5 Temmuz 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 7

Lütfi Karaosmanoğlu ile Fethi Çe- likbaş partiden atılmışlar. — Böylece lidersiz bırakılan muhalifler kongre- de seslerini yükseltiyorlar ama, pek tesirli olamıyorlar. Genel Başkan hakim görünmenin verdiği cesaretle meşhur lskat hakkını Kongreye ge- tiriyor. O zaman, artık canına tak dediği anlaşılan ve kalbinin kovulan İspatçılarla beraber oldugu sezilen uzunca boylu, 4,5 derece miyop göz- lüğü takan, topluca, kibar yüzlü, iti- nalı giyimli, gene bir milletvekili kal- kıyor ve itiraz ediyor. Genel Başkan itiraz edenleri haşlıyor, içinde kalan kuyruklar" dan bahse- diyor. Fakat bu, daha fazla gürültü- ye yol açıyor. Nıhayet Iskat hakkı tekriri Başkan Tevfik İlerinin nazik elleriyle Kongreden geçiriliyor ama, bu ölü doğmuş bir çocuktur. Sene 1958. İnanılmayacak derece- de acaip mucip sebeplerle ara seçim- lerinin yapılmaması takriri Büyük eclise sunuluyor. Takririn altında üç imza var. İkisini anlamak kabil: Baha Akşit ve Himmet Ölçmen. Fa- kat üçüncü imza, hani o 1955 Kon- gresinde kendisinden “"içerde kalan İspatçı kuyruğu" diye bahsedilen -o tarıhte bu sıfat insana sadece şeref ordu- uzunca boylu, — topluca mılletvekılıne Halük Şamana aittir. D. P. Grubunun bugünkü Başka- nı, halbuki bir 1946 Demokratıdır. 1910 senesinde İstanbulda Çengel- köyde doğmuştur. İlk Türkçülerden, memleketimizin fikir hayatına geç- miş ve Birinci Meşrutiyet — Meclisi Mebusanı üyelerinden Bursalı Fahir Beyin torunudur. Ailece Bursalıdır. Babası, Halük 6 yaşında iken bo- şanmış, çocuk annesine kalmıştır. 14 yaşında iken dedesini — kaybedince, esasen yetim bulunan Halük, —mali sıkıntılar geçirmeğe başlamıştır. Hem tahsiline devam etmek, hem de annesine bakmak zorunda kalmıştır. Halük, zor şartlar altında devam ettirdiği tahsilini İstanbulda tamam- lamıştır. İstanbulda bitirdiği ilkmek- tepten sonra Kabataş Erkek Lisesi- e girmiş, oradan mezun olmuştur İstanbulda bulunan Mülkiyeyi bitir- diği zaman, sene idi. Müteakiben idari bir vazife al- mış, İstanbul Valisi Muhittin Üstün- dağa maiyet memurluğu yapmıştır. Bilâhare de imtihan kazanarak Zi- raat Bankasına müfettiş muavini o- arak girmiş, kısa zaman sonra mü- fettişliğe, 1938 senesinde de Bursa ubesi Müdürlüğüne tayin edilmiştir. Bu tayin 28 yaşındaki genç bankacı için hakiki iftihar vesilesi olmuştur. Kendi memleketinde böyle mühim bir vazifeye gelmek!. Şaman haya- tında ilk defa o sene göğsünün ifti- harla kabardığını hissetmiştir. Son- radan aynı memleketin mılletvekıllı— ği vazifesini sırtlamak ; Grubu Başkanını o kadar sevindir- memiştir. Halük Şaman bu vazifede — dört sene kaldıktan sonra oradan merke- ze alınarak Şubeler Kontrol Müdür- AKİS, 5 TEMMUZ 1958 " "Partinin. lüğüne getirilmiştir. 1943 senesinde Ziraat Bankasından ayrılmış, Tariş mum Müdürlüğüne tayin edilmiş- tir. Fakat o zamanki Ticaret ve E- konomi Bakanı Celâl Sait Siren ile aralarında ihtilaf çıktığından, Tariş üdürlüğünden — ayrılmıştır. 