29 Eylül 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 14

ÇALIŞMA SENDİKA uygun Üzerinde bilhassa durmak istedi- ğimiz nokta bu teşekküllere gön- derilen 4. 9. 956 tarihli yazının ih- tiva ettiği — zihniyettir. — Çalışma Bakanının imzasının taşıyan bu ya- zıda aynen söyle deniliy: "5018 Sayılı Sendıkalar Kanunu— nun 1 inci maddesinde ayni iş kolun- da çalışan işçilerin sendika kurabi- lecekleri yazılıdır. 8 inci madde- sinde ise bu suretle kurulan sen- dikaların aralarında — kuracakları birlikler hakkında 1 inci madde hükmünün cari olacağı tasrih — 0- lunmuştur. Istanbul Sendıkalar Birlisinin ayni iş kolunda kurula sendikaların kanuni tarifi daıresın- de birliğe iltihak etmeleri suretile etmesi lâzım — gelirken birliğinizi terkip eden sendikaların muhtelif iş kollarından olması cayi tetkik görüldüğünden birliğinizin teşekkül tarzının hangi esaslar da- hilinde vukua geldiğinin izahını ri- derim." endikalar Birliğinin kuruluşunu bu mânada ele alan bakanın ka- nan anlayışında hatalar vardır. Ça- lışma Bıkanı kanunun bir kaç mad- desini değil, bütününü birden mu- cıp sebepler layihası ile Meclis en- cümen raporlarının aydınlığı — al- tında tetkik etseydi elbette hu an- layış hatasına düşmiyecekti. 1 - Sendikalar Kanununun 1 inci maddesi "Ayni iş kolunda veya bu iş kolu ile ilgili işlerde çalışanla- rın... kendi aralarında kurabilecek- leri dernekleri işçi sendikaları" 0- larak tarif ediyor. Ayni is ko- çalışanların" — ibaresinden işçileri anlamak ne ğru ise,ayni ibarelerden "ayni iş ko- lunda çalışanların kendi araların- da" rdukları sendikalardan bir- lıklerın kurulabılecegını da o derece yanlıştır.' Birinci madde ayni ış kolunda çalışan işçilerin ku- racağı sendikalara münhasırdır. Sekizinci maddenin 1 inci fıkrası da Birliklerin kurulusu mevzuubahis ol- dukta münhasıran 1 inci maddeyi kastetmemektedir. Sendikalar kana nunun bütün maddelerinin tetkik e- 14 BİRLİKLERİNİN dilmek suretiyle, yazı kanunun 8 inci madde metnindeki maksadım anlamak kolaydır Sekizinci mad- nin 1 inci fıkrası Sendikaların faalıyet sahalarındaki fonksiyonla- rına, tabı oldukları murakabeye Vi a aykırı ve yasak edilen faalıyetlerınden ötürü — kapatılma ve faaliyetten men gibi ceza hü- kümlerine dair maddelere matuftur. Sekizinci maddenin tertip sırasında zikri geçen maddelerden sonra yer alması fikrimizi teyid eder mahi- yettedir. 2 - Kaldı ki, kanunda birlikleri terkip eden sendikaların ayni it kollarından olmasını şart koşan bir sarahat da mevcut degıldır Bu- un gibi, kanun vazu iş ko- lund veya bu iş kolu ile alakalı işlerde çalışanların kurdukları sen- dikalar kendi iş kolları dışında ka- lan sair sendikalarla bir araya ge- lip birlikler kuramazlar" diye sel- bedici hükümler de vaz etmemiştir. Metinlerde bu hükmün mesküt bı- rakılmasından muhtelif iş koluna a- it Sendikaların birlikler kuramıya- cakları mânâsını istihraç etmeğe de imkân yok ur. 8 - Aksi duşuncelerın hakim ol- ması ise Sendikaların hür tekilde taazzuv ve gelişmesine mani teş- kil eder. 1947 yılında Sendikalar Kanununu teklif eden hükümet sı- kı bir devletçi rejim anlayışına bağ- h olmasına rağmen Sendikaların gelişmesini arzuladığını tasarıda i- fade etmişti: "Bu kanun tasarısı, milliyetçi ve devletçi olan rejimi- mizin çalışma hayatında işçi ve iş- veren