1 Ağustos 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 22

Veknik : Sanayide Norm ve kalite mes elesi. M. Şekvi. Doğuşlarında geniş pazarlara, bütün dünyayı kaplıyan istihlâk sahalarına dayanan Avrupa ve Âmerikanın makinalı sanayii, tabii sartlarını müsait bulmuş nebatlar gibi kısa bir zamanda büyüdüler, geliştiler ve bütün dünyaya dalbudak aaldılar. O dere- cede ki, ufak bir iki tezgâhla işe başlayan bir Simens, Fart, Edi- son vaya bir Krup bu ufak tezgâhlardan mürekkep imalâthane- nin muazzam fabrika şehirleri haline istihalesini görmeze ömür- leri kâfi geldi. Fakat biz sanayilmizi yüksek Bozkırlarda orman yetiştirir gibi sonsuz bir gayret, devamlı bir karuma, bitmez tükenmez bir ih- timam altında korumaya mecburuz. Ta ki bu gelişmiş, bütün usta- hğımı ve düzenini elde etmiş müterakki sanayi karşısında ihtiyar ettiğimiz ve edeceğimiz külfetler gayri kabili tahammül olmasın, bir müddet sonra kendini tamamen kurtarsın ve hattâ mümkünse « Japonlarda olduğu gibi - öteya bile geçsin. Sanayiimizin tutunmasında tesadüf edilen büyük güçlük şüphe- siz istihsalini kısa bir zamanda elden çıkaramamaktır. Yani di- ğer tabirle çok satış yapamamasıdır. Çünki bizde sınai istihsal üzerinde en büyük yükü teskil erlen sermaye servisi, yani faiz ve amortiszmandır. Faizin diğer memleketlere nisbetle çok yüksek olmasından ve sınaf tesisatın yeni kurulusu dolayısile amortisma- nın da bizzarur fazla bulunmasından sermaye servisinin yükü ek- seriya diğer maşraflara nazaran hayli yüksek bulunmaktadır. Halbuki sermaye servisi sabit masraflardandır. Yani istihsalâtın azalmasile bu da azalmaz. Binaenaleyh muayyen bir zamanda çok veya az istihsnl yapıldığına göre Cistihsal tabiatile satışın bir tabiidir) bu sabit masrafım sanayi mamulâtmın üzerindeki yükü de okadar az veya çok olacaktır. Buradan anlaşılır ki bizde sanayi mamulâtının fiatı her şeyden evvel satışın ve dolayısile istihsalin sür'atli veya yavaş olmasınma tâbidir. Satış meselesi ortaya girince derhal sınai mamulâtta kalite ve norm meselesi de kendisini gösterir. Çünki hariçten ithal mene- dildiği halde dahi kalitesi düşük emtianın salışı kolaylıkla vukua 22