3 Aralık 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

I B Ülser hastalığında ameliyat Her şey bıçağın ucunda Hastalıklar Ülser ide ülserleri gittikçe çoğalıyor. MHazımsızlıktan, ekşilikten, yan- madan, bulantıdan sızlanan bir çok hasta var. Medeni hayatın doğurdu- ğu sinir yorgunlukları bu şikâyetleri mütemadiyen artırıyor. Emosyonel şoklar veAnglo-sakson memleketle- rinde kendilerinden çok bahsedilen Stress halleri de ülserlerin artması- na sebep oluyor ve ülseri psikosoma- tik hastalıklar arasına koyanlara hak lukları, stress (zorlamalar) ler baş- hca rolü oynamakla beraber başka faktörleri de hesaba katmak lâzım- dır. Bu arada irsiyetin önemini belirt- mek lâzımdır. Bazan bir ailenin bir çok fertlerinde mide ülserleri görül- mektedir. Toksik faktörler ve ırk hususiyetleri de ayrı bir önem taşı- maktadır. Mide yaralarının Hindiçi- ni'de yaşayan halk arasında çok gö- rülmesi buna bir misaldir. Mide ül- serleri çok zaman zaif, uzun boylu, sinirli, irritabl kimselerde görülmek- tedir. Erkeklerde daha çoktur. Kadın- larda karaciğer ve safra kesesi has- talıklarına fazlaca rastlandığı halde ülser pek görülmez. Bunun için er- keklerde mide ülserlerini kadın seks hormonlariyle tedavi etmek düşünül- müştür. Bir yandan da ülser genç er- 20 keklerın hastalığıdır. Hastaların yaş- ları 25-40 arasında bulunur. Bu yaş- lardan sonra ulserden şikâyet eden- lerde kanser aramak lâzımdır. Mide ülseri nedir ? "lser; midenin mukoza dediğimiz iç zarında, bir madde kaybından ibarettir. Bu yara yavaş yavaş iler- liyerek midenin daha dışardaki ade- le kısmına yahud da midenin dışını örten seroza dediğimiz zara ulaşabilir. Yara derinleştikçe muko- zanın altında bulunan damarların ze- delenmesiyle hafif veya şiddetli ka- namalar vukua gelir. Bazan adele ta- bakasını da tahrip ederek serozaya kadar ilerliyen bir ülser, bu zarı da eriterek mide delinmesine sebep ola- ilir. Ülserin mide içindeki yeri de başka başkadır. Bazan midenin kü- çük kenarında, bazan ön veya arka yüzünde, pilor dediğimiz mide ile bar- sak arasındaki boğumda, yahut mide- den sonra gelen oniki parmak barsağı- nın başlangıç kısmında (Bul us) da bulun! Bu pozisyonlara göre yara belırtılerıve ihtilâtları değişir. Mide- nin kenarlarındaki ülserler daha çok kanarlar. Çünkü midenin başlıca kan damarları buralardan geçmektedir. Pilor ve bulbus ülserleri ise dar bir yerde teşekkül ettiklerinden sımları daraltarak vahim belırtılere sebep olurlar. Biz bunlara pilor daral- ması veya tıkanması (pilor stenozu) diyoruz. Böyle hastalarda yenilen ye- mekler midede uzun müddet kalır. Pi- lordaki engeli aşarak barsaklara u- laşamaz, bulantılar ve kusmalarla mideden geri atılır Bu yüzden de hastalar mütemadiyen zayıflarlar. Hattâ, zamanında ameliyat yapılarak pilordaki nia açılmadığı takdirde hastaları kurtarmak da mümkün ol- maz. Belirtiler ide yarasının en önemli belirtisi Magrıdır Hasta karnında, göbeğin üstünde, sırtına ve beline yayılan kramp tarzında bir ağrı hisseder. Bu ağrı açlıkta da varsa da yemeklerle artar ve yemeklerden sonra üç beş saat devam eder. Az bir şey yemekle bu ağrılar azalabilir; çünkü ülser se- bebiyle artmış olan mide asiditesi bu yemekle tadile uğrar. Ağrıların bir asfı da periyodik olması, bir kaç ay- lık aralıklarla tekerrür etmesi, mev- sim takip etmesidir. Ağrılar istira- hatle, bikarbonat almakla, kusmakla geçer. Hastalarda mide yanması da var- dır. Bazı ülserler de hiç bu belirtiler olmadan ilerlerler. Bunlara (sessiz ülser) denir. Bunlar günün birinde kanama veya delinme belirtileriyle ortaya çıkarlar Mide ülserlerinin radyolojik belir- lilerine gelince; bunları saymakla bi- tirmek mümkün değildir. Mide yara larını radyolojik olarak tetkik ede- bılmek için hastaya özel bir madde içi u madde röntgen ışınını ge- çırmeyen baryum sülfat, sitobaryom gibi bir ilacı muhtevidir. Böylelikle mide röntgen ekranında gorulebılır bir hal alır ve filmler çekilerek ince- den inceye tetkik edilir. Midenin kü- çük kenarındaki bir yara kesif mad- AKİS, 3 ARALIK 1955