sıfatıyla faal olanların mey- dana getirecekleri teşekküllere hür bir gelişme — imkânını saglamak fikrinden mülhem olmuştur. O kadar ki; hükümet teklif lâ- yihasını değerlendirmek suret ile Meclise sunulmak üzere bır ra- r tanzim eden o Zzamanı ça- lışma encümeni bu raporunda mez- kur lâyihanın tümü üzerinde goz- önünde tutulması gereken prensip- leri de derpiş ederken — kanunun madde metinlerindeki maksadını a- raştıracak olanlara ışık tutmasını da bilmiştir.. Çalışma — Encümeni raporunda diyor ki "Gerek İŞÇİ ve gerek işveren sendikaları ayni iş koluna mensup olanlar arasında teşekkül eylemelidir. en- dikaların basında olanlar o iş kolu- nun zaruretlerini ve iht ıyaçlarını bılsınler ve istediklerini bu bilgiyı dayandırsınlar. Türlü iş kolunun müşterek istek ve dilekleri — özel sendikalar tarafından değil, cak onların kurabilecekleri birlik- ler tarafından ortaya konulmalıdır." Çalışma Bakanının — Sendikalar Kanununun bir kaç maddesini oku- yup indi görüşlere saplanacağı yer- BAŞINA GELENLER Sabahattin ÇIRACIOĞLU de zamanın teklif lâyihası ile En- cümen raporunu —kanunla birlikte tetkik ederek müsbet anlayışlara varması arzu edilirdi. Fakat bi- ze öyle geliyor ki; Çalışma Baka- nı, kanu addelerini arzu ettiği gıbı anlamak yoluna girmiş- Bak nlık bu görüşünde İsrar et- tiği takdirde İstanbul İşçi Sendi- kaları Birliğinden maada, İşçi Sendikaları Birliği, Sendikaları - Federasyı sa İşçi Sendikaları Birliği, mara İşçi Sendikaları Birliği, An- kara İşçi Sendikaları Birliği, Ka- radeniz İşçi Sendikaları Federas- Diyarbakır İşçi Sendikala- rı Birliği, Gaziantep İşçi en- dikaları Birliği ve İskenderun İs- çİ Sendıkaları Birliği gibi teşek- küllerii kâffesi, Pkanuna uygun olarak kurulmamışlardır diye — ka- patılacak mıdır? bu te- şekküller de İstanbul İşçi Sendi- kaları Birliği gibi - bünyelerinde muhtelif sendikaları toplamaktadır. Sendika Birliklerinin kuruluşun- dan kendilerine kanuna aykırılık isnad edılınceye kadar aylar degıl yıllar geçmiştir. Bu müddet çinde kongrelerı yapılmış itiraz e- dilmemiş, Sendika idarecileri Ba- kanlıkla ve sair resmi makamlar- la temas etmiş kendilerine birlikle- rin kanuna aykırı kuruluşları söy- lenmek şöyle dursun, en küçük bir İmada dahi bulunulmamıştır. Hat- ı tarafından kongreleri dikkat ve titizlikle ta- kip edilmiş, temenniler tesbit edile- rek yerine getirileceği vaadleri ve- - sendika idarecilerine gösterdiği sa- mimiyetle, canciğer kuzu sarması olması işçi mahfillerinde — ferahlık yaratan bir hadise sayılmış, işçi- nin istikbâle alt ümitleri bir hay- li kuvvetlenmişti. Sonra bırdenbı- re işsizlik vardır, yoktur münaka- şaları ve karşılıklı tebliğ neşrini müteakip Bakanlığın — Sendikalara karşı vaziyet alması cidden endişe verici olmuştur. — Anlaşılan hükü- met; işsizlik mevzularını ele a- lan sendikalara sinirlenmiş, bunla- rın kapatılmalarına yol açmak için ir kaç maddeyi bahane ittihaz e- derek hazırlıklara başlamıştır. E- ğer kuvvetli, teşebbüs sahibi sen- dikalar istenmiyorsa bunu açıkça ve samimiyetle ortaya koymak 1lâ- zımdır. Fakat Türk Sendikacıları uurlu ve - bilgilidirler. Birlikler, federasyonlar halinde vahdete — gi- den sendikalarının dagıtılıp ırtıbat- sız ve münferit hale gelmesine fırsat vermiyecek şekilde haklarını müdafaa edeceklerdir. AKİS, 29 EYLÜL 1956