24 Nisan 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 11

Tuomioja, Adadaki son durum ile ilgili bir soruya : «— Durum son zamanlarda de- gişmedi. Ara ura şurada burada ateş teatisi oluyor. Bunu üzüntüyle ifade ederim. Bu hal, tabiatiyle, gö- revimi güçleştirmektedir. Ümit ederim ki hisler ve aşırı heyecan yavaş yavaş yatışacak, böy- lece görevimi başarma hususunda daha iyi bir ortam bulacağım» di- yerek cevap verdi. Daha önce Laos anlaşmazlığın- da da arabuluculuk yapmış olan Tuomioja Kıbrıs konusunda herhan- gi bir vaadde bulunmamakla o bera- ber, bu konuda büsbütün de ümit- siz değildi. Gazetecilerin, meseleye ne gibi bir hal çaresi (o bulduğunu kendisinden sormaları üzerine, sem- patik arabulucu, kollarını iki yana açarak «— Çözüm yolunun ne olabile- ceğini henüz ben de bilmiyorum. Amacım, taraftarın görüşlerini öğ- renip, üzerinde ( birleşebilecekleri bir hal yolu bulmaktır» dedi. Gerçekten finli diplomatın Tür- konuşmaktan çok dinlemek, meselenin Türkiye açısından görüşünü tesbit edebil- mektir. Yunanistanin tutumu ve durumu. irleşmiş Milletler Kuvvetlerinin B Adaya çıkmasından sonra tir yandan İngiltere ve Amerika bu se- kide tutum değiştirirken, diğer yan- dan yunan dış politikasında da önemli gelişmeler oldu. o Kıbrıs an- laşmazlığı ortaya (oçıkınca yunanlılar bunun o Kibrisin iç meselesi (o oldu- gunu, dışarıdan hiçbir müdahale olmadan kıbrıslıların kendi arasın- da çözülmesi gerektiğini ileri sür- müşlerdi. Fakat tarihi geleneklerine uygun Olarak, bütün rumlar gibi Kıbrıs rumları da iç oanlaşmazlıkla- rın çözümünde en etkili yolun silâh gücü olduğuna inandıkları için, Yu- nanistan'ın bu öğüdüne uymak, Kıb- rıs Türklerinin ortadan kaldırılma- sından başka bir sonuca varamazdı. Bunu pek iyi bilen Türk Hükümeti üçlü bir ortak müdahale için ısrar etti ve Yunanitan da buna razı ol- du. Fakat yunan seçimleri yapılın da Papandreu büyük çoğunlukla iş- başına gelince, yeni Yunan Hüküme- ti birdenbire | Makarirosun ağzıyla konuşmaya (o başlayıverdi. (o Kıbrısin bağımsızlığına büyük bir tehdit teş- kil edilen 1960 Garanti oOAndlaşması yürürlükten kaldırılmalı, Kıbrıs ta uygulanamayan anlaşmalar değiştirilmeliydi. Kartlarımız açıktır yüke Kıbrıs işinde hiç kimseyi hiç bir zaman bir sürprizle karşı kar- şıya bırakmamıştır. Yapacağı her hareketi resmi ağızlar vasıtasıyla resmi kulaklara haber vermiş, ciddi basın umumi efkârın nabzının nasıl attığını daima ortaya koymuştur. Sadece bu mecmuanın son on sayısına bir göz gezdirmek bütün işaretlerin verilmiş, bütün ikazların yapılmış ve Türkiyenin nereye gitmekte olduğunun açık, açık söylenmiş bulunduğu- nu ispat etmeye yetecektir. Devlet adamlarımız yabancı meslekdaşlarına nasıl, Türkiyenin kabul edebileceği ve edemeyeceği (hususlar olduğunu ifade etmişlerse basın da, haysiyet ve şerefi yaralanmak istenen bir Tür- kiyenin böyle bir durum karşısında şiddetli tepki göstereceğini bildirmiş- tir. Eğer bunları ciddiye almayanlar, bulunmuşsa, bunların şimdi hafif- lik ettiklerini kabul etmeleri lâzımdır. Herkes emin olabilir ki bundan sonra da hiç kimseyi bir sürprizle karşı karşıya bırakmak niyetimiz yoktur. Ne gizli niyetlerimiz, ne bunla- ra ait esrarlı plânlanmış vardır. Batı ile ittifakın tesirliliği konusunda rımız ne düşmanlarımız Kıbrıs için tek taraflı bir enosisi kabul ettirte- bilirler. Türkiyenin Kıbrısı vuruşmadan Makarios veya Papandreu elle- nizmine vermesi bahis konusu değildir. Türk Silâhlı Kuvvetlerinin Baş- komutanı Orgeneral Cevdet Sunayın Amerikaya hareketinden evvel söy- lediği sözleri bu mânada değerlendirmek lâzımdır. Kıbrısı bir isteyen varsa gelir ve omu alır. Kanlı bedelini ödemeyi göze almak şartıyla.. Kıb- rısın bizim için, 1919-20'ler İzmirinden zerre kadar farkı yoktur. Bizim bugün, hal çaresi olarak Taksim üzerine gelmiş olmamız bir kaprisin, bir inadın, bir tamahkârlığın değil, bir zaruretin neticesidir. Aylarca süren politik manevralar, siyaset sahasında (o "fiili durum ların avantajını göstermiştir. Anlaşmaların yarattığı "füli durum"u kaale al mamakta beis görmeyenlerin anladıkları lisan, bu anlaşmaların kalemde değil, süngüyle yazılması yolu ise bu metin kendilerine takdim oluna- çaktır. Bu da, hiç kimse için bir sürpriz olmasın ve nihai karar safhası gelin- ce Adada, Yeşil Hattın üzerinde Mehmetçiği görenler hiç şaşırmasınlar. Eğede ellenizm 120 bin türk değil, 30 milyon türk bertaraf edilerek zafere ulaşıtırılabilir. Deneme için meydan açıktır. Zürih ve Londra ama,bununarkasından Yunanistana ilhak marşının geleceğinden kimse- nin şüphesi yoktur. Bir yandan Makariosun boru- sunu çalarken diğer yandan türk . dostluğuna büyük bir önem verdik- lerini ileri süren yunan idarecileri, Makariosun o önceki hafta yaptığı Atina seyahati sırasında ağızların- dan asıl önemli baklayı kaçırıverdi- ler: Kıbrıs Omeselesi bir ellenizm davasıdır ve ellenizmin çıkarlarına uygun bir şekilde çözülmelidir. o Ger- çi şimdi Kıbrıs için bir self - de- terminasyon türküsü çalınmaktadır Arabulucu Tuomioja'nın bir tür- lü anlıyamadıgı oOhusus budur ve birkaç yıl öncesine okadar birlikte yaşıyan türk ve rum cemaatlerinin bugün neden birbirlerine düştükleri- dir. Ateşten gömlek T uomioja uçaktan indikten yarım saat sonra, otomobille Esenbo- gadan Ankaraya gelirken. Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreteri Fuat Bay- AKİS/11