16 Ekim 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 11

memleketler gül gibi idare olunabil- mektedir. İngiltere, bunun pek çok ve başarılı misallerini vermiştir. Ni- tekim C. H. P. de, nihayet şartlar ge- rektirirse, okoalisyonsuz kabinesini kurup mekanizmayı işletebilir. Ancak, C.H.P. nin ufak bir ekseri- yet sağlaması ve 230, hatta 240 mil- letvekili çıkarması takdirinde C. H. P. içindeki temayül hükümete dana sağlam bir destek sağlama istikame- tindedir. Ufak bir Y Grubu, bu vazifeyi görebilecektir. Zira, kafa yapısı bakımından C. H. P. ye en ya- kın lider takımı, Y. T. P. içindedir. Bunun yanında, A. P. nin Gümüşpala etrafındaki bir grubu da memleket menfaatlerini ön plâna alma istida- dını ciddi şekilde göstermektedir. Böyle bir durumda Bölükbaşının oa- damlarıyla A. P. içindeki (o "Başgil Hizbi" adı verilebilecek bir grup ele- le gürültücü muhalefetlerin örneğini sunacaklardır. Ama bunların tesirle- vetlerini büsbütün kaybedeceklerdir. Tabii onlara, C. H. P. içinde olacak ve C.H. P. nin idareci takımı karşı- sında bulunacak, buna ait hazırlık- kolaylıkla yapılabilir ve, rejimin Cc. P. nin de sıhhatine halel gel- mez. C.H. P. en çok temsilciyi çı- karmakla beraber, tek başına ekse- riyeti alamazsa: Bu, 200 civarında milletvekili demektir. O takdirde Ak- sal temaslarını, ciddi bir koalisyon için ve mecburiyet tahtında diğer partilerle yapacaktır. Böyle bir koa- lisyonda yeri olmayacak parti, C. K. . P. dir. Bölükbaşıyla her hangi bir nın imkânsız bulunduğu artık açık şekilde ortaya çıkmıştır. C. M.P. çıkartabileceği milletvekilleriyle (o bir garip kutup halinde kalacak, muhte- melen de devrenin sonunda ufalanıp eriyecektir. Bu ihtimalde ya C. H. P. li bir ik- tidar olabilir, yada C. H. P. aradan çekilir ve A. P. li bir (Başbakanın başkanlığında bir A.P. -Y.T.P. hükü meti kurulur. O takdirde Aksal, ka- bineyi kuramayacağım oCumhurbaş- kanına bildirir, Cumhurbaşkanı Mec- liste C. H. P. den sonra en yüksel: sayıda (o temsilciyle temsil (o edilecek partinin -A. P.- liderine ohükümet kurma görevini verir. Böyle bir koalisyonun memleket iyi idare etme ihtimali, tabii oOpek zayıftır ve karışıklıkların, huzursuz- lukların sebebini teşkil edebilir. An- AKİS, 16 EKİM 1961 cak bir A.P.- Y. T. P. çoğunluğunun Mecliste bulunabileceği uzak ihtimal- dir. Bu üç esaslı ihtimalin dışında bir takım "Fantezi İhtimaller" elbette ki hukuken yok değildir. Meselâ di- ger üç partiden biri tek başına ek- seriyet sağlar, yahut A. P. müfrit- leriyle Bölükbaşıcılar yanyana kala- balık bir heyet teşkil ederler, C. H. P. 400 milletvekili çıkarır. Bunlar, mürekkep sarfım dahi lüzumsuz kı- lacak ve "Merihliler dünyayı bassa ne yaparız?" tarzında cilvelerdir ki tahakkukları halinde hâdiselerin sey- ri belli olacaktır. Hiç bir parti, şu sa- tırların yazıldığı sırada kendini böy- le hayallere ciddiyetle bırakmamak- tadır. Mekanizmanın işlemesi En kuvvetli ihtimal olan bir Aksal Hükümeti, bir kaç gün içinde ku- rulabilecektir. Bu hükümette, parla- mento dışından alınacak ve sahaların- da başarılı icraat ümidi veren kabi- liyetler, teknisyenler az olmayacak- tır. Bir endişenin, "Hep aynı tipler, yahu!" dedirtme olduğu hususunda, C. H. P. içinde bilgi vardır. İsmail Rüştü Aksalın titizliğini, kolay o be- genmeme huyunu, müşkülpesentliği- ni ve nihayet kabine konusunda İnö- nüden göreceği yardım ve desteği bi- lenler Aksal kabinesinin memlekette kırıklığı -yaratmayacağı husu- . Şu anda, bir tek Bakan ismi söylemek.dahi, gökteki yıldızların adedi hakkında palavra sıkmaktan farksızdır. Zirane İnönü- nün, ne Aksalın aklında bir tek isim yokken isim imali sâdece mucizedir. Tabii, muhtemel adaylar tahmini ka- bildir. Ancak böyle bir tahmin ciddi YURTTA OLUP BİTENLER olmayacaktır. Haber şudur; Hiç bir Bakanlık için hiç bir isim henüz ge- minin kaptanları tarafından düşünül» memektedir Partileri Meclisteki temsil nisbet- leri hükümet kurmayı rahatlaştırdı- ğı takdirde, ilk kabinenin 28 Skim- den önce ilâm, hatta itimat alması muhtemeldir. Bütün gayretler, 29 Ekim 1961 bayramını Türk milletinin milli iradeden çıkmış bir Cumhurbaş- kanı, bir Meclis ve bir Hükümetle kutlamasını sağlamaktır. Bayramın mek üzere çalışmaya başlayacaktır. C. H. P. içinde gelişmeler İsmet İnönünün e, na seçilmesiyle, C. P. Genel Başkanlığı boşalacaktır. G5 örevi C. H. P. tüzüğüne göre bir vekil ye- ni Kurultaya kadar deruhte tir. Bütün demokratik memleketler- de olduğu gibi, Başbakan iktidar par- tisinin lideri olacaktır. Ancak, C.H. P. içinde bir "Centilmenler Anlaşma- sı" şeklinde varılan karar, Hükümete mensup şahsiyetlerin parti mekaniz- ması içinde yer atmamasıdır. D. P. iktidarı süresinde Bakanların aynı zamanda Genel İdare Kurulu üyeleri olmaları hem çok tenkide uğramış, hem de son derece kötü sonuçlar do- gurmuş ve rejimi dejenere etmiştir. Bu bakımdan, Kurultay bir (o Genel Başkan, bir Genel Sekreter, bir Parti Meclisini yeniden seçecek ve Başba- kan olacak Genel Başkanın şahsında Parti ile Hükümet tek ilişiği bulacak- tır. Hükümette vazife alacak Parti üyelerinin oradan istifaları hususunda parti içinde ciddi arzu vardır. Memleket umumi (o efkârının İsmet İnönü İzmirde halkı selamlıyor Sevgiye sevgi