17 Eylül 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 10

YURTTA OLUP BİTENLER Dr. Mükerrem Sarol Selef lacaklar, değilse oldukları gibi ka- lacaklardı. Gazete fiyatlarının 26 ku yol ndaki temayul ruşa çıkarılması makbul görülme ükümet isi ciddi şekilde ele al- sürmelerindeydi. Doğrusu istenilirse beyaz kâğıt sat- mak, bir muayyen nevi gazete maktan çok daha kârlıydı. vaktiyle ve bugün servet yapnmış o0- lanların isimleri Babıâlide daima söy- lenip dururdu. Bu bakımdan Devlet bakanlığından gelen zetecileri kızdırmış dahi olsa esas İ- tibariyle hakikatti ve bir derdi or- taya koyuyordu. Şimdi mesele, kâğıt tevziinde a- dalet ve hakkaniyetin politik ölçüle- rin dışında sağlanabilip sağlanama- yacağıydı. Bu temin edildiği takdir- de son derece güzel bir tevzi sistemi kurulabilirdi. Ancak gazete sahiple- ri sendıkasının da göz kulak olması, hükümetten — beklememesi gerekirdi. Kımın ne bastığı kimin kimin piyasayı besledıgı bu sendika aza- larının pek ço unun malümudur. E- ğer bu bilgilerinden resmt makamla- rı faydalandırırlarsa sıstem hıç şüp- hesiz daha iyi isleyecekti Dış Politika İran yolunda Bu haftanın sonunda pazar günü, çok uzun müddet evvel yapılmış olan bir ziyaretin iadesi nihayet ta- haökuk edecektir. Türkiye Cumhur- başkanı o gün, İran'a müteveccihen memleketten ayrılacaktır. İran şehinşahı Rıza Pehlevinin se - nelerce önce aramızda geçirdiği gün- lerin hatırası henüz hafızalarımızdan silinmemiştir. Atatürk'ü pek başkanı ziyaret etmişti. ların bir kısmı ölmüş, bir kısmı mev- kiinden ayrılmış, bir kısmı ise tah- tından feragat etmiştir. Halen Wind- sor dükü sıfatını taşıyan Sekizinci Edvard istisna edilirse bütün bu zi- yaretçilerin arasında memleketimiz- de halâ Pehlevidir. Bunda imparatorun mem- lekelinin İran olmasının tesiri elbette ki vardır. Ama bugünkü şahın baba- sının müstesna şahsiyetinin İnkârı abil değildir. Hakikaten Rıza Pehlevı mılletımızın candan sevgisi- nı kazanarak yurduna avdet etmış- Şimdi Celal Bayar bu ziyareti i- ade etmek üzere yola çıkmaktadır. Cumhurbaşkanının "ilk temas seyahati" seyahati, bir dir. İranla ara- İspat Hakkı Meşhur 11 er bu haftadan i- tibaren 12 ler olmuştur. Hakikaten Meclisin fevkalâde için Egeden Ankaraya gelen Demokrat Partinin en kıymetli ve isimleri etrafı da bütün yurtta son der müs- bet bir hava bulunan ıkı Ekrem Hayri Üstündağ ile Fev- zi Lütfi Karaosmanoğlu ispat hakkı teklifine resmen katıl- mışlard Neden 13 değil de, 12? Zir 11 lerden Seyfı Kurtbek bılın- dıgı veçlııle imzasını geri al- mızda paktlar yapılmıştır, Saadabat bunların sonuncusudur İkinci dünya harbinden bu yana komşu dev- letle munasebetlerımız çok sıkı olma- ri canlandıracağından şüphe yoktur. Seyahatin ehemmiyeti de zaten bura- dadır. Gerçi Celal Bayar'a Dış İşleri Ba- kanlığı Genel Sekreteri Büyük Elçi Muharrem Nuri Birgi de refakat e- decektir. Fakat bu, daha ziyade bir protokol ve anayasa İicabıdır. Yok- sa,.Tahran ziyaretinden derhal ve sansasyon uyandırıcı netıceler bek- lemek yersizdir. İran' Türk-Irak Pakistan-İngiltere paktına katılacağı yolunda haberler çıkmıştır. Ancak bunlar daha ziyade tahminlere da- yanan havadisler olmuştur. Yoksa İran'ın beşinci partner olarak ara- mıza katılması meselesi şimdiye ka- dar ciddi bir safhaya girmemiş ve temenni mahiyetinden ileri geçme- miştir. Halbuki Rusyanın hemen gü- neyinde kurulan bu zincirde İran anılan İran şehinşahı Rızâ. çok kıymetli bir halka olabilir ve Türkiye bu halkanın zincire ilâvesin candan temenni eder. İngiltere'nin de böyle bir arzuyu taşıdığını tahmi etmek o kadar kolay değildir Fakat İran'ın hususi durumunu gözden uzak tutmak imkânsızdır. Musaddık hadisesi memleketin üze- rinde kolay kolay silinmez hatıralar bırakmış, o neviden tahribat yapmış- tır ki onu takip eden başbakanlar bunu izale edememişlerdir. Musaddık büyük vaadler ve adeta İran mille- tinin ekseriyetinin tam tasvibile i- dareyi ele aldığı zaman da memle- ket sıkıntı içindeydi. Petrol davan biraz da bu yüzden milli bir mesele halinde mütalea- edilmiştir. Hattâ Musaddık'in politikası ilk başta ba- şarılı adımlar da atmıştır. Buna rağ- men işin sonunda varılan netice mad- d? ve manevi bakımdan İran için fe- lâket olmuştur. Bu akımdan İran hükümetinin memleket içinde tam bır hareket serbestlıgıne malık olma- devlet adamları gerekse uğunu isteyen komşuları sabırla ve dıkkatle işlemek zorundadırlar. İşte bu sebeplerden dolayıdır ki Türkiye Cumhurbaşkanı Celal Baya- rın Tahran'a yapacağı ziyareti şim- dilik bir nezaket ziyaretinin hudutlar rı dahilinde mütalea etmekte fayda vardır. rağmen ziyaretten fayda- lanılarak siyasi rilece- ğinden ve çok ıstıfadelı fıkır teatıle- rinde bulunulacağından zerrece şüp- he yoktur. Bu seyahati daha başka seyahatlerin de takip etmesi kuvvet- le muhtemeldir. İran şahı da, zevce- siyle beraber bir müddet sonra mem- leketimize gelecektir. Şah Rıza Pehlevi Babasının oğlu AKİS, 17 EYLÜL 1955