4 Haziran 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

SİNEMA Siyah Karmen Yasak edilen film Festival Cannes, Mayıs... (Aydemir BALKAN yazıyor) Geniş sahnenin önü ye kenarları oya, rengârenk Rivyera çiçekleriyle kaplı idi. Geride festivale iştirak eden tam 37 milletin bayrak- tan yukardan a ağı - uzanmaktaydı. Büyük salonda iki bine yakın davetli vardı. Bunlar dünyanın dört bucağın- dan gelmiş, her dilden her renkten insanlardı. Yıldızlar, starletler, reji- sörler, prodüktörler, gazetecıler dip- lomatlar, delegeler, velhasıl sinema dunyasının bütün kalbur üstü insan- ları bir renk ve ışık tufanı içinde son gecenin neticesini bekliyorlardı. Can- nes sanat yarışması bu gün bitmişti, birazdan neticeler belli olacaktı. Jüri başkanı bu sene F . Marcel Pagnol yanında, yine jüriden İsa Miranda ol- duğu halde sahnenin ortasındaki kür- suye ilerledi. Bir mikrofon demeti ü- zerine eğilerek jüri kararını okuma- ya başladı. Her neticenin arkasından bir alkış kopuyordu. Bazan mırılda- nanlar da eksik değildi. Karardan sonra derece kazanan milletlerin dele- . Tebrikleri ve beratları kabul Gecenin büyük galipleri Amerika- lılar Ve Rusla dı. Her iki devlet de üç büyük mükâfat almışlardı. Mağ- lüplar bu sene Japonlar, Meksikalı- AKİS, 4 HAZİRAN 1955 lar, İtalyanlar ve Fransızlardı. Seç- tikleri filmlerini büyük ümitlerle fes- tivale göndermişlerdi. Fakat bunla- n çoğu derece alamamıştı. Asıl maglup Vittorio de Sica idi. "Napoli altını" — festivalce yadırganmış, iyi karşılanmamıştı. Halbuki senenin fa- vorisi idi Jüri beynelmilel birinci mükafatı Betsy Blair ve - Borgnine'in oynadıkları "Marthy" filmine ver- mişti. Eser Amerika B. D. de yapıl- ıştı. ş.lürinin ikinci mükâfatı "özel" kaydıyla bir uzun metraj doküman- ter filme verilmişti: "Kayıp Kıt'a" |- talyanlar çevirmişlerdi. n iyi mizansen mükâfatını beraberce Jules Dassin (Fransa) ve Serge Vassilief (Sovyet vermişti. Birincisi "Para ve insanlar” filmi, ikincisi "Şıpka kahramanları" filmi içindi iyi erkek artist mükâfatı da taksim edildi. Spencer Tracy, "Si- yah Kaya" (Amerika B. D.) filmin- deki başarısı ve " bır aile" (Sovyet Rusya) filminde aktörler de üstün temsil kabılıyetlerı dolayısIyle bu dereceyi kazandılar. En iyi kadın artist mükâfatı: Jüri hiç bir artisti lâyık görmemişti. Jü- rinin bu kararı biraz da hayretle kar- şılandı. En iyi kadın artıst mükâfa- tına üç önemli namzet v Marthy filminde Betsy Blair o kadar muvaffak bir sanat kudreti göstermişti ki bu ufak tefek, sade adın Cannes'da bir gün ıçınde meş- hur oluverdi. İkinci kahraman bit İs- rael kızıydı "24 numaralı tepe cevap . Grace Kelly bu filmiyle A- merikada bu sene Akademi mükâfa- tını kazanarak Oscar heykelim alma- ya muvaffak olmuştu. En ıyı dram filmi olarak jüri Eli- a Kazan'ın "Eden'in doğusunda" fil- mini (Amerika B. D.) seçmişti. En iyi lirik film mükâfatını jüri "Romeo ve Julyet e (Sovyet Rusya) veriyordu. "Romeo ve Jülyet" pro- kofieffrin müziğiyle yapılmış bir ba- le-filmdi. Renkler ve danslar nefisti. Ruslar marksist ve leninist propagan- dayı bıraktıkça güzel eserler verebi- leceklerini gösterdiler. Shakespeare'in dramı bu sosyal nizam propaganda— sına şimdilik elvermediği için de film çok başarılı oldu. Balerin Oulanova da jürinin özel mansiyonunu kazan- dı. n iyi çocuk artist mükâfatını jüri kuçuk Pablito Calvo'ya (İspan- ya) ve Baby Naaz'a (Hindistan) ver- Pablıto "Mareehno, ekmek ve şa- rap ' filminde çok kimseleri ağlatmıs- tı. Baby Naaz ise küçük bir ayakka- bı boyacısı rolünde değme artistlere taş çıkarmıştı iyi kısa metraj filmi olarak jürı Blınkıty Blank" i seçmişti. E- ser Kanadalılarındı. En iyi dokümanter film mükâfatı- nı "Ateş adaları" kazandı. İtalyanlar yapmışlardı iyi sinema röportajı mükâfa- tını ]urı "Büyük a verdi. Eser Fransızlarınd anlandırılmış resim mükâ- fatını "Altı yik" ile Sovyet Rus- ya kazandı. Cannes festivali palmaresı beynel- milel kritikler mükâfatı ile son bulu- yordu. Bunu da "Kökler" filmi ıle Meksıka ve "Bir bisikletçinin ölümü' filmi ile İs panya kazandı Eserlerın mMezi Birinci mukaf tı kazanan "Marthy" filmi çirkinliklerinden ötürü cemi- yetten kaçan iki insanın hikâyesi idi. Betsy Blair ve Ernest Borgnine çok muvaffak oldular. Borgnine kuvvetli bir artist olduğunu geçen sene fes- tivalde çok takdir edilen "Ebediyete kadar" filminde sadık Amerikan ça- vuşu rolünde belli etmişti "Marthy" festivale gelen Cu merikan filmi idi. Produktorlerınden biri de Burt Lancaster idi. Eser hakikaten müstesna bir sanat endışesıyle çev- rilmişti. "Kayıp kıt'a" festivalin sürprizi idi. Polinezya adalarında filme alı- nan bu dokümanter gösterildiği gece- den itibaren birinci mükâfata İâyık filmler arasına girmişti. Bir Bulgar-Rus kooproduksıyonu olan "Şıpka Kâhramanları"nın baş— lıca artistleri ve rejisörü Rustu. 1877 smanh-Rus harbinin Bulgaristanda geçen bazı safhalarım hikâye et-