22 Haziran 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 16

* AĞA Mker ÇALIŞMA Konf>derasyonlar Türk - İş Bu haftanın ortasında Çarşamba günü Rüzgâarlhı sokaktaki İnşaat İşcileri Sendikasınım yeni lokalinde birlıgı Federasyonu ve 150 sendikayı topluyordu. Kuruluş tarihi 1950 den nr ya rastlıyordu. İlk ko resini 1952 Eylülünde İzmirde ş ve hükümetten umulmıyacak kadar bü- yük bir müzaheret görmüştü. Nite- kim Türk-İş'in Üçüncü kongresinde Türkiye İsçi Sendikaları Konfederas- yonu -kısaca Türk-İş- Üçüncü genel kurulu toplanıyordu. Saat 10'da kong- re acıldığında İnşaat İşçileri Sendika- sı lokalinin tıklım tıklım dolu olduğu görüllü. Türk-İş'in koöngresine yur- dun dört bir tarafındaki Üye sendika- za zÜ 19 cıl —e nnn almıştı. Tiürk-İş idarecileri kongre hazırlıkla- ri yapılırken uçurulan bazı balonlar okunan raporda bu durum “geçmiş man olur ki hayali cihan değer” sö- yle yad ediliyordu. İdari raporda sendikacılığımızın kısa bir tarihçesi de yapılmıştı. Raporda 1950' den kadar olan devre sendika- devri olarak sıfat- 54'e ıiğımızın altın lardan delegeler katılıyordu Toplan- landırılıyordu. İktidara geçen D. P. İ? ti açıldığında delegelerde ve hele — sendikacılığımızı elinden tutmuş, | Türk-İş ida recllerınde banz bir endi- sendikalar birlikler, federasyonlar | !, şenin hükilm sürdüğü görülüyordu. — ve nihayet bir konfederasyon ku İ Türk-İş'in son zamanlarda hükümete — muşlardı. Ücün safha ıse 1954 h pek şirin gözükmediği malümdu. He- —den sonra başlıyordu. Raporda b % le Çalışma Bakanlığı adeta Türk-İşe — safha için “Türk sendıkacılıgımn en Ümltsiz safhası” Gdeniyordu. Ka radan geçen bir kaç yıl ıçinde no olmuşsa olmuş, Çalışma Bakanl sendikalar kanununu yeni bir 1.- yışla ele almışlar, vaktiyle kendileri- nin izin verdikleri birlik ve federas- yonların kapatılması yoluna gitmiş- lerdl Bu tatbikatın neticesi olarak şu son aylarda 7 birlik ve federasyon kapatılmı tı. Raporda Çalışma Bakanlığı fle olan miünasebetler de ele alınıyor ve bu milnasebetlerin hiç de iyi aolmadığfı belirtiliyordu. Hükilmet —Türk-İş'e âdeta dilşmanca nazarlarla bhakıyor- Doğrusu aranırsa Türk-İş'in liye- leri de konfederasyonun iatikbali ile pek ilgilenmiyorlardı. Konfederasyon her bakımdan bitip tilkenmez zorluk- lar içindeydi. Rapor bunları teker te- ker ve cesaretle belirtiyor, durumu olduğu gibi delegelerin gözleri önüne ııeriyordu Kongre hayatl kararlar al- zoru Bu kongrede alına- cuk kararlar Türk işçisi için bir ham- İŞÇİ yüzünden çok Trahatsız Meselâ kongrenin toplan maqına izin verilmiyeceği yolunda bir. söylenti çıkarılmışstı. ne kadar Türk-İş idarecileri glınlerce evvelden icap eden yerlere icabeden mllracaatları yapmışlar ve kanuni formaliteleri ye- rine getirmişlerdi. Ama gene de belli olmazdı. Kanuni| merciler son dakika- da Toplantı ve Gusl,eri Yürüyüşleri Kanununun heri i ileri sürerek kongre miüsaade etmiyebilirlerdi.. Üç gün sürecek olan kongre AKİS baskıya verildiği anda idarl! ve mall raporların müzakeresini yapıyordu. İ Türk-İşin uzun bir mazisi yoktur. Ama halihazırdaki durumuyla hemen hemen bütün Türk işçisini temsil e- den bir durumu vardı. Bünyesinde 100 binden fazla isci ve