24 Nisan 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

Yunanlıların Çakırlıda yaraladıkları Zeynel m lin adamı! (Bk: Dimitri Kitsikis "Milletlerarası Poli- tikada propaganda ve baskı yolları") Metaksakis müfrit bir, venizeloscudur. Daha Venlzelosun "Selanik Hükümeti" zamannıda bu papaz kurnaz giritliye tavsiye edilmiştir. o Venizelos politikasını yürütmek için yunan kilisesinden faydalan- nayı plânlamış ve bunun yollarını araştırmıştır. İstemiş- tir ki yunan kilisesinin basma kendisine sıkı sıkıya bağlı bir din adamı geçsin ve bu din adamı siyasetin tâ içinde, una kendi emrinde bulunsun. Venizelosun gözü, kendisi gibi giritli olan Meletyos Metaksakisi kesmiştir, O sıra- ---da Kıbrısta Larnaka metropoliti olan oMetaksakis, Venizelosun gayretleriyle 1918'de, 47 yaşındayken Atina metropoliti olmuştur. O sıfatla Venizelos kendisini Parise, ashigton'a ve Londraya göndermiştir. Papaz oralarda yunan propagandası yapmış ve türklere karşı yeni o bir haçlı seferinin açılmasını teşvik etmiştir. Amerikaya gi- dişinin sebebi, oradaki yunan cemaatlerini, bir dini tertip içinde birleştirmek olmuştur. Venizelos bu birlikten ken- di davası için faydalanmayı tasarlamış ve faydalanmış- tır da.. Metaksakis gittiği her yerde müslüman türklerin hristiyan yunanlıları barbarca ezdiklerini, vahşet ve me- zalim yaptıklarını, din hürriyeti (o tanımadıklarını, onun için Anadoludaki hristiyan kütlelerin bu barbarların elin- den kurtarılması gerektiğini (yaymıştır. 1920'de Venizelos iktidardan düşünce Metaksakis de Atina metropolitliğinden düşmüş ve Amerikaya geçerek foraya yerleşmiştir. Amerikada kendi lehinde kuvvetli bir propaganda yürüten papaz 1922 Ocağında Ökümenik Pat- rik seçilmiş ve İstanbula gelerek IV. Meletyos adı altın- da Fener Patrikhanesine yerleşmiştir. Meletyosun zamanında Fener Patrikhanesi tam bir ellenizm yuvası olmuş ve bu milliyetçi rum papaz bir Venizelos ajanı gibi çalışmıştır. Din patrikhanede rafa kaldırılmış, bütün papazlar yunan davasının başarı ka- zanması için seferber hale getirilmiştir. Bilhassa Ayasof- AKİS 20/44 yanın Ge imi iadesi Meletyosun büyük idealini teş- kil etmişti Ancak “0 yılında yunanlılar Anadoludan denize dö- külüp te macera bitince Patrik Hazretlerinin türk İstan- bulda kalması imkânsız hale gelmiştir. Bunun Üzerine Meletyos 1923 Eylülünde istifa etmiş, pılısını pırtısını top- ladığı gibi Türkiyeden ayrılarak İskenderiye Patriği ol- muştur. Lozanda İsmet Paşanın Patrikhanenin yurt dışına çıkarılması için uğraşması en ziyade bu politikacı papazın faaliyetlerinin neticesi olmuş, ancak Patrikhane- nin belirli şartlara riayet etmesi halinde Fenerde kalma- sı kabul edilmiştir. Propagandacı papazlar unan hükümetinin, kiliseleri Türkiye aleyhinde sefer- Vi etmesi sadece papazların vaaz vermesi Veya kol- larını sıvayın diyar diyar propaganda turnesine çıkma- sından ibaret kalmadı. Dini bir hüviyeti olan kimselere de el atıldı ve bunların batılı gazetelerde, dergilerde ya- zılar yazmaları, Anadolu macerasını müslümanlara karşı kahraman hristiyan yunanlıların bir seferi gibi göster- meye çalışmaları sağlandı. Koca King's College'in rek- törü Dr. Burrows bu tip faaliyetlerin mihrakını ları arasında aracılık etti ve bunları birbirlerine yaklaş- tırdı, tanıştırdı, birlikte çalışmalarını kolaylaştırdı. Za- ten bu Burrows bir rahip ailesinden gelmektedir. Babası da, kayınpederi de rahiptirler ve Burrows'un fanatizm bunun neticesidir. Venizelosun bu kampanyadaki bir usulü önce yunan kilisesini tanıtmak, onu sevdirmek olmuştur. Onun için 1919-20 yılları arasında çeşitli yayın organlarında yunan kilisesi hakkında dünya kadar yazı çıkmıştır. Bunlar hep oradaki buradaki yunan elçilikleri tarafından finanse edil miştir. Yunan elçilikleri bu sahada klasik "ücret ödeme" vasıtası olan "bol miktarda kitap satın alma" yolunu tutmuşlar, mübayaa taahhüdü alan yazarlar da bu ko- lay para kazanma usulünden pek hoşlanımşlardır. Yu- nan arşivleri çeşitli kimselere ve müesseselere bu şekilde verilen bedellere ait faturalar ve vesikalarla (o doludur. Cilası ve yaldızı din, hristiyanlık olan bir kampanyanın altında halis muhlis menfaat yatmaktadır. Meselâ yunanlılar Manchester'deki yunan kilisesi, pa- pazı Kalinikosa "Yunan Ortodoks Kilisesi" adı altında bir risale yazdırmışlardır. Londradaki elçi hemen Kali- nikosa haber göndererek bu kitaba Manchester'deki ang- likan rahibi Weldon'dan bir önsöz almasını bildirmiştir. Kitap 1918 Kasımında Londradaki meşhur Longmans ya- ijyınlarmda çıkmıştır. Kaklamanos bundan bin tane sacın almış ve dağıtılmak üzere Amerikaya göndermiştir. Ay- rıca 150 tane de Parise sevketmiş ve bunların Barış Kon- feransındaki amerikan delegelerine verilmesini istemiş- Faith Press'in bugün yunan arşivlerinde, bulunan şu talebi bu konuyu mükemmel şekilde oaydınlatmaktadır: “Elçiliğiniz mensuplarından Matmazel Kefalanın, ha- len devam eden Doğudaki Hristiyanlık Hakkında Bilgi Kampanyasıyla ilgili olarak yazdığı ve Doğu Kilisesi has-; kında malümat veren küçük kitabını o yayınlâmaktayız. Matmazel Kefala bize, bu kitaptan sizini dağıtılmak üzere G0 adet satın alma taahhüdünüz bulunduğunu bildirmiş- tir - Yunanistanın Londra Elçiliği bu kitabı satın alıp parasınıvermiştir. Basın, kiliseler.. Venizelosun propaganda (omakinesi bunlarla yetinmemiştir. Önümüzdeki hafta bu sütun- larda 1919-20 yıllarında yunanlıların oOdünyadaki oüni- versite çevrelerine el atışlarının (o hikâyesi (o yayınlana- caktır.