1944 - 49 senelerı arasında İzmirde kuru mevya, hububat ve bakliyat ü- zerinde ihracatçılık yapmıştır. Bu a- rada 1946 senesinde, ilk kuruluş gün- lerinde D. P. ye intisap etmiş ve si- yasi hayata atılmıştır. Önce Alsân- cak Müteşebbis İlçe İdare, — sonra Merkez İlçe İdare, nihayet İzmir İl İdare Kurulunda vazife görmüştür. 1949 senesinde, 1950 seçimleri yaklaştığı için Şaman kendi seçim şansını daha fazla gördüğü Bursaya gitmiştir. Öyle ki, sırf bu maksatla, daha önce Umum Müdürlük yaptığı halde Yapı ve — Kredi Bankasının Bursa Şubesi Müdürlüğünü kabul et- miştir İşte bu sırada, yani 1949 da, YURTTA OLUP BİTENLER "medeni cesur” diye şöhreti — olan, samimi görünen bir genç mılletvekı— li. Sene 1954. Bursa gene D. P. ye, dolayısıyla Halük Şamana itimadını tekrarlıyor. Fakat 1954 sonrası D. P. 1946 soması D. P. den hayli farklı- dır. Bursa milletvekili ip cambazlı- ğını başarıyor. Kendisim — zedelemi- yor, fakat partiden ihracına yol aça- cak kadar "tedbirsiz” de davranmı- yor 1955 hadiseleri kendisini tutabilecekler" arasına itiyor. leketin de, D. P. nin de ümidi o sı- nıftadır. Kasımda Meclis açıldığında Grup başkanlığına, -büyük talihsiz- lik- Burhaneddin Onat getirilmiştir. Vekillerinden biri ise Halük Şaman- dır. Meşhur "kabine devirme mace- rası” ndan sonra, İlidersizlik yüzün- den -Köprülü ve Ökmen o tarihteki hareketlerinin, daha doğrusu hare- ketsizliklerinin hesabım öteki dün- yada bile kolayca veremiyeceklerdir. Demokrasi yolundaki gayretler bir 1955 D. P. Kongresi Hiddetle Bursada bir Ziraat Bankası muha- sebecisinin kızı olan Nermin hanım- la evlenmiştir. Şamanların şimdi iki çocuğu vardır: Tahir 6.5, Leylâ 3 yaşındadır. Nermin hanım da, keza Bursalıdır Milletvekilliği yılları Ha- S ene 1950. D. P. nin Zaferi. lük Şaman, patronu Kâzım Taş- kent ile birlikte Meclise girmiştir. Mecliste Bursayı temsil etmektedir. İlk yıllar. Halük Şaman yeni bir şef idaresinin kurulması değil, demok- ratik rejimin teessüsü yolunda çalı- şanların safındadır. Fakat karşı ta- raf bu hizbi bertaraf — etmek için damgayı hemen vurmuştur: — "Afe- rist!" Bir kaç sene sonra — Kâzım Taşkent politika hayatından elini, eteğini temizce çekmiş, yemden ha- kikaten başarı gösterdiği iş sahası- na dönmüştür. Fakat Halük Şaman politikada kalmıştır. İtibar — sahibi, kalkan nimetle — oturur defa daha fiyaskoyla neticeleniyor. Aaa! Halük Şaman şimdi, öteki saf- tadır. Hani kuyruktu, hani gidiş iyi değildi? Bütün bunlar unutulmuştur. Medeni cesaret? O da uykudadır. Ta- iatın icabı yerine gelmiş, Menderes bir kaç gömlek üstün olduğu kimse- lerin üzerinde birara sarsılan haki- miyetim yeniden kurmuştur. Halük Şaman bu hakimiyeti kabul edenler arasındadır. D. P. Grubu Başkanlı- ğında Dr. Namık Gedik ve Hayreddın Erkmen “iki bakanlık arası" devre- sini geçiriyorlar. 1957 seçimlerinden sonra Erkmen yeniden Çalışma Ba- kanıdır. Grup Başkanlığına ise Ha- lük Şaman oturmuştur. Halük Şaman o tarihten bu yana, altına imzasını koyarak bir çok tak- riri Meclise sunmuştur. Fakat herkes bilmektedir ki bunların hepsini şah- sen tasvip etmemektedir. Fakat D. P. Grubunun kabul ettiği takrirlerin Grup Başkanı Ve Başkan vekilleri- 7