adar işçi smail İnan Geçmiş zaman olur ki... ngilterenin Altın çağı adı İle anı- lan 1850-1870 yılları arasındaki refah devresinde nasıl olup da mem- tekette fakirler bulunduğunu izah edemiyenler, Victorin devrinin aza- neti içinde de fakirlerin ve İşsizle- rin bulunmasındaki kabahati sosyal düzende akları yerde, bizzat fakir ve işsizleri bu hallerinden me- sul sayıyorlardı. İleri görüşlü Alim- lerln ve iktisatçıların dalıa XIX. aa- rın ortalarında gelecek tehlikeye 1- şaret etmelerine rağmen diinyanın her yerinde ve bllhun—a ııan.uileş- m n önde bulunan İngilterede bile ”luklrllk“ıe “işsizlik” gıhl hal- lerin fertlerin kusurlarından ziyade, onların iradeleri dışında oöbjektif bi- rer iktisadi hâdime teşkil ettikleri ancak bu asrın başlarında anlaşıla- bildi. en asırda muazzam iktisadi Rİbi diğer sanayi memleketlerinde de ik- tisadi hüdiselerin ve bunların do- gurduğu netlcelerin “objektif” ya- ni fertlerin iradeleri dışında cere- an eden hâdiseler olduğu geniş hulk tabakaları ve hilkitmetler tara- fından anlaşılamadığından — “fakir- lik” ve “işsizlik” e karşı geniş öl- çüde tedbirler alııımamış!ır Bunun neticesi ola al., o zaman bu memle- ketlerde . n iktlsaden geri kal- nuış meııılelıı—llerdo olduğu gibi - iş- çiler ve diğer halk tabakaları has- alık., kaza, fakirlik, İşsizlik gibi kendi iradeleri dışında vukun gelen tehlikelere karşı güvenliklerini ken- di başlarına sağlamağa çalışmışlar- dır. İşçilerin kendi aralarında kur- dukları yardımlaşnın cemiyetleri ve- ya bu tehlikelere karsı sigorta edil- melesi için kâr gayesi güden birta- kım “miülteşehbis”lerin — kurdukları karşılıklı yardımı ve sigorta şirket- leri beklenen neticeleri wrnıemlştlr. Her iki halde de “ferdi” ve “ihtiyis: ri” esaslardan hareket edildiği lgln bunlardan faydalanabilenler swlece gelirleri nlzorln prlmlerlııl ödenu'ge imkân vyeren şçiler olmuş- tur. Kütlenin hıiyhk kı»ııııı İne, İtc- retlerinin düşüklüğü —sebebiyle bu ihtiy arI —slgortalardan faydıılumıma mışları! Tabiatiyle milyonlarca erkek, ka- dın ve çocuğun fakirlik ve nahılet içinde yüzmeleri kuarşısında insani gayelerle hareket eden birçok kim- se “hayır cemiyetleri” ile onların yardımına koşmağa çalışmışlardır. “akat — mselen hayırseverlikten daha başka tedbirlere ihtiyaç gös- terdiği ve ancak kollektif Va mec- burf bir “sosyal güvenlik” sistemi ile halledilebileceği hakikati zihin- lerde sosyal hâdiselerin tesiriyle yer etmeğe başladı. Maamafih bu şe- kilde devlet eliyle idare edilecek kollektif. ve mecburi bir “sosyal güvenlik” RI—tmıılnln eski sigorta- ların ve hayirsever yardımlarının alm A.sına muhalefet — eden “fcrdnotcllc'r işçi tazminatının “sosyalizm”, Ihfh arlık ödenekleri- nin “komünizm” demek olacağını iddia ediyor ve mektepll çocuklara yapılacak tıbbi ve gıda yardımları- nın “alile ha xah” nı altülst edeceği- ni ve ana-baba -ınnımlııluğunu yok edeceğini ileri sürüyorla, Bu şartlar altında, dünyıula ilk mecburf issizlik sigortası ancak 1911 de İngilterede ve o da yalnız 4 sanayi kolunda tatbik edilmek il- zere vürürlüğe girebildi. Birbirini takip eden iki harple hunlar arasın- düki ve sonraki devrelerde İngilte- AKİS,£22 HAZİRAN 1957 ..