23 Ağustos 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 33

Yeni bir eser hazırlıyacaktı. Usman- baş, bundan önce bir mükafat kazan- mıştı: Fromm Mükâfatı. Bu netice- ye ulaşan eseri, "New Music" kuar- teti tarafından icra edilmiş olarak Epic plak firması tarafından yayın- lanan Yaylı Kuartetiydi. Tangle- wood konserlerinde, mükafatı koyan Paul Fromm da azır. bulunmuş, "Müzikli Üç Şiir" i dinledikten Son— ra Usmanbaşla konu ” nız daha da genışlemış diye 1ltıfatta bulunmuştu. Çapı gerçekten genişli- yen -fakat çapının genışledıgını 1spat eden eserleri ne yazık ki Türkiyede henüz tanınmayan. İlhan Usman aş, Kussevitzky yarışması için yeni bir eser bestelemeğe koyuldu. Bu, mezzo ses, flüt, klarinet, fa- got ve iki keman için yazdıgı bir oda musikisi eseriydi, Genç besteci par- tisyonu, birlikte çalıştığı Milton Bab- bit'e gösterdi. Babbit'in edindiği in- tiba gerçekten çok derindi. Eserin, Kussevitzky yarışmasını kazanacagı- na güveniyordu. Bu güvenle yeni e- ser, yarışma jürisine sunuldu 9 Ağustos günü Verilen bir kon- serde yarışmanın neticesi, Berkshire Musiki Merkezi Başkanı tanınmış Amerikan bestecisi Aaron Copiand tarafından, 2.000'i aşan bir dınleyıcı topluluğuna ilân edildi. İlhan U manbaşın eseri birinciliği kazanmış, Kussevitzky Beste Mükâfatını ve karşılığı olan 250 doları, almıştı. Bir ürk bestecisi, pekçok bestecıyı kıs- kandıracak buyuk bir başarı ka- zanmıştı Usmanbaş yurda, bir kahraman gibi dönüyordu. —Fakat —Moskovada Çaykovski yarışmasını kazanan A- merikalı piyanist Van Clıburune kendi yurdunda yapıldığı — gibi. bir kahramana lâyık bir şekilde karşı— lanmıyacağı — şüphesizdi. Hattâ bu başarıya, yabancı memleketlere gi- n güreş veya — futbol ekıplerımıze gösterilen ilginin yüzde biri bile gös- terilmiyecekti. Ne yazık ki, üstün değeri haiz Türk musıkışınaslarına lâyık oldukları değer, kendi yurtla- rında değil, yabancı ülkelerde, musi- kiye, sanata, manevi dege_r_lere ge- rekli yeri Vermesini bilen ÜUlkelerde, tanınıyordu. Usmanbaşın yaptıkları gazetelerimizin çoğunda, ikinci ve- ya üçüncü sayfalarda, üç dört satır- lık yalan yanlış bir haber halinde ya yer alacak, ya da — almıyacaktı. Önümüzdeki İlhan Usmanbaş Ankaraya döndüğünde, Devlet —Konservatuvarında — gülünç bir maaşla ifa ettiği — öğretmenlik görevine yeniden — başlamaya hazır- lanacak, yurdumuzda belki hiçbir zaman icra edilemiyecek yeni eser- leri üzerinde çalışacak, — herşeyi acı bir tebessüm ve tevekkülle — karşılı- yacak, günün birinde gene yurt dı- şına çıktığı zaman kazanacağı şüp- hesiz olan başarılara kendini hazırlı- yacaktı. unutmamalıydı ki, Brüksel Sergisinde — verilen modern Türk musikisi — konserlerinde, İlhan Usmanbaşın hiçbir eseri çalınma- mıştı! AKİS, 23 AĞUSTOS 1958 KİTAPLAR AYAŞLI İLE KİRACILARI (Memduh Şevket Esendal'ın roma- Yayınları sayı 7, Ankara Yenı Matbaa 1958, 255 sayfa 400 ku- ruş). emduh Şevket Esendal adı, ede- i çevrelerinden çok sıyaset çevrelerinde bilinen bir addır. Mem duh Şevket Esendal politika çevre- lerinde çok bilinen adım bir gün bi- le edebiyat dünyasında — kullanmaya yanaşmamıştır. — Edebiyatçılar onu ancak M. Ş. E. veya M. Ş. diye bi- lirler. Edebiyatçı ve politikacı huvı— yetlerini böylesine birbirinden ayıran Memduh Şevket Esendal 1883 yılın- da Çorluda doğmuş, 1952 yılında An- karada ölmüştür. 