9 Ekim 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 17

zenin değişmez parçalandır. o Ancak, her amerikalı, kendisi ile bu değişmez parçalar arasındaki bağıntı ne ise, karşısındaki insanın da kendi evi, a- rabası, televizyonu, karısı ve çocukla- rıyla aynı türden bağıntı kurmasını bekler. Bu beklenen bağıntının e dışı- na, çıkan bir insan belki oamerikan toplumunda yaşamaya devam edebi- lir ama, kendini ona kabul ettiremez. Eğer bir aday bu değişmez parçalara karşı davranışında amerikan toplum ölçülerinin dışına çıkıyorsa, o politik üstünlük ve nitelikleri ne olursa olsun, başarı kazanamaz. Onun içindir ki Amerikada büyük küçük her kamu görevine adaylığını koyan herkes evi- ne bağlı, çocuk sahibi iyi bir aile ba- bası olduğunu, toplumca konulan öl- çüleri olduğu gibi benimsediğini et- rafa duyurmak için büyük bir o gay- ret harcar. Hattâ, biraz da akıllı bir politikasıysa, siyasal bakımdan da hiç de devrimci bir kimse olmadığını ilân eder, alışılmış ve benimsenmiş politika kurallarına uyacağını — bildi- rir. İşin garibi, bu yüzden oy da top- lar. Amerikalının belli sınırlı ve hiç ve Ötesi ner buluş olarak karşıladığını artık herkes bilmektedir. Dış politikada ise Amerikanın dünyadaki tek kuv- vetli devlet olduğu hülyası (o içinde olmalıdır ki, yeniden kuvvet politi- kasına dönüşü istemektedir. Gelecek ayın başında (o sandık- lara .gidecek olan amerikan halkı, bu durum karşısında, varolan düze- ni iyi kötü korumaya ve alışılmış ölçülerin dışına çıkmadan işleri yü- rütmeye kararlı bir Başkanla, XIX. yüzyıl amerikan toplumuna dönüşü savunan bir senatör arasında bir se- çim yapmak zorundadır. Oysa Ame- rika gibi önce batılı hürriyetin, son ra endüstri çağı toplumunun öncü- lüğünü yapmış olan bir ülkede, par- tilerin seçmenlerin karşısına daha ilerici adaylarla çıkması beklenirdi. Gerçekten, amerikan partileri seç- nın iç ve dış itibarını yeniden dü- zeltmek istiyorlarsa, aynı şeyi bu- gün, de yapmamaları gerekir. Hele Lincoln'ün partisi, Cumhu- riyetçi Parti, hayatının en büyük fırsatını kaçırmış bulunuyor. Ame- rikan toplumunun bugün içinde bu- lunduğu iç ve dış bunalım ortaday- ken. Cumhuriyetçi Partinin bu bu- nalımlara çağdaş birer çözüm yolu bulacak bir adayla ortaya beklenirdi. water'le çıkması, Lincoln'ün hatıra- sına indirilen en büyük (darbedir. Cumhuriyetçi Parti, Goldwater'i saf- larındaki aşın sağcılara bir fırsat AKİS, 9 EKİM 1964 DÜNYADA OLUP BİTENLER değişmeyen hayat düzeni, politikada a aynı yönde etkisini gösterir. Belli sınırlı ve değişmeyeni iş başına geti- rir. Bunun içindir ki, son yıllarda A- merikada seçimle görev alan bütün ileri düşünüşlü adamlar, bu nitelikle- rini seçim kampanyası sırasında sak- lamak ve sonradan ortaya çıkarmak zorunda kalmışlardır. Bunun içindir ki Kennedy, kampanya başında Küba ve Çin konularında ortaya attığı dev- rimci düşünceleri kampanya ilerledik- çe yavaş yavaş değiştirmiştir. Gene bunun içindir ki, Batı ölçülerinde bir Barry Goldwater kampanyada Eisenhower ile verip ağızlarını kapamak için aday- lığa kadar yükselttiyse, hiç şüphesiz en yanlış zamanı seçmi: Seçimleri Başkan Tohnson'in Ö- nemli bir çoğunlukla kazanacağı söylemiyor. Fakat Goldwater acaba ne kadar oy toplayacaktır? Bütün mesele buradadır. Başlangıçta Baş- kan Johnson'in bütün eyaletlerde se- çimi kazanacağını ilân edenler, şim- di Goldwater'in en az yirmiiki eya- lette şanslı olduğunu kabul etmek- tedirler. Eğer Cumhuriyetçi (oaday Johnson karşısında önemli bir oy toplarsa, bu, amerikan toplumunun gerçekten büyük bir bunalım içinde olduğunu ve bir kurtuluş yolu ara- dığını gösterecektir. Siyasi o partiler akıllarını başlarına alıp rin karşısına günün meselelerini ve dünyanın gidişini anlayan adaylarla çıkmadıkça, alışılmış ölçülerin dışı- na çıkmaktan çekinmedikçe, Gold- water ve benzerleri, ellerinde yanlış reçeteler de olsa. Amerikayı iç ve dış bunalımdan kurtaracak kimse- ler olarak ortaya çıkacaklar ve oy toplayacaklardır.