1 Ağustos 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 18

1663 senesinde Hollandaya beş gemi, alım fiatı, 600,000 — florin olan ve satış fiatı iki milyon florine çıkan emtia getirmişti. 1697 de yine böyle bir partinin alım fiatı beş milyon olduğu halde sa- tış fiatı 20 milyon florin etmişti, 'Tüecarlar Avrupa harici mem- leketlerden Avrupaya getirdikleri emtiadan nasıl yüksek kârlar temin ediyorlarsa Avrupadan başka memleketlere gönderdikleri mallardan da yüksek kazançlar clde ediyorlardı. Fakat bu ticari muamelelerde Avrupa harici memleketlerin halkı, mahsullerini, daitma emeklerinin hakiki kıymetinden çok aşağı kıymetlerle satmışlardır. Neticede Avrupa harici memlekellerde bir sermaye terakümü olmamış, asıl kıymetler, garba akarak orada toplan- mıştır. 2 — Avrupa harici memleketlerle cereyan eden emtia mübade- lesinin yanında yağma ve talan da mühim bir mevki alıyordu. O zamanlar yağmakerlik, haydutluk, korsanlık pek revaçta olan ve gayrı ahlâki telâkki edilmiyen bir nevi sanattı. XVI, XVTI, XWVILI inci asırlarda. İspanyollar, Portekizliler, Hollandalılar, Fransızlar bilhassa İngilizlerle Şimali Amerikalılar yağmakerli- ği, haydutluğu, korsanlığı servet toplamanın en kestirme yolu biliyorlardı. Meselâ İspanyol ve Portekiz gemicileri ve korsan- ları yeni keşfedilen Cenubi Amerikada binlerce senedenberi yer- lilerin elinde teraküm etmiş olan servetleri hivylekârlık, garet, yağma, talan tarikile gasp etmişler, mahalli rüesadan Fidyei ne- cal almışlar, mezarları soymuşlar, mahbetlerdeki tezyinatı söküp almışlar ve bu servetlerin mühim bir kısmamı Âyrupaya Laşımış- lardı. İspanyol Albuguergue 1511 senesinde Malakayı yagma ettiği zaman bir milyon altın duka vurmuş ve Krala da bu vur- gundan beste bir hisse olmak üzere 200.000 duka vermişti. 1535 senesinde Venezulla'nin içerisine yapılan bir ekspedisyanda, yer- lilerden fidyei necat almmak, mezarlardan, meskenlerden guas- bedilmek surelile 400.000 altın pezoluk bir vurgun yapılınıştı. Yine başka bir sefer esnasında bir kabileden saf olarak 140.000, gayrı saf olarak ta 30,000 pezoluk altın gasbedilmişti, Regisira de Consaja de İndias'daki bir kayde nazaran 1535 senesinde dört gemi, Perudan Sevile iki milyon duka kıymetinde altın ve gümüş getirmişli. Bu kıymetler Atahualpas hükümetinin İspan- yollar tarafından tahribile daha doğrusu Atahualpastan fidyei 18 necat ol ken bere tirmişti. Gaspın « ması idi,. lâ İngili dar altı Sterlin h «Nevaba larının © 13.066.7'( sivil idar rak 4.03' olarak 1" zaman h mişti. Deniz ko kudreti y quulumad lığın o za lürküsün,