23 Ekim 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 16

İKTİSADİ VE MALİ SAHADA Hasan Polatkan Bir banka daha... ramiyelerinin hepsini kaldırsanız ve te- davüldeki parayı esas alan — ikramiye tevzi etseniz bile bile parayı kıymetli madenlere çevirmek kabil oldukça bun- lara karşı olan tahaccümü — —İnsanları bunlara götüren saikleri ortadan kaldır- aksızın ertaraf edemezsiniz. İş- te bu bakımdan bız Türk parasının de- ğerlendirilmesini banka ve banka mua- meleleri muvacehesinde — bunların ter- tip ettikleri ikramiyelerde — değil de bankanın iskonto muamelelerinde. Mer- kez Bankasının mükerrer iskonto siya- setinde, bankaların 1htıyatlarında faiz hadlerinde, kredi Örü gösterilmedikçe, başka bir deyimle sermaye piyasası te- şekkül etmedikçe bu bal devam edip gidecek, yani bir günde tesadüfen zen- gin oluverenlere sık sık rastlanacak, fa- kat paramızın değerini korumak için asıl can alıcı noktalara temas edilmediğin- den bugün kendisiyle — mücadele edil- mek istenen hastalık da bir türlü teda- vi edilemiyecek yani altın — ve emlâk, paraya prim yapacaktır. Şayet prim yapmasını istemiyorsak — sebepler üze- rinde duralım, emisyon ve kredi hac- mini sıkı sıkıya kontrol edelim. 16 Dış temaslar Türk-Yunan balıkçılık anlaşması I ki sene kadar evvel memleketimizle Yunanıstan arasında parafe edilmiş olan b anlaşması, bilindiği gi- bi karasularımızda Yunan balıkçılarına anmak hi veriyordu. —Henüz parafe edilmiş durumda olan an- laşma, B. M. Meclisinde daha tasdik edı]mermş olduğundan hukuki bir de- ğer taşımamaktadır. Yunan balıkçıları- nın kötü avlanma metodları ve Yunan hükümetinin bu hususta gerekli tedbi- ri almamış olması bu anlaşmanın iptal edilmesi 1htımalını doğurmuştur. Şa- yet böyle bir ihtimal gerçekleşirse bu memnunıyetle karşılanmalıdır. — Zira balıkları n büyük milli servetimiz- dir. Bizim denızlerımızde 2500 çeşit balık yaşar. Elbette memleket mesele- lerini iktisadi bakımdan ele aldığımız bugünlerde balıkçılığı da ele alıp ba- lık servetimizi değerlendirmesini — bile- ceğiz. Zaten et buhranı bizi ister iste- mez bu yola sevkedecektir. Ingiltere Grev! Ingıltere coğrafya — kitaplarında Av- mleketleri arasında yer alır; fakat, haddızatında bir Avrupa memle- keti değildir. Kıta Avrupasından Manş bogazıyla ayrılan lngıltere Avrupa'dan 30 kilometre kadar uzunlukdaki Manş Boğazı ıle degıl Ingılızlere has zihni- yet ve ruhla ayrılır. İngiliz soğuk kan- lıdır. İngiliz azımlı ve sebatlıdır İngi- liz elindeki imkânları iyice tartmasını Onun için Avrupa memleketleri- bilir. nin çoğunda ateşle ve kanla elde edil- miş olan haklar İngiltere'de biç kan dokulmeksızın elde edilmiştir. Meselâ rev Avrupa memleketlerımn çoğunda, Fransa İtalya ve Almanyadâ sık sık rastlanan bir haldir. Mamafih , her işçi sendikasının bulunduğu yerde iş- çilerin, elde etmek istedikleri menfa- atlerini temin için grev yapmaları tabii- dir. Zira grev hakkı olmıyan sendika- mn pek hikmeti vucudu nedir anlaşıl— Amma İngiliz siyasi dehası neyi yapamadı da, bu sefer Ingılızler grev yapmak yoluna tevessül ettiler, bunu anlamak pek mümkün olmuyor. lüm olduğu üzere Ingıltere de lıman işçileri birkaç gündenberi — grev halindedirler. İşlerini terketmiş olan 1şç11erle grevcile- rin miktarı 50 bine varmaktadır. Bunlar dan 11 bin kadarı çalışma şartları yü- zünden grev yapmışlardır. Elektrık iş- lerinde, tersanelerde, gemi makinaların- da çahşan ve greve başlayan 1şçıler1n sayısı da 8 bindir rın erin bırakmalarının sebebi bazı ustaların 1ş— lerine son verilmiş olmasıdır. İngiltere hürriyetlerin en rahat is- timal edildiği bir memlekettir. Şimdiye kadar bu memlekette —grevler diğer memleketlere nazaran daha az vuku bulmuş olabilir. lngilterede şimdiye kadar az vukubulm hiç vukubulmıyacağı demek değildir. İngiltere'deki grevlerin asıl hususıyetı kanaatimizce işçilerin daha iyi iş şera- itini talep etmelerinde ve b zı ustala- rın işlerinden çıkarılmalarından ötürü kendi aralarındaki tesanüdü ortaya koy- malarındandır. İşte bu bakımdan İngil- teredeki grevlerin sona ermesine ve sona erdıgınde Vanlacak hal tarzına önem atfetmek gerekir. Zira büyük bir ö Ilgıltere almış olduğu sosyal tedbirler Grevde Londra dokları Bir de grev hakkı tanıyalım diyorlar AKİS. 23 EKİM 1954