5 Temmuz 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 18

İKTİSADİ VE MALİ SAHADA Fiyatlar Resmi rakkamlar ötesi eçen haftanın sonuna doğru İs- tatistik Umum Müdürlüğü Tür- kiyenin muhtelif şehirlerinde muhte- lif tarihlerde tesbit edilen peraken- de eşya fiyatlarının bir listesini ya- yınladı. Bu liste hamam Ucretinden tutun da, Yeni Rakı fiyatına kadar, her aılenın istihlâk ettiği malları ve hizmetleri ihtiva etmektedir. AKİS bu resmi rakkamlara da- yanarak, 1950 ve 1957 yılları arasın- da İstanbul için fiyatlardaki — artış nisbetini hesapladı. Fiyatlardaki en büyük artış ev kiralarında görülmek- tedir. İstanbulun ikinci sınıf bir sem- tinde 1950 de kirası 27 lira olan dört odalı bir ev için 1957 206 lira öde- -ek lâzım gelmektedır Diğer bir deyişle yedi sene zarfında ev kirala- rı 7,5 misli artmıştır. Ev kiralarından sonra en büyük yükselme meyve ve sebze fiyatların- da vuku bulmuştur. Fasulye, laha- na, pırasa, kabak, domates, patlıcan, biber, portakal, elma v.s. fiyatların- da 1950 ye nazaran 2 - 3 misli bir ar- tış vardır. Fakat şeker, yağ, pirinç, buğday, et v.s. gibi temel gıda — maddeleri, resmi istatistiklere göre pek az art— mıştır. Bu maddelerdeki artış bir bu- çuk misli kadardır. Gelgelelim bunlar resmi rakkam- lardır. Bu rakkamlar İstanbul'da 1957 yılında koyun etinin kilosunu — 390, sütün 89,. sadeyağın 740 kuruş oldu- ğunu söylemektedir! Üç odalı bir e- vin kirası 140 liradır! Bir saç traşı 85 kuruştur! Herhalde bırçok okuyucu, bu rak- kamlarla her gün rastladığı fiyat etiketleri arasında bir uçurum bulun- duğunu düşünmekten kendini alamı- yacak ve bu ucuz malların hangi pa- zarda satıldığını öğrenmek istiyecek- tir. Acaba İstatistik Umum Müdürlü- ğü, resmi fiyatlarla alışveriş — yap- mayı arzu edenlerin taleplerim nasıl cevaplandırabilecektir ? Ama Umum y Müdürlüğün bu ka- dar dikkatli davranması bile "rak- kamlar üzerinde oynamasını sevme- yen" Umum Müdür Şefik İnanın hış- ma uğramasını önliyemedi. "Rak- kamların lisanından zerrece hazzet- meyen İktidar "elzem adam" olma- sına rağmen İnana ilk ihtar niyetine iki aylık mecburi izin verdi. Galiba mum Müdür İktidarın İlisanı ile Rakkamların lisanı arasında bir ter- cih yapmaya mecbur bırakılacaktır. İstanbulda Perakende Eşya Fiatları Gıda maddeleri 1950 Ekmek (ikinci) 36.28 Buğday 58.53 Pırınç 183.77 Bulgur 65.55 Makarna 70.12 Patates 21.17 Kura fasulye 63.27 Nohut 61.87 Kuru soğan 2196 Kesme (eker 186.26 Toz seker 157.97 Tuz (mutfak) 12.00 Taze fasulye 54.44 Lahana 20.01 Pırasa 2115 Kabak (dolmalık) 27.41 Domates 27.08 Patlıcan 81.82 amya 81.67 Biber (dolmalık) 28.03 Koyun eti 234.03 Sığır eti (kemiksiz) 226.13 Yumurta (tane) 8.90 Zeytin tanesi 143.03 Zeytin yağı 231.09 üt 60.0 