19 Şubat 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 24

DÜNYADA OLUP BİTENLER. ti: "Bu müzakerelerin durması ve nükleer denemelerin yasak edileme- mesi diğer memleketlerin de bu si- lahlara sahip olmalarına yol açacak- tır." Burada Başkanı endişelendiren memleketler elbette ki Batı ittifakına dahil olanlar değildi. Hatta bu saha- da tek başına hareket ettiğini ve ede- bileceğini zanneden ve "Yalnız süva- ri rolünden ayrılmaya razı olmayan General de Gaulle de değildi. Ne gü- ne kadar ellerinde kalabileceği ma- lum olmayan Büyük Çölde, bütün civar memleketlerin itiraz ve endişe- lerine aldırmayarak ve artık bugün için Amerikan ve Sovyet denemeleri yanında kestane fişeği (kabilinden kalan birkaç atom denemesi ile 14. Louis devrinin satvet ve dârâtına kavuşulabileceğini düşünen Fransız idarecilerinin, bu rokoko mızıklanma- ları büyük dünya muhasebesinde sü- tun dolduramazdı. Başkan Kennedy'nin bahsetmek istediği komünist Çindi. Nitekim, ge- ride bıraktığımız hafta içinde, çar- şamba günü Başkan, tertiplediği basın konferansında bu sefer "Çocuğun a* dm koymuştur" Kennedy, “bir si- lâhsızlanma anlaşmasının müessir olabilmesi için buna Çinin de katıl- ması lazım gelir" demiştir. Hem de "Bu yolda başgösterebilecek bütün zorluklara rağmen bu, şarttır" diye ilâve etmiştir. Bu güçlükler hangi güçlüklerdir? Sadece Amerika ile Çin arasındakiler mi? Yoksa Çini Sovyet Rusyadan a- yıran güçlükler de buna dahil (mi- dir? Başkan Kennedy'nin derin bir son- daj yaptığı görülüyor. Bu kadar de- rinden yapılan yoklama ise Ameri- kalıların artık komünist Çinin Ode nükleer silaha sahip olduğuna inan- maya başladıklarını (o düşündürmek- tedir. Böyle olunca, silahsızlanma i- şi, hatta sadece silâhsızlanma değil, bir dünya muvazenesi “sil baş- tan meseline uymak zorunda kala- caktır. İtalya Fanfani'nin güçlükleri İtalyada sola dayanacak olan yeni hükümeti kurmaya memur edilen Amintore Fanfani, bir süre nezleden TÜRKOFİS Tel : 11 90 22 AKİS — 78 26 yattıktan sonra, şimdi istişarelerine hızla devam etmektedir. Hristiyan -Demokratların Napoli kongresinde verilen "Sola açılış" kararını ve bu- na göre yeni hükümet tecrübesinin sorumunu üzerine alan Fanfani'nin dört partiyi uzlaştırması ve bir prog- ram etrafında toplaması lâzım gel- mektedir. Bunların başında tabii Fanfani'nin kendi partisi olan Hris- tiyan- Demokratlar gelmektedir. Hü- kümete dahil olacak Cumhuriyetçiler ile Saragat'ın demokratik sosyalist- leri bir yanda, kabineyi dışarıdan desteklemeleri beklenen Nenni sos- yalistleri ise diğer yanda olmak ü- zere dört dallı bir problem ortaya çıkmaktadır. Nenni'ciler karar ver- mek için Fanfani'nin programını or- taya koymasını beklemektedirler. Napoli kongresinde "Sola açılış" Fanfani Çâre: Reform! karan verilirken, bu akımı bizzat harekete getirenlerin başında olan Başbakan Fanfani, dış siyasette Batı Birliğine ve Atlantik ittifakına sada- kati kuvvetle ifade etmiş, ne paha- sına olursa olsun bunlardan ayrılın- mayacağını ifade etmişti. Bu, Nenni sosyalistlerinin kendilerise göre nöt- ralizmleri ile evvelbeevvel uzlaştırıl- ması gereken bir ifadedir ve prog- ramın en önemli noktası bu olacak- tır. Fakat öte yandan aynı program, bir yandan sosyal ve ekonomik, diğer yandan idari mahiyette bazı reform- lara da yer verecektir. Kabinenin sol- dan destek alabilmesi büyük ölçüde buna bağlıdır. vuseti an mucizesi Bir süredir, o çeşitli siyasi eğilimli sendika teşekkülleri, "Muhafaza- kar çevreleri suçlandırmaktadırlar. Bunların iddiası "İtalyan mucizesi" denilen kalkınmadan en az kazançlı sınıfların faydalandırılmamış olma- larıdır. Böyle bir mucize var mıdır? Vardır: Son iki senedir İtalyanın is- tihsali artarak diğer Avrupa memle- ketlerininkini geçmiş ve ihracat, da o nisbette yükselmiştir: Sendikalar bu artışın ücret ve maaşlara inikas etmediğini, bu yüzden merkez kesi- mi unsurların sola kaydıklarını iddia etmektedirler. Ayrıca, bu kalkınma- nın işsizlikle mücadelede kullanılma- sı istenmektedir. Filhakika halen İ- talyada 1,5 ila 2 milyon işsiz var- dır... Buna karşılık ekonomik hayata hakim olanlar, para krizi, yaratma- dan ücretlerle oynanamıyacağını, ger- çi sendikaların haklı oldukları nok- taların bulunduğunu, ancak, bu O ge- lişmede başlıca rolü kendi metodla- rının oynadığını, ileri sürmektedirler. Buna dayanarak idareci sınıflar cid- di garantiler istemektedirler. Fanfa- ni'nin programında telif edilmesi ge- reken başlıca iki eğilip budur. Diğer reformalar Fanfani bazı bünye reformları da yapmak zorundadır. Enerji kay- naklarının devletleştirilmesi ve büyük endüstri ve ekonomi işletmelerinin daha sıkı kontrol edilmesi bunlar me- yanındadır. Bundan evvelki hükümet- ler Muhafazakarların baskısı altında bu yola girememişlerdir. Fakat şim- di sola açılışın başlıca şartlarından biri olarak bu "Liberalizm -Güdüm- cülük" dâvasını bir esasa bağlamak zarureti ortaya çıkmıştır. Fakat iş bununla,da kalmiyor Bütün bir bürokrasi cihazının salim bir hale getirilmesi, eğitimin mokratlaşması, diğer bir deyimle özel eğitim müesseselerine yardım meselesinin halli de programın başlı- ca tasasıdır. Bu bilhassa idari taksi- mat meselesinde çıplaklığı ile ortaya çıkacaktır. Anayasa 16 muhtar böl- ge tesisini derpiş ettiği halde bugün ancak bu çeşit 4 bölge vardır. Yeni bölgelerin ihdası eğilim dâvasanı en- direkt olarak, fakat çetin bir mesele haline getirecektir. Fanfani libera- lizm güdümcülük, merkeziyet ade- mi merkeziyet, laiklik-dincilik çekiş- melerini programında halletmek, te- lif etmek zorundadır. Sola açılış bu suretle tahakkuk edecektir. el: 119022 AKİS, 19 ŞUBAT 1962