23 Ekim 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

DÜNYADA OLUP BİTENLER De Gaulle'ün meşhur masası Devlet adamlığının sonu : li olduğunu hatırdan çıkarmıyanlar son derece sansasyonel ifşaat beklemekte- dirler. Kitabın ılanlarından anlaşıldıgı— na göre General de Gau kahramanlarını, Churchıll lerı, Roose— velt'leri, — Stalinleri ve Weygand'ları, Reynaud'ları birer birer anlatacak, Fransanın hikayesiyle beraber onların da hakiki portrelerini çizecektir. Bel- Roosevelt Fransa ma istihfaf etmiş, ki nutulmamıştır Devlet Reisini dai kendisine az çok gulmuştur Amerikan Reisicumhurunun — Gene de Gaulle hakkındakı bır çok hıkayesıde meşhur dur. Aynı şekilde Churchill ile de eskı askerm arası pek iyi olmamış, adam, payrı rakterde rından bır turlu anlaşamamışlardır Şımdı hatıra- larda bütün bunlar alevleneceğinden Fransız umumi efkârının en ziyade me- rakla beklediği bu eserin ehemmiyeti daha iyi anlaşılmaktadır. General de Gavulle halen, Colom- bey'deki evinde (burası Parise 250 kilo- metre mesafededir) kitabının ikinci kıs- mını yazmaktadır. Devlet adamı hâdi- seler esnasında hiç bir not almamış ol- duğund. hafızasını kuvvetlendirmek için tam 120 bin vesikadan ibaret bir mektup, telgraf mesaj yığınını karıştır e bu işte kendisine sadece üç kişi ya dm etmşır Senelerce mesai arka- daşlığında bulunmuş bir diplomat, Thibault, yaveri binbaşı de Bonneval ve kızı Elizabeth! Bunlar o yığın içinde Generalin bilhassa alâkadar olacağı malzemeyi bulup çıkarmışlar, Elizabeth de müsveddeleri bizzat daktilo etmiş- Ye 7946 dan sonra ransanın eski Devlet Reisi, dan sonraki hatıralarını 20 1946 yazmanın Hâtıra muharrirliği heni sırası -gelmi Zıra 1kt1dardan çekıldk so müddet politikadan uz n Gene- nsa ral 1947 de F olduğ d ş «Fran Halk Toplulugu» hareketını kurarak başına geçmiş ve ilk anda büyük mu- vaffakiyet de kazanmıştır. Ancak poli- tikanın üstünde kalarak politika yap- mak sevdasına kapıldıgından hareket az zaman içinde Zayıfla! lise ren mensupları ıle General arası nda ih- tilâf baş göstermiş, bütün meselelerde fikir ayrılıkları — belirmiş, eski Devlet Reisi iyi bir asker olsa da çok kötü bir kendısıne 1ht1— sıyaret ad amı olduğunu bir defa daha belli etmiş ve Fransız Halk Topluluğu dagılıp gıtmıştır Halbuki bu toplulu- ğun meselâ 1947 senesınde Pariste Be- lediye seçımlerım kazanmış - olması kuvvetinin en güzel delılıdır Ancak sağcı ve solcu muhtelif unsurlardan teşekkül eden Topluluğu — General de Gaulle gibi ivazsız ve tavizsiz polıtık gütmek sevdasında bulunan birinin de- vam ettirmesine imkân yı ku Artık kış Colombey'e gelmek üze- redir. Bir zamanlar Cyrano de Berge- rac'a benzemek isteyen adam şimdi ora- da, karısının yanında makla meşguldür. dünya siyaset âleminde birinci derece- de yer işgal ederken bir kaç sene için- de bütün manasını kaybetmiştir. Gene- ral de Gaulle hâlâ, bir gün Fransanın kendısını yemden iş başına çağıraca- ğından indir. Fakat bunun pek ge- cıkmesı 1ht1malın1 de gozden uzak tut- mamaktadır. Nitekim bu hatıraları ve- silesiyle gidip kendisile görüşen gaze- tecilere odasının penceresınden bir te- peyi göstermiş ve demıştır i: «— Bu tepeyi görüyor musunuz mös- ediği — kanaatindedir. ir yo" Cıvardakı en yüksek tepedir. Öl- üğüm zaman oraya granitten bir Lo ren haçı dikecekler. Haç, her taraftan tanıy şeyi bu büyüklük merakından kaybettıgını SsÖy- lüyorlar. Uzakdoğu Oynanan dram ütün dünyanın gözü başka yerlerde rak ederken uzak bir köşede, tünde Uzak Doğu'da bir dra yordu. Eğer Saygon'dakı temi sene evvel Kahiredeki temsilin netıcesi— ni vermiş olsaydı bugün Viet - Nam'da yeni bir General Necip veya Albay Ab- dülnasır ortaya çıkacaktı. Adı da Ge- neral Nguyen Van - Hinh olacaktı. Günün birinde — Saygon'da, Ngo Dinh - Diem'in kabinesinden tam do kuz vekil bir anda istifa ediyorlardı. Bu, garip bir istifa idi ve korku altın- da vuku — bulduğundan hiç kimsenin şüphesi yoktu. Zira, meselâ Sağlık Ve- kili Pham Hun Chon o derece ürk- müş gorunuyordu kı 1stıfasım vermekle kalmamış, aynı zamanda kaçmıştı da... Bütün bunların altında ordunun Genel Kurmay Başkam eneral — Nguyen Van - Hinh vardı. Genel Kurmay Başkanı ile Başvekil arasındakı anlaşmazlık yeni değildi. İki adam bırbırlerınden hiç bir zaman hoş— lanmamışlardı. General genç v din. mik idi. Başvekil ise ağır ve 1ht1yatlı İmparator Bao - Dai'ye gelince o dai- a memleketinden uzak kalmayı tercıh vaktini Fra Can cak Cote d'Azurde Verılen zıyafet veya yapılan törenlerde görülüyordu. Bao Dai Fransızların adamı idi ve memleke— tini zaktan meşhur «Şark zekâsı» ile idare ediyı General Hinh uzun aylar, 1mparat0— run gozdesı rolundeydı Mücadele es- nasınd Bao - Dai bir gün kendısın enim Başvekilim, sın> demış Genç general bu lâfı hiç bir zaman hatırından çıkarmamış tahakkukunu beklemıştı kuvvetlerinin mavi üniforması — için son derece şıktı ve gogsu madalyalarla uydu. Kızlar, kadınlar kendisini pek begemyorlardı İmparatorun da vaadi- aldıktan sonra ikbal kapılarının ken— dısıne tamamile açıldığından Üs telik, memleketin askeri kendisine hemen körü körüne bağlıydı. Etrafındakılere dedi ki: «— Bir gün Başvekil Diem'e tele- fon edecek ve kendısıne vazifesinden azledildiğini söyleyec İşte, Diem kabınesınden dokuz veki- le istifalarını verdirdikten sonra, her— kes inanmıştı ki telefonu açacak başvekıle azledildiğini haber Verecek- Hakikaten bu sırada Diem, bir kaç polıs tarafından muhafaza edılen villa- AKİS. 23 EKİM 1954 sen olmalı-