73 yıllık hayatı bo- Memduh Şevket Esendal Hiç bir zaman eskimeyen yeni yunca daima örnek bir insan olarak tanınan Memduh Şevket, Rumeliden göç eden bir ailenin çocuğudur. Ba- basının adı Mehmet Şevkettir. Mem- duh Şevket, devamlı bir tahsil ya- amamasına rağmen, kendi kendini yetiştirmiştir. Fransızcayı, farsçayı öğrenmiştir. vaşı yıllarında Anadoluya ilk geçen- lerden, biridir. Gazetecilik, öğretmen- lik yapmış, Azerbeycan, İran, ga- nistan ve Rusyada büyük elçi olarak bulunmuştur. Devrin İktidar Partisi içinde Genel Sekreterliğe kadar yük- selen ve herkese saygı telkin eden bir insan olan Memduh Şevketin bu günkü' Türk edebiyatının gelişmesin- de pek büyük payı olan hikâyeleri romanları vardır. Eğer bu gün Türk Romanı altın çağının eşıgındeyse Türk Hikâyesi bir ara altın çağım yaşamışsa, bunlarda Memduh — Şev- ket Esendalın hiç bir şekilde inkâr edılemıyecek bir. rolü — olmuştur. mdun Şevket Esendal . edebiyat dunyasındakı adıyla M. Ş. E., bun- dan kırk yıl once başladığı yazı ha- yatında, bugün edebiyatçılarının pek çoğunun hala aradıkları halde erışemedıklerı bir seviyeye erişmiş, bugün muvaffakiyete ermiş bazı ro- mancı ve hikayecilerimizin yazmağa muvaffak oldukları seviyede hikâye ve romanlar yazmıştır. Işın en hoş ve inanılması güç tarafı da, S: nin bundan kırk yıl önce yazdıkları— nın dahi; bugün yazılanlardan daha farklı bir dil ve canlılık taşımama- Memduh Şevketin yazdıkları gununde ne kadar taze ve ılerı ise, bu gün de ayni derecede taze ile- ridir. Dünden bu güne sadece adları kalmış yüzlerce edebıyat büyüğünün yanı başında nin adı ile bir- likte -bu gün de rahatça okunabile- cek- eserleri de dimdik ayakta dur- maktadır Dost Yayınevi, günümüz edebiya- tına kılavuzluk eden Memduh Şev- ket Esendalın en meşhur romanı o- lan Ayaşlı ile Kiracılarını bir defa daha yayınlamakla gerçekten yerin- de bir iş yapmış ve kadirbilirlik göster miştir. Kurtuluş Savaşının ilk yılla- rının Ankarasını anlatan Ayaşlı ile Kiracıları, - edebiyatımıza — yepyeni bir hava getiren ve gerçekten tesiri büyük olan bir eser olmasına rağ- men, ilk defa mahdut sayıda basıl- ması, bu kitabı arayan pek çok o- kuyucuyu Ayaşlı ile Kiracılarını o- kumak zevkinden mahrum etmiştir. Aradan yıllar geçtikten sonra Dost Yayınevinin — Ayaşlı ile Kiracılarım okuyucu karşısına çıkarması övüle- cek bir harekettir. Memduh Şevket Esendal — Ayaşlı ile Kiracılarında, pek basit, pek sa- de ama o derecede de sağlam bir hi- kaye anlatmaktadır. Romanın kah- amanı M, Ş.'nin belki kendisi, bel- kı de bir başkasıdır. Ama bu öyle bir kahramandır ki, romanın yazıl- masından bu yana aradan yıllar geç- tiği halde bu kahramanda her insan biraz; kendini ve diğer kahramanlar- da etrafında tanıdıklarından bir ve- ya bir kaç kişiyi bulabilir.' İNANÇLARIM NURİ HAMZA RÜSTEM'in ŞİİRLERİ Ciltli olarak çıktı Bayilerinizden arayınız Umumi Bayii: Taga Kitapevi Kemeraltı . İZMİR 33