24 Nisan 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 9

Taksim İstiyordu. Bu tarihi toplantı, Kıbrıs ara- bulucusu Finli Tuomioja'nın Ankara seyahatinin» son gününe tesadüf etti. Bir bomba eçen haftanın ortalarında, Per- şembe günü, bir haber, Başkentte bomba gibi patladı. Başbakan İsmet İnönü, son Kıbrıs olayları ile ilgili olarak, ünlü Time Dergisine verdi- ğ$i bir demeçte «Yeni şartlarla, yeni bir dünya kurulur. Türkiye de bu dünyada kendine yeni bir yer bu- lur» demişti. İnönünün bu çıkışı, bir anda günün konusu haline geldi. Bir uç- tan diğer uca, türlü çevrelerde, tür- lü yorumlar yapıldı. Bunun, Türki- ye'nin dış politikasında keskin bir viraj olabileceği ileri sürüldü, NA- TO'ya yöneltilen bir ihtar olduğun- dan bahsedildi. Ancak, bütün bu yo- rumlar bir noktada birleşmektedir: İnönü'nün sözlerindeki ciddiyet. Bu- na kimsenin bir itirazı yoktur. uzun boylu yapmış tecrübeli başvurabileceğini dahi getirme- İnönünün yarım hayatında hiç- bir politik önemi de Söyliyeceklerini tartmakla şöhret politikacının blöfe hiç kimse aklına mektedir. Blöf, asra yaklaşan siyasi bir zaman denemediği davranıştır ve demecin buradan gelmektedir. istenirse, ameri-, Kıbrıs ko- İşin doğrusu kalı ve ingiliz dostların nusundaki haklı endişe ve istekle- rimizi anlamakta gösterdikleri ba- şarısızlık karşısında, türk dış poli- tikasını yönetenlerden eninde sonun- da böyle bir tepkinin gelmesi, »ek- lenilmeyen birşey değildi. Türkiye, Kıbrıs anlaşmazlığı çıktığı günden başlayarak, adımlarını, daima Batı ittifakıyla türk - yunan dostluğu çerçevesi içinde atmaya çalışmış, u iki dış politika ilkesini zedele- işin NATO'yu yıkacak müdahaleden kaçınmış, anlaşmazlı- ğın çözümünü' önce İngiltere ve Yunanistan'la mevcut anlaşmalar, sonra NATO ittifakı, nihayet de Birleşmiş Milletler teşkilatı içinde çözmek istemiştir. Diğer yandan Batılı dostlarımız da Türkiye'yi de- vamlı olarak milletlerarası bir çö- Kulağa Küpe Aynaya baksana! Jpsanın inanamayacağı o geliyor ama, doğrudur: Yunanista- nın — Dışişleri Bakam Lozan And- laşmasını imzalayan devletlerin Atmadaki o elçilerini o davet , ve o Türkiyenin oObu a olarak ihlâl Türkiyenin andlaş- Dışişle miştir. unan ri bir imfialle şöyle demiş- 1, gerçek — Milletlerarası bir laşma tek tarafla olarak ihlâl o edilebilir?" Fesüpanallah! and- nasıl züme teşvik ediyorlar. Adaya bir kere Birleşmiş Milletler kuvveti gel- dikten sonra gerekli diplomatik te- şebbüslerde bulunarak türk istekle- Tuomioja konuşuyor Lâf lâfi açıyor YURTTA OLUP BİTENLER rinin yerine getirilmesini sağlamaya çalışacaklarım söylüyorlardı. Türki- ye'nin istekleri, kendilerinin de is- tekleriydi. Yalnız yeter ki Türkiye NATO'nun Güney - Doğu kanadım çökertecek tek taraflı bir hareket yapmasın. Birleşmiş Milletler Kuv- vetinin Adaya gelmesini beklesin ve Yunanistanla dostluğunu bozma- sındı. Gaflet uykusundakiler irleşmiş Milletler Kuvveti A- daya geldikten sonra Türkiye, verdikle- istekleri ile Amerika'nın, ri söze uygun olarak türk lehinde durum almalarını, Makarios üzerinde gerekli baskıyı (oyapmalarını çok bekledi. Bekledi ama, bu bekle- yiş karşısında Atlantiğin ötesinden ne bir ses, ne de bir nefes geldi. Tam tersine, Ankara'daki Amerikan Haberler Bürosu, elçilik ileri gelen- lerinin bilgisi dışında olması imkân- sız bir bülten yayınlayarak, Was- hington'un Kıbrıs anlaşmazlığı' kar- şısında «işin taa başındanberi» tam bir tarafsızlık politikası izlediğini ileri sürdü. Bu, yalnız ve yalnız üç devlet, yani Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs arasında çözülmesi gere- ken bir oanlaşmazlıktı ve aman ne olur, Amerika bu işe karıştırılma- malıydı. Amerikan politikasında görülen bu geri dönüşün, yanısıra, geride bıraktığımız hafta içinde Amerikan basınında da bozuk telden sesler çoğaldı, Önce ünlü yorumcu Lip- mann tarafından ortaya atılan Kıb- rs türklerinin Türkiyeye nakli projesi, bu sefer basının büyük bir çoğunluğu tarafından ele alındı. Hatta aklı başında Newyork Times bile bu kampanyanın dışında kala- madı ve geçen hafta çıkan başyazı- larından birinde, eğer başka inkar yol kalmazsa Kıbrıs Türkiye'ye naklinin gerektiğini iteri sürdü. kasında Amerikadaki lığının ve milyonlarının yattığına ,hiç. şüphe olmayan, bu kampanya Türkiyenin tutumuna en ufak bir değişiklik getirecek bunu okuyan Türklerin Amerika'ya karşı duydukları kırgınlık bir par- ça daha arttı, güvenleri bir parça daha azaldı. türklerinin düşünülmesi Gerçi ar- Yunan azın- ama, İnönünün, bütün dünyada akis- AKİS/9