31 Temmuz 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 28

FEN Feza Milyarları öğüten değirmen Baskan Kennedy'nin bir süre Önce Kongreden istediği 20 ila 40 mil- yarlık özel tahsisatın sarf yerleri açıklanmış bulunuyor. Bu muazzam dolar hazinesi, Amerikanın Ruslar- dan önce aya ulaşabilmesini sâdece kolaylaştırmış olacaktır. İnsanı aya götürecek vasıtanın ortaya o çıkarı- labilmesi için bunun gibi daha birçok hazinenin bu işe tahsisi gerekmek- tedir. Geçen hafta ikincisi tamamlanan feza uçuşu, sonbaharda bir kere da- ha tekrarlandıktan sonra insan bulunan bir çevresinde yörüngeye yerleştirilmesi denenecek ve böylece 1958 yılından- beri üzerinde, hararetle çalışılmakta olan "Merküri Projesi" filen sona ermiş olacaktır. Ondan sonra sıra, adı bugünlerde sık sık duyulmağa ln "Apollo Projesi" ne gele- cektir Üç kademede o gerçekleştirilecek olan Apollo Projesine göre, önce yar etrafındaki aya çok yakın yörüngele- re, sonra ay çevresindeki yörüngele- re ve nihayet ay üzerindeki belirli noktalara inip tekrar yeryüzüne dö- nüşü hedef tutan seyahatler tertip- lenecektir. Bu seyahatler 14 gün ka- dar sürecek, aya âlet ve cihazlar ih- tiva eden peyklerin gönderilmesiyle başlayacaktır. Ayrıca içersinde insan bulunan kapsüllerin de gönderilmesi programlaştırılmıştır. Eldeki, eski projelerden kalma, Merküri O başlık- larının bu iş için tâdili ve bu kadar hatte karşılaşılabilecek oproblemle- rin başında fezadaki tehlikeli rad- yasyonların ve uzun bir süre ağırlık- sız kalmanın bünye üzerindeki tesir- lerinin neler olabileceği gelmekte- dir. Böyle uzun bir yolculukta feza vasıtası muhtelif yörüngelere girip çıkacağından bu yörüngelerin tam olarak Ve zamanında kestirilmesi için gerekli kumanda merkezi ve bunun- la ilgili konuların etüdü maksadıyla 52 milyon dolara ihtiyaç olacaktır. Yine yüksek hızlarla atmosfere giriş olayının etüdüne 28 milyon dolar har- canacaktır. Apollo Projesi A polo Projesine göre aya, insan gönderilmeden önce üzerinde her bulunan RANGER türlü ölçü ve gözlem vasıtalar ulaştırılacaktır. 28 -Gözcü-, oOSURVEYOR -Ölçmen-, PROSPECTOR -Araştırıcı- adları ve- rilen bu vasıtaların imâli için Ame- rikan Havacılık ve Feza İdaresi -NA- SA- sırasıyla 65, 53 ve 2,5 milyon dolar ödenek istemektedir. Ranger sınıfı feza vasıtalarının İlk serisi olan "Ranger-A" iki mak- satla kullanılacaktır: Yer etrafında çok basık bir elips yörüngede dön- mek ve sonra da bu yörünge yardı- mıyla ayın çok yakınlarından geçe- rek çeşitli bilgiler toplamak... Bu se- ride beş deneme yapılacaktır. İlk a- tış 1961 sonlarında olacak ve bir yıl içersinde bu denemeler sonuçlandırı- lacaktır. İlk olarak ayın yüzeyine erişmek şerefi "Ranger-B" ye nasip olacak- tır. 350 kilogram ağırlığındaki bu feza vasıtası ay yolundaki radyoak- tif ışınların şiddet derecesini kontrol edecek ve saatte 8000 kilometrelik hızıyla ay yüzeyine çarpıp parçalan- madan önce yüzey üzerinde görece- li herşeyi dünyadaki bir televizyon ekranına oaksettirecektir. (o Üzerine çarpışmadan salimen kurtulmak ü- zere fren roketleriyle teçhiz edilmiş 130 kilogram ağırlığındaki ikinci bir kapsül yerleştirilmiş bulunduğundan, otomatik bir altimetrenin vereceği kumandayla, ay yüzeyine 30 - 40 ki- olmetre kaldığında bu küçük kapsül "Ranger-B" nin gövdesinden ayrıla- cak ve hızım roketler (o yardımıyla tehlikesiz dereceye kadar azaltarak ayın hattına çarpacaktır. Bu kapsülün içinde bir sismograf, termometreler, yeryüzüne olan uzak- lığı tâyine yarayacak âletler buluna- cak ve bunlar üç aylık bir süre ay- dan dünyaya bilgiler gönderecektir. "Ranger-B" nin aya gidişi sırasında otomatik stabilizatörler (o yardımıyla güneş bataryaları dajma güneşe çev- rili tutulacak, bu suretle daima aza- mi elektrik gücü o sağlanabilecektir. Aynı zamanda dar açılı ve yüksek randımanlı bir anten de yeryüzüne doğrultularak oradyo işaretlerinin, dünyadan iyi alınabilmesi mümkün olacaktır. Yolculuk 06 saat sürecek, bunun son 10 saatinde radyoaktivite- yi ölçen âletler ayın radyoaktifliğini izleyerek dünyanın bu vefakâr arka- Surveyor On parmağında yirmi marifet... AKİS, 31 TEMMUZ 1961