1 Eylül 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 32

SANAT El — Sanatları Münih'teki sergi az basında Almanyanın güneyin- deki Münih şehrinde Milletlera- rası El Sanatları ve Ticaret Fuarı açılmıştı. Bu fuara 25 memleket ka- tılmıştı. El Sanatları bölümünde eş- yalarını teşhir eden 2250 firmadan 616 enizaşırı memleketlerden gelmişlerdi. Sergiye katılan yaban- cı memleketlerden bazıları şunlardı: Belçika, Finlan dıya, Fransa, İzlanda, İtalya, Hollanda, turya, İsveç, Somali, İspanya Sergıyı gezenler urk pavyonunu boşun yıp dur muşlardı. Çünkü biz bu fuara ıştırak etmemiştik. Türk el sanatlarım ya- Munıh tekı sergıde Güzler Türk el işlerini aradı bancı memleketlere tanıtmak için en iyi fırsatlardan biri kaçırılmıştı. Hal- buki bu işlerle ilgili olan makamla- rın başında buunanlar bu gibi ticaret ve propaganda bakımından ehemmi- yeti büyük olan hadiseleri takibetme- leri, memleketimizi dışarda — başka yonlerıyle de tanıtmak imkânlarını kaçırmamaları lâzımdı. Somali bile işlemeli oklarım, tam-tamlarını al- mış sergiye getirişti. Cezayir pavyo- nunda kilimler teşhir — olunuyordu. Bizim milyonlarca turıstın gelip geç- tiği Münih gibi büyük bir merkezde açılan bir fuarda teşhır edilecek ma- lmız yok muydu? Vardı ve olduğu- nu da her zaman iftiharla ilân edi- yorduk. O halde Türk kilimleri, do- kumalar, halılarımız, gümüş ve al- tın işlemeli, dedelerimizden kalma elde yapılmış, Türk işçisinin elinden çıkmış eşyalarımız Münih Fuarına neden götürülmemişti? Bunlar So- mali tam-tamları, Cezayir kilimleri yanında teşhir edilmeğe lâyık eserler değil miydi? 32 Sergi anlayışı lmanya bu işe büyük ehemmıyet veriyordu. Sekiz yıldanberi her yıl Münihte El Sanatları Sergisi açı- lıyordu Burada her sahada derici- kuyumculuk, — seramik v.s. - malar kendi kaabılıyet ve başarıları- nı dünyanın dört köşesinden gelen alıcılara gösteriyorlar, hem — kendi- lerine müşteri buluyorlar, hem — de memleketlerinin propagandasını ya- pıyorlardı Almanyada bu — sahada çalışan serbest teşebbüs erbabının kurduğu müesseselerin sayısı 800.000 e yakındı; bunlar s e 30 milyar Mark degerınde eşya ımal ediyorlar- dı ki, bu bütün milli istihsalin altı- da bınnı teşkil ediyordu. Müessese- lerden başka fert olarak ticaret ya- Somali Pavğonu pan pastacılar, kasaplar, şekerciler de isterlerse bu sergide mesleklerinin hususiyetlerine göre mallarım teşhir edebiliyorlardı. Yaz başında — açılan sergide 24 belli başlı grupta 60 el sanatı kolunda — yapılan eşyalar ve bu sanat kolları için ham madde is- tihsal eden müesseselerin pavyonla- rı yer almıştı. Bu serginin bir husu- siyeti de burada yalnız atelyelerde yapılan eşyalar değil, o atelyelerde kullanılacak el aletlerinin de bulun masıydı. Özel sergiler bolumunde Tatbiki Sanatlar ve Devlet Sanat O- kullarının hazırladığı rın en çok ilgi çeken kısımlarından- dı. Bize gelince Sanat Okullarımızın ne yaptıklarını ne — yapabildiklerini duyurmak için arada sırada bir Mil- li Eğitim — Yayınevinin vitrinine Üüç beş parça eşya koymaktan, başka bir şey düşünmüyorduk. Münih Ser- gisinde Küçük El Sanatlarıyla Mo- dern İlâncılık — pavyonu, Avrupanın altı memleketindeki moda üstadları- nın eserlerinden seçilen modellerin teşhir edildiği ve ziyaretçilerin en çok toplandığı köşelerden biriydi. El sanatlarının ehemmiyeti I Ik çağlardan beri el sanatlarına ehemmiyet verilmemiş olsaydı, bu- gün insanlar ne ev yapabilir, maş dokuyabilirdi. ları,radyo, — musiki aletleri, resim. heykel gibi medeniyetimizin iftihar vesileleri bugünkü seviyelerine asla ulaşamazlardı Eliyle herhangi bir aletı yapan insan, bu alet bir mala a bir testere olsun bugünün ilim adamının kullanacağı hassas alet- lerin temelini asırlarca önce atmış oluyordu. El sanatlarının en eski ör- neklerine Fırat - Dicle nehirlerinin suladığı topraklarda, Girit adasında ve Mısırda raslanıyordu. Buralarda bulunan eşyalar Milâddan 3000 sene öncesine kadar uzanan bir maziye sa- hip bulunuyor ve bunların arasında marangozluk gemı inşaatı, demirci- lik, —dökümcülük, firıncılık, — taş- çılık ve kuyumculuk sahasında bu- günün ölçülerine göre bile kıymet taşıyan örnekler yer alıyordu.. Bil- hassa Mısır, Yunanistan ve do- luda el sanatlarının çok ileri gitme- si bu ülkeleri muasır medeniyetin beşiği haline getiriyordu. Bu memleketlerde el sanatlarının ananesi zamanımıza kadar devam etmişti. —Avrupanın el sanatlarında gelişmesi, Haçlı Seferleri sırasında bu mıntıkaya gelenlerin memleket- lerine örnekler götürmesinden son- raya raslaması da el sanatları - nın tarihi ile uğraşanlar için e- peyce manalı bir ışaret sayılmalıydı Fakat n rki. Doğu elindeki bu ha zinenin kıymetını bılmemış Batı ise el sanatlarını geliştirmek için en u- fak bir fırsatı bile kaçırmamıştı. Bu- nun es iyi misalini de Münih'teki fu- arda açıkça görmek mümkündü. BASIN REKLÂM BÜROSU ÇETİN EVEN TÜRKİYE'NİN BÜTÜN GAZETE VE MECMUALARI İÇİN İLÂN KABUL EDER. Merkez Cagaloğlu Şubesi Matbaa Beyoğlu, Mis Sokak 16. Tel: : Molla Fenan Sokak Ar Han Divanyolu, Sağlık Müzesi arkası Açıksöz İş Hanı Tel: 4494 50 224151 AKİS, 1 EYLÜL 1956