e ta- eşeb- ede- mayı Bele- » Ölr Yi VE rmeh i ise kan- iyaçı İnkılâbın ideolojisi : 1789 İhtilâlinin mezarı başında. I. Sevket Siireyya. İnkılâpları daima kahramanlar yapar, idealistler yaşatır, fukat iş adamları (1) yer, bitirir. Ön dokuzuncu asrın ve zamanımızın hemen bütün demokrasilerinde maalesef tecelli eden bu hazin kaidenin en billürlaşmış misalini görmek istiyenler dünkü ihti- lâlci Fransa ile bugünkü Fransız demokrasisini tetkik edebilir- ler. Dünkü Fransız ihtilâli yeni bir cemiyet görüşüne dayanıyordu. Bu görüş, cemiyetten doğan, fakat sonra cemiycte tefevyuk ve tahakküm eden bütün içtimat kuvvetlere karşı «Akıl»ım, «Ma- kul»um, yani hür, adil ve müsaci tasanlardan mütesekkil yeni bir cemiyetin müdafaasmı yapıyor, bilhaşsa asalete, din ve dünya aristokrasisine karsı ateş püskürüyordu. İçtimai menşeleri itibarile bilhassa on sekizinci asrın materyalist filazoflarına dayanan bu yeni cemiyet görüşü de, esaslarını daha âlemşümul ve daha hkülli bir dünya görüşünden almistı. On ye- dinci hattâ on altıncı asırlarda Ayrupada baslıyan ve kilise isko- Tâstizmine karşı maddeyi, tabiat kanunlarını koyarak Başar 1d- rakinin bu kanunların tetkikine davanması Jâzim geldizini mü- dafaa eden tabityecilik ve maddiyecilik Franmsız. ihttlâlinin temsil ettiği ictimal fikirler icin de (2) hakiki bir meznet olmuzstu. Bu mesnet bir tareftan kilise iskolastizmin! çürütmek suretile kilise- nın müdafaa ettiği papas ve asıİzade otoritesinin de tahtatile sar- sılmasını zaruri kılmış ve diğer taraften da ovakle kadar ancak (1) Burada iş adamlarından kasdolunan tip, bemen bütün demokrasilerde tüzemek imkânım bulan ve Devlet kudret ve salâhiyetlerini şalıtt men- faat endişelerine nlet ederok bütün kitleler karşısmda devletin haysiyet ve itşbarım zedeleyen insan tipidir. (2) Yalnız Fransız ibtilalinin değil, ilmi sosyalizmin dünya görüşünü keş kil eden diyalekitik materyalizmin de ayni kaynağa vardığını ayrıca işe ret etimok İhzanıdır,