhalefeti Marty'yi ka- rarsızlık içine atıyor. —Fakat ertesi akşam yeniden döndüğü o mânâsız, bomboş, can sıkıcı bekâr hayatı Marty'nin canına tak diyor. Film, Marty sevgilisi Clara'ya telefon e- derken sona ermektedir Eski ağza yeni taam Görüldügü gibi "Marty, Ameri- kan filmlerinin seyircisi için hiç de yeni olmayan bir mevzuu ele al- maktadır. Seyirciler, bir tesadüf ne- ticesi rastlaşan, sevişen, — çeşitli en- gelleri yenerek evlenip mesut olan çiftlerin macerasını anlatan bir sü- 28 N E M A ru Hollywood filmi seyretmışlerdır "Marty" de aynı hikayeyi tekrarla- Yalnız bir farkla Öteki filmlerde — klişeleşmiş ne kadar un- sur varsa onları değiştirmeye çalı- şarak. Öbür filmlerin kahramanları genç ve güzel mi? "Marty" bunun yerine orta yaşı tutmuş, hiç de gü- zel sayılamayacak kimseler çıkarıyor. Öbür filmlerde kahramanlardan hiç maktadır. olmazsa biri varlıklı, her ikisi için de müreffeh bir istikbal temin ede- cek durumda mı? "Marty", kahra- manlarının ikisini de orta halli in- sanlardan seçiyor. Öbür filmlerdeki kahramanlar sağlam, canlı, neşeli ramanlar — vasıtasiyle — aksettiriyor. "Marty", Amerikan orta tabakasın- dan bir kısım insanların yaşayışını oldukça canlı ve gerçek olarak ak- settiren bir vesika değeri taşımakta- dır. Filmin başında ve alıp bekârların tatil — gecesi mek"lerini gosteren iki sahne; Marty'- nin aile çevresi; dans salonu Marty ile bekâr arkadaşlarının münasebet- leri bunun en güzel örnekleridir. Bü- yük bir şehirde yalnızlıktan buna- lan, işlerinden çıktıktan sonra nasıl Vakıt geçıreceklerını bilmiyen, bir iç- ki şişesi yahut bir televizyon, sine- ma perdesi önünde vakit oldurmıye çalışan insanların durumu; geçim zorlukları, mesken buhranı, iyi ya- şama şartlarının eksikliği yuzunden tehlike geçiren aile bağı; basit, düm- B. Blairile E. Borgnine"M arty"de İ Clara ile kasap kimseler mi? "Marty"de, psikolojik çöküntü içinde bulunan, can sıkıntı- ından bunalmış, 1stıkbal1 korkulu gozlerle seyreden insanlar Bu hususiyetler ' Marty nin, ben- zerleri arasında dikkati — çekmesine ol. Aaçıyor. Senaryocu ile rejisörün de, alışılagelmiş bir tutuma, alışıl- mamış cephelerden hücum ederek, hiç şüphesiz bir " kolay zafer" kazan- malarını sağlıyor. "Marty"nin hak- kettiğinden fazla Övülmesinde bu ko- lay zafer rol oynamaktadır Bunun la birlikte "Marty"nin gerçek de- ğer taşıyan tarafları da vardır. Her- şeyden önce, film, geniş bir kitleyi ilgilendiren sosyal ve psikolojik bir meseleye dokunmaktadır. ynı Za- anda bu meseleyi, iyi belirlenmiş bir çevre ıçınde iyi belirtilmiş kah- düz, mekanik, sıkıcı bir hayat... "Marty"de oldukça başarılı sahneler içinde anlatılmaktadır. Televizyon filmi arty”" bu hususiyetlerinin büyük bir kısmını televizyondan lınma senaryosuna borçlu. Bılındıgı gibi film, Paddy Chayefsky'nin tele- vizyon büyük mükâfatını kazanan piyesinden yine muharriri tarafından senaryo şekline sokulmuştur. Eseri televizyon pivesi olarak idare eden Delbert Mann da, aynı zamanda fil- min rejisörlüğünü yapıyor. Televiz- yon piyesleri, beyazperdeden daima daha serbest, aynı zamanda daha re- alist olabilen Amerikan tiyatrosunun yeni bir koludur. Bundan başka, te- levizyonun asıl seyircileri Amerikan orta tabakasından insanlar olduğu i- AKİS, 19 EKİM 1957