8 Mayıs 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 8

YURTTA OLUP BİTENLER Ticaretimizin durumu ürkiyenin bugün Rusya ile ticari münasebetlerinin gülünç bir nis- bette olduğu gerçektir. Bu münasebet- lerde esas mamul madde almak ve buna karşılık ham madde ve özellikle tarım mahsulleri satmaktır Sovyet Rusya, Türlükeğer genel o- larak canlı hayvan, kuru üzüm, tü- tün, yapağı ve pamuk almaktadır. Rusyanın 1964 yılı içinde bu mahsul- lere ilâveten, ayrıca narenciye, şef- nu, türlü kalitede kâğıt, demir ve çe- lik ithal edilmektedir. Ancak, Rusya ile imzalanan anlaş- malarda öngörülen küçük ticaret hac- mi dahi bir türlü tam olarak reali ze edilememekte ve çok defa daha düşük bir seviyede kalmaktadır. Geçen yıl imzalanan anlaşmaya göre ticaret hacmi 13 milyon dolar o- larak tesbit edilmiş, fakat bu hacmin ancak 9 milyon dolarlık obir kısmı gerçekleşebilmiştir. 1964-1965 yılı i- çin imzalanan anlaşmada ise öngörü- len ticaret hacmi 15 milyon 700 bin doları bulmaktadır. Ayrıca 3 milyon 500 bin dolarlık da bir yatırım kota- sı ilâve edilmiştir. Ancak bu yıl da gecen yıllarda olduğu gibi öngörülen miktarın, eğer esastan bir değişiklik olmazsa, gerçekleşeceği (o sanılmamak- tadır. Ölçü: Kıbrıs B“ haftanın başında Salı günü, Bü- yük Mecliste yapılan dış politika Başbakan İnönünün görüşmelerinde çok dikkatli hazırlanmış konuşmasın daki bir yandan Sovyetlerle olan mü- nasebetlerimiz, diğer taraftan batılı müttefiklerimizle olan münasebetleri- kısımlarını (o iyi değerlendirenler gözlerini Rijofa daha çok diktiler. İ- nönünün Türkiye Millet Meclisinde konuşma Oo yapacağı günün arefesin- de Krutçef İzvestiya gazetesine Kıb rs konusunda bir demeç vermişti Krutçef İzvestiya gazetesine Kıb- rıs konusunda demeç vermesi.. Bu, dış görünüşü itibariyle eniştenin baldızı öpmesinden farksızdı. Ama işin as- lında da Krutçef, Türkiye hakkında eniştenin baldız hakkındaki niyetle- rinden farklı niyet taşımıyordu ki.. Krutçef in demeci, "Rusların Kıb- rıs konusundaki tutumlarında bir iyi- leşme işareti" olarak Ankarada mü- sait karşılandı. Ankarada mükemme- len bilinmektedir ki nasıl Amerika- nın tek endişesi Adanın komünist ol- maması ise, Rusyanın tek gayesi de Kıbrısın bir NATO üssü haline gelme- mesidir. Yani hem Washington, hem Moskova Kıbrısla kendi güvenlikleri- ni göz önünde tutarak ilgilenmekte- dirler. o İnönünün Oo konuşmasındaki "Turkiyenin dünya kamu oyuna teklif ettiği hâl çaresi bölgede barışı ve gü- venliği en iyi koruyacak şekildir" sö- zü hem Amerikaya hem Rusyaya ve- rilmiş bir teminattır. Yani Amerika emin olmalıdır ki federal devlet ve- ya taksimden başka hiçbir hâl şekli bizim tarafımızdan kabul edilmeye- cektir, bölgeye barış değil huzursuz- luk ve daimi tehlike bulutu gelecek- tir. Yani Rusya bilmelidir ki federal devlet haline getirilmiş veya taksim edilmiş bir Kıbrıs Sovyetlerin güven- liğini hiç bir şekilde tehdit etmeye- cektir, Türkiye bunu kendisine temin etmektedir. Bir yandan bu konuşma, diğer ta- raftan yeni bir dış politika için be- liren temayüller Sovyet Büyük Elçi- liğinden Dışişleri Bakanlığının Pro- tokol Dairesine bugünlerde yeni mü- racaatlara ovesile verirse (Ankarada buna hiç kimse şaşmayacaktır. Rijo- fun ei AĞ EE herkes bekle- mekte Talihsizlikler zinciri Arcak Rijof, daha sıcak bir türk- rus münasebeti için ilk defa olarak çalışmamaktadır. Sovyet Büyük Elçisi yedi senedir, her iktidar zamanında bu yolda gayret sarfetmiş, çok kere mesafe aldım zannettiği (oObir sırada bir talihsizlikle kendisini tekrar so- kuşun altında bulmuştur. Menderesin Moskovayı ziyareti ayarlanmış. Men- deresin rejimi yıkılmıştır. İhtilâl ida- resinin bir karışıklık devri olacağı, bi- zi Batıdan ayıracağı sanılmış, Ordu seçimleri yapıp sistemi tekrar demok- ratik sistem haline getirmiştir. Karşı- Amerikan ve Sovyet Büyük Elçilikleri binaları AKİS/8 İki faal merkez