4 Ekim 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

İKTİSADİ VE MALİ SAHADA yatırım yapmanın tipik bir örneği- dir. Zira bu teşebbüs, önümüzdeki on onbeş yıl için canım dövizlerin top- rağa gömülmesinden ba: ka bir şey değildir. Şu sebeple ki, ölgesi- nin bu enerji kaynagını kullanacak takati yoktur. Bölgenin elektrik e- nerjisi blânçosuna bır güz atmak bu- nu görmeye kâfidi Ege bolgesınm istihsal takati Şoma 44 000 kw 36 000 kw 60 000 kw Demirköprü 70 000 kw (Gelecek yıl açılacak) 200 000 kw Demek ki Ege bölgesi 200 000 kw. lık bir istihsal takatine kavu: maktadır. Bu takat, normi: 0 yon kilovat saatlik elektrik enerjisi- ne tekabül etmektedir. Halbuki E- genin elektrik — enerjisi karşılamak için - 50.000 kw. takat rahat rahat kâfi gelecektir. n kilovat saat. Demek ki 600 mılyon kilovat saatlik enerji is- tihsal edebilecek bir takat sadece kalkınma ehramları dikmek için yatınlmıştır Egenin elektrik enerjisi — ihtiyacının — yılda yüzde onbeş nisbetinde artacağım kabul edersek -ki çok iyimser bir hesap- Egenin mevcut takati tam randımanla kullanabilmesi için as- garı on onbeş yıl beklemek gereke- ceki Eldekı mahdut kaynakların israf edildiğinden Zzerrece oktur. Zira Soma Santralı tek başma böl- genin Öönümüzdeki yıllardaki ihtiya- çım karşılıyabilecek bir durumdadır. İzmirdeki santralın tevsii mevsim sız ve lüzumsuz bir israftan başka birşey değildir. Muazzam meblâğla- ra mal olan bara_ılarm elektrık istih- sah bakı vücudunu Imkan ; Eger ziraate faydası dolayısıyla bu barajların ya- ıilması mutlaka lâzım idiyse, elek- trik istihsal eden döviz düşmanı ma- kulaların satın alınması şimdilik pek âlâ bekliyebilirdi. İsraf, hiçbir tevil ve inkâra yer bırakmayacak kadar barizdir. önünün geçen cuma günü tığı basın toplantısında söylediği gı— bi, "kalkınma ve iktisadi gelişme a- lanında her yeni eser, takdir, ve te- şekküre lâyıktır". Munakaşa mev- zuu, memleketin eline geçen. â lârın kıymetinin bilinip bıhnmedıgı noktasında, toplanmaktadır. Bu ba- kımı gorulm miş nmanın cezbesine tutulan D. p. İktidarı, kö- tü bir örnek vermiş, mahdut kay— naklan israf etmiştir. Eğenin enerii tesisleri, sayısız israf örneklerinden sadece bir tanes beyhude yere Güle güle Kolomb efendi G eçen haftanın ortasında tekzip edilmeyen bir gazete havadisi 20 İstanbuldan bir görünüş Her adımda bir vergi İmarzede İstanbullulara "bir, bu ek- sikti" dedirtti. Haber, imarı tamam layabilmek için İstanbullulara mah— sus yeni vergilerin konulacağını bil- diriyordu. Bu maksatla İstanbul Be- lediyesi ve İmar Bakanlığı müşterek bir tasarı hazırlamışlardı. Gerekirse diğer imar gören vilâyetlerde de tasarının bükümleri tatbik edilecek- ti. Tasarı daha hazırlık safhasında- dır. Fakat hazırlık safhasında bile İstanbulluların keyfini — kaçıracak mahiyettedir. Zira tasan kanunla- şırsa, İstanbullular diğer illerdeki vatandaşlardan farklı olarak adım aşı yeni — vergiler — ödeyeceklerdir. Rakı, sigara gibi Tekel mamulleri uz hariç!- İstanbulda yüzde on da- ha pahalı satılacaktır. -Sanki nor- mal fiyatları pek ucuzmuş gibi-. Lo- kanta ve eğlence yerlerinde garsoni- yenin dışında 2 10 imar resmi iste- necektir. Mektuplara beş kuruşluk imar pulu yapıştırılacaktır. Şehir hatları nakil — vasıtaları yüzde on pahalanacaktır. İstanbuldan dışarıya gidenler, Vapur tren, Uuçak ve oto- büs için nısbetınde vergi vereceklerdır On kilovat saatin üs- tünde elektrik — sarfiyatında kilovat başına bir kuruş alınacaktır. Rad- yo ve telefon aboneleri imar vergisi- nin dışında kalmayacaklardır Vel- hasıl İstanbulun fakiri zengini her Allanın günü. şehrin güzelleşmesi maksadıyla kesenin ağzını açmaya zorlanacaktır. Fakirler, sadece gelir, vergisine yapılan zamdan muaf tu- tulacaktır. Zira gelir vergisine ya- pılan yüzde on zam ücretlilerden ahnmayacaktır Verginin yılda milyon lira kadar bir hasılat yüz getireceği sanıl- maktadır. Belediyenin normal gelir- leri de katılırsa, ele geçek miktarın muazzam imar masraflarım karşıla- maya yetmiyeceği — -sadece surlara 80 milyon harcanmaktadır- aşikâr- dır. Bu bakımdan tasarı kanunlaşsın veya kanunlaşmasın, imar masrafla- rını kısmak gerekmektedir. Imarcı- lar durumdan son derece dürler. Ekseriya — Merkez kası emisyonuyla son bulan bey- lik devrinde, finansman derdi diye biî“şey yoktu Halbuki son dış yar- dımlar dolayısı ile diğer yatırımlar gibi imarın da normal yollardan -ya- ni emisyonsuz- Tfinansmanı şart koşulmuştur. İşte bu sebeple İstan- bul Belediyesi ve İmar Bakanlığı hiç arzu etmedikleri halde vergileri ar- tırmak Zzorunda kalacaklardır. Ya imardan vaz geçmek, ya vergi iste- mek şıkları karşısında ikinci tez hâkim olmaktadır Gelgelelim son günlerde vatanda- sın nabzım yoklayan İstanbul mil- letvekilleri. İmar Bakanlığı ve Bele- iyenin fikirlerinden hiç hoşlanma- mışlardır. Tasarının — müelliflerinin İstanbulda gelecek seçimleri mutla- ka kaybetmek azmiyle hareket etti- ğini söylemektedirler... Sanayi O mâhiler ki. İ Ik milli sanayi sergisi bu haftanın ortasında. Spor ve Sergi Sarayının etrafmda açılmaktadır Yetmiş dö- ir arsa üzerinde rulan sergı iyi — hazırlanmıştır. Stândlar gayet modern ve göz alıcıdır. İçleri ve dışları gayet güzel dekore, edil- mistir. AKİS, 4 EYLÜL 1958