13 Mart 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 27

bankada toplanmaktadır. 75 bin lira- lık masrafın 65 bin lirası malzeme olarak elde mevcuttur. Tarih konservesi Foto-Film Merkezi, devlet için bir de arşiv tutmaktadır. Arşiv mü- tekâmil metodlardan faydalanılarak öylesine mükemmel şekilde tasnif herhangi bir zaman tarihi oduruşmaların safahatının bir noktasını, üç dakika içinde ses, film veya fotoğraf olarak bulup çıkarmak mümkündür. Arşiv, o kısmı eksik olmakla beraber, dü- şülelerin yakalanıp Yassıadaya geti- rilişlerine, hattâ Milli İnkılâp ateşini tutuşturan 28 Nisan hadiselerine ka- dar uzanmaktadır. M. B. K. İleride Milli İnkılâp hareketini olekelemeğe yeltenecek politika omaceraperestle- rine karşı, böylece daha şimdiden tedbir almaktadır. Foto-Film Merke- zinin Milli İnkılâp ile alâkalı olmıyan arşivi, tâ Sultan Reşadın biat mera- siminden ve Vahdettinin kılıç alayın- dan başlamakta ve zamanımıza ka- dar gelmektedir. Foto-Film Merkezi, "Düşükler Yassıadada" filminden sonra (şimdi de "Düşüklerin lçyüzü"nü hazırla- mıştır. 359 milimetrelik "Düşüklerin İçyüzü" filmi, "Düşükler Yassıada- da" gibi, İrtibat Bürosunun anlaştığı Lâle, Ermanlar ve İpekçüer firma- ları vasıtasıyla bütün Türkiyeye tev- zi edilmiştir ve Şeker Bayramından sonra gösterilmeğe o başlanacaktır. İkinci Yassı ada filminin 16 milimet- relik kopyalan da, birincisi gibi Bi- rinci, İkinci ve Üçüncü Ordu Kuman- danlıklarına, Kara Deniz ve* Hava Kuvvetlerine dağıtılmıştır. 16 mili- metrelik filmler, Ordu ve Kuvvet Kumandanlıkları ekiplerinde, sine- ması bulunmıyan kasaba, bucak hat- tâ köylere kadar götürülecek ve va- tandaşa gösterilecektir. Buna paralel olarak, İrtibat Bürosunun emrindeki dört seyyar ekip te işe koyulacaktır. Grup elektrojenleri ile birlikte seyyar ekipler oniki bölgeye taksim ettik- leri vatanın sathına yayılacak, en ücra köşelere kadar giderek şüphe ve tereddütleri silme seferberliğine (o ka- tılacaklardır. Seyyar ekipler, "Düşük- lerin İçyüzü"nden başka, Milli İnkı- lâbı tanıtma ve yayma hedefini gü- den filmleri beraberlerinde taşıya- caklardır. On yıllık devrin rezaletlerini ak- settiren fotoğraf teşhir panolarına malzeme hazırlamak ta, Foto-Film Merkezinin vazifeleri ocümlesinden- dir. 66 vilâyetimizde de mevcut tes- hir panolarındakl resimler her ay değiştirilmektedir. o Teşhir (o panola- rından İstanbulda onbeş, Ankarada AKİS, 13 MART 1961 sekiz, İzmirde ise beştane vardır. Vilâyetler, resimleri çoğaltarak ka- saba, bucak ve köylerde de teşhir panoları asmaktadırlar. Muvaffak bir eser "Düşüklerin İçyüzü" ilk olarak 22 Şubatta İstanbulda Site Sinema- sında Yüksek Adalet Divanı ve İd- dia Makamı üyelerinin tamamının huzuruyla davetlilere gösterildi. Bi- rinci filmden çok daha mükemmel ve mütekâmil olan "Düşüklerin İç- yüzü", duruşmaların safahatımn kup- kuru bir şekilde arka arkaya getiril- mesinden uzaktır. Duruşmalar, dik- kate değer montaj, ses, efekt ve re- simden faydalanılarak yapılan geçiş- lerle birbirine bağlanmakta ve sanık- ların konuşmaları kendi sesleriyle seyircilere dinletilmektedir. "Düşük- lerin o İçyüzü", Türk sinemacılığına Foto-Film Merkezi kanalıyla kazan- dırılan yepyeni bir örnektir. Prodük- törlerimizin yıllar yılı yapamadıkları uzun metrajlı büyük dokümanter film çevirmek alanında büyük bir ay- dım atılmıştır. Düşüklerin, Yüksek Adalet Diva- nı Başkam Salim Başol o karşısında bocaladıklarım ve yekdiğerlerini it- ham ettiklerini görüp işitenler, tıpkı tarihi duruşmaları Yassıadada takip edebilenlerin yaptıkları gibi, "Mem- leketi bu adamlar on sene nasıl idare ettiler?" sualini sorup şaşacaklardır. 6-7 Eylül olaylarından Topkapı hâdi- lerine kadar olan dâvalardan safha- lar gösteren ikinci filmler, daha ön- cekinin ve bundan sonra çevrilecekle- YASSTADA DURUŞMALARI rin iki saatlik tak bir kordelâ haline getirilmesi, arzuya sayandır. Böyle bir hulâsanın, dünya politika âlemi- ni de ilgilendiren ve ehemmiyeti hu- dutlarımızın dışına taşan tarihi bir hesap vermeye aid uzun metrajlı bü- yült dökümanter kordelâ olarak film festivallerinde ve yabancı diyar- larda geniş rağbet göreceği muhak- kaktır. Türk Silâhlı Kuvvetlerinin bütün yerli eğitim filmlerinin çevrilmesi, yabancılarının tercümesi, K. na bağlı olmasına rağmen, Foto- Film Merkezinde yapılmaktadır. o Ayrıca Kara, Deniz ve Hava Kuvvetlerinin sinema operatör ve teknisyenleri as- subaylar da Foto-Film Merkezinde eğitim görürler. Dolayısıyla (okadro- sunda Hava ve Deniz Kuvvetlerine mensup personel de vardır Kendi kendini yetiştiren Eraslan, Foto-Film Merkezine tâyin edildikten iki ay sonra, Şimal Yıldızı adlı aske- ri bir yerli filmin süpervizörlüğünü yapmıştır. İstanbullu bir yedeksuba- yın Doğu Anadoluda bir mahrumiyet bölgesindeki omaceralarını anlatan "Şanlı Ordumda Bir Sene" adındaki konulu filmi, senaryosunu yazarak ve rejisörlüğünü yaparak çevirmiş- tir. Konulu ve bir askeri-sivil kopro- düksüyon olan "Onun Süvarisi" fil- minin de gene hem senaryosunu ha- zırlamış, hem de rejisörlüğünü üze- rine almıştır. Ayrıca yığınlarla aktü- alite ve propaganda filmleri, dükü- manter, turistik ve eğitime aid film- ler çevirmiştir. Eraslan film makinesi başında En tehlikeli silah 25