Sadeyağı (erimiş) 612.8S Kaşar peyniri 357.21 Edirne ve Buna beyaz peyn 220.18 Yoğurt (süzülmemiş) 107.09 Yaş 61.42 Elma 91.24 18 Piyasa Bankalardaki kuyruklar Geçen haftanın ortasında İzmirde çıkan Ticaret gazetesinde çerçe- ve içinde, vatandaşa hitabeden şöyle)| bir yazı vardı: "Vatandaş, — yılların emeği ile bankada topladığın tasar- ruflarını heba etme. Onu bugün ban- kadan çekmiş olman, sadece sana za- rar getirir. Paranın eriyiverdiğini gö- rürsün. Yüz milyonları — sizlere bir haftada ödiyen bankalarımız, itimâ- dınıza ne kadar lâyık olduklarını is- bat etmişlerdir." Hakikaten, geçen ayın ikinci ya- rısına doğru, vatan sathını umumi bir itimatsızlık dalgası kaplamıştı Kulaktan kulağa aslı olmıyan bir sü- rü haber fısıldanmaktaydı. Kıbrıs dolayısıyla harpten, devalüasyondan ve hatta bankalardaki mevduatın mu- ayyen bir nisbetine el konacağından bahsedılıyordu Tabii ki bütün bun lar, ipe sapa gelmez lâflardır. Ama bu haberler, bankalarda hesabı bu- lunanların gişeler önünde kuyruk yapmalarına sebeb olmuştur. Ticaret Gazetesinin de yazdığı gibi, Kurban Bayramı arifesine kadar, — bankalar mevduatında yüzlerce milyonu aşan bir eksilme görülmüştür. Tabii ki bu bankaları çok sıkışık bir durumda bırakmış ve kredi muameleleri sekte- ye uğramıştır. B cuma rağmen, bir iki ma- halli bankanın "tamirat dolayısıyla" (kgr/kuruş) deks Portakal (tane) 8.93 17.80 199 1957 1950_100 Lımon (tane) 10.52 20.20 192 1610.00 — 2500.00 156 48.00 132 Yenı Bakı 650.00 916.67 141 96.00 — 164 Bira (50 cl). 41.67 — 65.00 156 233.59 174 DİĞER MADDELER 106.00 — 182 Odun 8.23 10.80 131 130.20 188 Odun kömürü 18.85 32.00 169 75.00 354 Somikok (ton) 4500 00 8200.00 182 :ğgıgg îğğ Petrol (litre) 2.00 30.80 — 140 . Havagazı (m') 13.67 24.00 176 63.00 287 Elektrik (kw) 25.98 24.00 93 248,00 133 Ismarlama erkek 213.00 — 135 elbise dikişi 5008.92 - 10946.75 — 218 20.50 171 Serj 1367.05 — 2341.8 171 127.80 235 Basma 88.00 181.00 295 67.20 — 336 Kaput bezi 54.89. — 14417 — 263 65.70 — 311 Patiska 228.94 — 349.20 153 74.20 270 Erkek ayakkabı 92.60 — 342 tamiri (pençe) 547.68 — 755.09 138 97.81 —— 807 Su bardağı 27.69 53.05 — 193 161.31 197 Berber (erkek saç) 62.38 85.21 136 80.80 — 289 Hamam (erkek) 80.41 98.75 123 390.00 167 Sabun (Kg.), beyaz, 299.00 — 132 kokusuz 165.09. — 368.28 — 223 18.70 — 219 Çay (bir bardak) 15.00 17.41 393.00 — 275 Mahalle doktora 116 470.81 —— 204 (vizite) 400.50 — 750.00 89.42 149 Nakliye (2. mevki 187 740.73 121 15.00 620.80 — 174 tramvay) 1000 : 150 EV KİRASI (lira) 346.50 158 (İkinci derecede semtler) 200.30 190 — 4 oda bir mutfak 27.33 206.00 754 141.39 230 — 3 oda bir mutfak 21.73 139.89 842 22010 241 — 2 oda bir mutfak — 1925 — 11900 608 AKİS, 5 TEMMUZ 1958