13 Mart 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 38

SİNEMA tır. Çocuk kahramanların filmlerine seyircinin gösterdiği olağan dışı | il- gi, üzerine bir de vergi indirimi avan- tajı eklenince geride kalan prodük- törlerin ağızlarının suyunun akması- na sebep olmuş, aralarında zararlı rekabetlere yol açmış ve tutunmuş bir çocuk yıldızın fiyatım 150 bin li- ra gibi astronomik rakamlara yük- seltmiştir. Öte yandan İyi niyetle çevrilmiş filmler uyanılmaz uykula- ra yatmışlardır. Bir yandan seyirci- nin ilgisizliği, bir yandan herhangi bir vergi indirimiyle teşvikten uzak kalış, prodüktörün bu çeşitten bir i- kinci film yapma hevesini kırmıştır. Bir para koyucu olarak burada pro- düktör haksız sayılamaz. O üzerine düşeni oyapmış fakat yıllar yık A- rap, İtalyan ve kötü Hint filmleriyle zevkleri kötürümleştirilmiş Anadolu seyircisi, yeni olana karşı hiç bir tepki göstermemiştir. Bu üç ülke si- nemasının dışında, kalıplaşmış ve en aşağı onlar kadar kötü Hollywood ürünü filmlerin de rolü büyüktür. Çalışma şekli Sineama Denetleme Kurulu aynı za- manda sansüre gönderilecek (o se- naryoları da incelemek görevini üze- rine alacaktır. Film haline getirilme - sinde bir mahzur görmediği senaryo- ları sansüre gönderecek, bu oevsafa Uygun olmıyanları da gerekçeli o bir raporla geri çevirecektir. Denetleme Korulu, burada tam Ur kendi kendini kontrol etme durumuna girmektedir. Kurul, herşeyden önce üye yapıcı ve sanatçılarına yardımcı olmak ama- cım güttüğünden, geri çevrilen se- naryolardaki aksaklıkları raporunda belirterek, bu senaryoların Sansür Kurulunda doğrudan doğruya geri çevrilmesini de böylelikle önlemiş o- lacaktır. Denetleme Kurulundan kararla çıkan sansüre gidecek nüshasına Kurulun bir onay raporu eklenecek ve sansür için de iş, giderek kolaylaşmış ola- caktır. Filmlere de aynı işlem uygu- lanacaktır. Kurul, aynı zamanda üye yapıcı ve sanatçılarına mahzurlu gö- rülen herhangi Ur senaryo, ya da film üzerine karşılıklı tartışma (hakkım da tanımaktadır. Kurulun filmde, ya da senaryoda değişiklik (yapılmasını İstediği durumlarda, senaryocusu, ya- pıcı ve rejisörü isterlerse, kurul üye- lerine film hakkında bilgi overebilir- ler. Bu karşılıklı toplantıdan sonra verilecek Denetleme Kurala kararla- rı ise, kesindir. Sinema Denetleme Kurulunun tes- cilini aldıktan sonra sansüre giden senaryo ve filmlerin sansür tarafın- dan reddi halinde kurulca, ilgili ma- kamlar nezdinde sansür kararıma 36 iptali için teşebbüslerde (o bulunulabi- lecek, film, ya da senaryo sahibine her türlü hukuki yardım sağlanabi- lecektir. , Kurul ayrıca başka çalışmalarda da bulunacaktır. Bunların başında, yur- dumuzda ikinci defa denenen vs bir yıl yapılıp sonradan vazgeçilen yılın armağanlarını yeniden düzenleme işi gelmektedir. Bu çeşit yarışmaların hem değişik seyirciye Türk filmleri- ni verme ve hem de iyi filmler üze- rine ilgiyi çekme bakımından fayda yaratacağında şüphe yoktur. ' Filmler "Bir yaz macerası" 1949 da "A Letterto Three Wiwes yor"la en iyi reji ve senaryo armağa- nı "Oscar"larmı kazanan Joseph L. Mankiewicz'in yeni filmi, 1953 yılın- daki Shakespeareli "Julis Caesar"- dan sonra ikinci tiyatro-sinema dene- mesidir. "Suddenly, Last Summer- Bir Yaz Macerası", ünlü çağdaş ti- yatro yazarı oTecınessee Williams'ın aynı adlı oyunundan alınmıştır. Bu, Anderson'ın "Tea And Sympaty"sin- den daha cesur bir denemedir ve Montgomery Clift İyi oyuncu Mankiewicz, Minelli'den daha ger- çekçi bir tutumla Williams'ın oyunu- nu sinemaya uygulamıştır. "Suddenly, Last Summer-Bir Yaz Macerası", oyun ve film boyunca gö- rülmeyen fakat asıl ağırlık noktasını üzerinde toplayan Sebastian ile anne- si Mrs. Venable -Katherlne Hepbum- ve yeğeni Catherine Holly'mn -Ellza- beth Taylor- üçlü hikâyesini anlatı- yor. Aristokrat bir şair olan Se- bastian, ahlak dışı zevklerini tatmin edebilmek yolunda, önce annesini er- keklere karşı yem olarak kullanıyor. Yılların yıprattığı Mrs. Venable, gö- revini lâyıkıyle yerine getiremez w nı işle görevlendiriyor. kullandığı giydiriyor, yo çevresine dilediği kadar erkeği top- luyor. Bundan sonra» Sebastian için son derece kolaydır. Tekrarlamalar ve yeme bir türlü ulaşılamama, Cat- herine'in çevresine toplanmış erkek- ler topluluğunu sonunda çileden çı- karıyor ve yeğeninin gözü önün- de Sebastian'ı linç ediyorlar. Bir başına geriye dönen Catherineduru - mu ve trajik ölümü Mrs. Venable'a anlatıyor, hikâyenin çevreye yayılıp toplum düzeni içindeki yerinin sar- sılmaması için ana Venable, Cathe- rine'i delilikle suçluyor ye otımarha- neye göndertiyor. Yan uzlaştırıcı ve gerçeğe ışık tutucu doktor Cukro- vvicz'in - Montgomery Clift- rolü Ode buradan başlıyor. Yem olarak f mayolar Mankiewicz; Tennessee Williams- ın oyununu, onun ortaya koyduğu gerçeklere uygun bir düzenle (o -san- ü ve etki gücünü de düşünerek- sine- maya aktarıyor. Yalnız "Julius oCa- esar"da gözüpeklikle giriştiği oSha- kespeare'den sinema tiyatrosu dene- mesini, bu kez, biraz daha sinemaya yatkın olarak sürdürüyor. Kamera- sını tiyatronun dar alanının dışına pek seyrek çıkarıyor, fakat bu arada Katharine Hepburn'ün, Montgomery Clift'in, Elizabeth Taylor'ın ve Mer- cedes McCambridge'in usta oyunla- rına geniş yer vermeyi de unutmu- yor. "Bir Yaz Mâcerası"nın en önem- li yanlarından biri de sondaki bö- lümlerdir. Mankiewicz, asıl sinema- cı yönünü, kadrin sağ yanına yerleş- tirdiği Elizabeth Taylor'un yakın yü- ztt ile soluna düşürdüğü boşlukta an- latılan geriye dönüş hikâyesinde gös- teriyor. "Bir Yaz Macerası", Sebas- tian'ı ne kötüleyen. ne açındıran bir film. Williams ve Mankievvicz yal- nızca bu çürümüş, fosilleşmiş kişileri bir çeçit "teşhir" ediyorlar. AKİS, 13 MART 1961