24 Ekim 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 19

YURTTA OLUP BİTENLER Millet İstikbal yolu u hafta, Yassıada hikayeleriyle B, dolu gazetelerin bir köşesine sı- ğışmış bir tefrika Türkiyenin uzun vadeli istikbalini alâkalandırmakta- dır. Gerçi pek az kimse bunun far- kında görünmekte, tefrika daha da az kimse tarafından takip edilmek- tedir. Ama önümüzdeki günlerde, i- lim adamlarından müteşekkil komis- yonca hazırlanan metin hararetli ve ciddi tartışmaların konusu olacak, fikirler çeşitli çekirdekler etrafında kristalleşecektir. Projeyi hazırlayan- lardan bir tekinin dahi maddelerin tamamını ihtirazi kayıt koymaksı- zın kabul etmemesi tartışmaların de- rin ve dallı budaklı olacağının deli- lidir. Gerçi şimdi meselenin dediko- du faslı her şeyi bastırmaktadır. Projenin hazırlanış, tarzının en ve- rimli ve en vekar dolu tarz olmadı- ğı zaten biliniyor, ilmi (o hudutların dışına kaçan çatışmaların haberleri aksediyordu. Bâzı kimselerin müsa- mahanın ilim adamları için en azın- dan ilim kadar mühim olduğu haki- katini unuttukları gözden kaçmıyor- du. Fakat sular şüphesiz bugünlerde durulacak, sen - ben kavgaları yerini fikirlere bırakacaktır. Bunda Siya- sal Bilgiler Fakültesinin bir forum vazifesi göreceği ve yakında başla- yacak seminerlerde ilmin tenkitçi ışığının gene ilmin kurduğu bina ü- zerine düşeceği anlaşılmaktadır. Aslına bakılırsa geçen haftanın sonunda Anayasayla ilgili hazırlık- lar başlamış ve bir çok kimse konu- yu kafasında döndürmeye koyulmuş- tu, Komisyon tarafından ortaya ko- nan metnin geniş eksikler, belki on- dan da çok fazlalıklar taşıdığı, bir takım şüphe, endişe veya fobilerin ilerde devlet mekanizmasının işle- ketler için şart olan kuvvetli bir ic- ra organını imkânsız kıldığı tasarı- nın şöyle bir incelenmesinin verdiği ta fikirlerdir. Türk milletinin, Yas- sıada duruşmalarının devam ettiği şu sırada flitten ağzı yanmış bir in- sanın ruh haleti içinde bulunduğun- da zerrece şüphe yoktur. Ancak memleketin uzun istikbalini ipotek altına alacak Anayasa üzerinde ke- sin karara ve hükümlere varılırken geçirdiğimiz tecrübenin belki lüzumlu ama istisnai bir hastalık teşkil et- tiği, batı demokrasilerinin kuvvetli icra organlarıyla pekâlâ işlediği ve demokratik nizamla (ataletin aynı şey sayılamıyacağı hatırdan hiç, a- AKİS. 24 EKİM 1960 ma hiç çıkarılmamalıdır. Bu haftanın başında, Anayasanın millete arzedilecek kati şeklini tes- bitle vazifeli Milli Birlik (komitesi üyeleri imkânlarını seferber ederek meselenin üzerine eğilmiş o bulunu- yorlardı. Memleketin iyi niyetli bü- tün aydınlarına düşen vazife onla- rın yolunu aydınlatmaya çalışmak- tır. Onlara düşene gelince bu, inançlarına uymayacak fikir sahip- lerinin dahi kendileri kadar iyi niyet- li olduklarım kabul etmeleri, sâdece kendilerinin arka niyet taşımadıkla- rı, kendilerinden başka herkesin mutlaka bir gizli maksat sahibi ol- duğu yolundaki pek şarklı şüpheci- liğe (o kapılmamalarıdır. İki taraflı gayret, en iyi yolun bulunmasını mutlaka sağlayacaktır. sinin eski sahibinin, evvelâ D.P. li sonra Hür. P. li eski Konya millet- vekilinin Saray Kitabevi yeni mües- i. Kaderin cilvesi, tam be ynı AKİS muhabiriy- le hâl ve tavırlarıyla bir İngilizi an- dıran Ebüziyya, Saray Kitabevinin tavanına yakın bir yere veranda şek- linde inşa edilen ve duvarı röprodük- siyon tablolarla süslenmiş ahşap ya- zıhanede bir defa daha karşılaşmış- lardı. 1955'in hemen hemen,gene ay- nı günlerinde yaptıkları görüşmede Ebüziyya AKİS muhabirine, "Hürri- yet Partisini Türk Milletine bir yıl- başı hediyesi olarak sunmağa hazır- lanıyoruz" demişti. Ebüziyya, 1950 ve 1954 genel se- çimlerinde Konyada D.P. listesinden milletvekili seçilerek B.M. Meclisine Anayasa Komisyonu üyeleri bir arada Yolun sonu Demokrasi Hazştlıklar, hazırlıklar oluk gri spor gömleğinin açık bı- lll bağrını ince boynuna do- ladığı mavi fularla kapatmış orta yaşını geçkin, fakat zinde ve yakı- şıklı adam karşısında oturan muha- tabına hitaben, dâvasına inanmışlara has bir tonla, "İktidara namzet C. P. nin karşısına iyi, temiz ve id- rakli ellerde bulunan bir muhalif si- yasi teşekkül çıkarmak bir zaruret- tir" dedi. Bir AKİS muhabiri ile Zi- yad Ebüziyya arasındaki muhavere haftanın başında İstanbulda, insan ve vasıta sellerinin her iki istika- mette biteviye aktığı gürültülü İs- tiklâl Caddes'ndeki Saray Kitabevin- de cereyan ediyordu. Tasvir gazete- girmiştir. 1955 te Hürriyet Partisi- nin kurucularından ve Genel İdare Kurulu azalarından biri olmuştur. 1957 de gene Konyada Hürriyet Par- tisi listesinden genel seçimlerde mil- letvekilliğini (o kaybetmiştir. (Hürri- yet Partisi lâğvedilince C.H.P. ye kaydolmamıştır. İstanbulda bir AKİS muhabirinin yaptığı bu konuşmanın cereyan ettiği saatlerde bir başka AKİS muhabiri zmirde, Karşıyakadaki bir evin mü- tevazı döşenmiş odasında bir başka konuşma yapıyordu. İzmirdeki AKİS muhabirinin muhatabı emekli Orge- neral Ragıp Gümüşpala idi. Gümüş- pala 27 Mayıs sabahı 3. Ordu komu- tanı bulunuyordu ve harekete der- hal katılmıştı. D.P. iktidarının dev- rilmesi üzerine Genel Kurmay Baş- 19