14 Haziran 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 19

İKTİSADİ VE MALİ SAHADA Zamlar "Biz artık ölelim!"” Eger bu hafta şehirlerde bıı' seçım yapılsa birçok sicilli ra- reylerini can düşmanı bıldıklerı H. P. ye vereceklerı şüphesizdir. Zira son zam dalgası, “"mesut azın- lık" hariç, geçen hafta kütleler ara- sında şiddetli bir memnuniyetsizlik uyandırdı. Dükkânlarda fiyatların her gün yükseldiğini bilen vatandaş, devletin de aynı kafileye katıldığını görünce paniğe — uğramış aldedir. Aylık geliri üç yüz lirayı aşmıyan bir ok r evind karı ve koca için söyliyecek tek Jlâf kalmıştır: "Biz artık ölelim!" Bere- ket vatandaş "beterin beteri vardır, buna da şükür" v.s. gibi mütevekkil bir zihniyet içinde yetiştirilmiştir... D. P. milletvekilleri rın uyandırdığı - memnuniyetsizlik dalgasını ile — karşılıyamadı- lar. Seçmenlerinin öfkesi onlara da si- rayet etmiştir. Ankarada, geliri 2800 ü aşanların muhitinde dahi bazı D. P. lilerin, tıpkı muhalifler gibi yollan üç santim indirip bindirmek için milyonlar harcanırken, zam- lar hangi cesaretle yapılabılir?" di- ye konuştuklarını işitmek bu hafta- nın başında mümkündü. tın, C. e; bile zamla- Su bedava ya! ğer milletvekillerinin verdiği söz- lü sorular hemen — cevaplandırıl- saydı B. M. M. bu hafta tarihinin en fırtınalı gününü yaşıyacaktı. Ge- çen hafta Ankarada şehir suyu fi- Nuri Ciritoğlu Zamlara yetişemedi AKİS,14 HAZİRAN 1958 yatlarına yapılan Zzam etrafındaki münakaşalar bunu gösteriyordu. So- ru sahibi Nuri Ciritoğlu — sözlerine "Ben bu soruyu 2,5 ay evvel sordum. Ama yeni yapılan zamlarla su zam- mı önemsiz hale geldi" diyerek, baş- ladı. Cırıtoglu su hikâyesini unuta- rak, yeni zamlar hakkında bir şeyler söylemeye çalıştı; Fakat ezbere okuyan — Başkan Agâh zan tarafından sert bir dille ve mad- de tasrıh edilerek sadede davet edildi. in en enteresan tarafı, normal zamanlarda hiç de sessiz olmıyan D. P. sıralarından en ufak bir protesto sesinin yükselmemesi — oldu. Anlaşı- lan, onların da içleri doluydu. Cirit- oğlu çoktan unutulan su zammı hak- kında birkaç lâf söyledikten sonra kursuye lçışlerı Bakanı Namık Ge- dik g eni su tesislerinden ve bunların masraflarından — bahsetti. Bu masraflar yüzünden 1949 da 23 kuruş olan su fiyatı 50 kuruşa çıka- rılmıştı. Ama bu yüzde 218 nisbe- tindeki zam, mühim değildi. Zira, şa- hıs başına düşen hisse metre mikâ- bında 4-5 kuruştan ibaretti! Hem sonra Ankarada yaşıyan 150 bin va- tandaş — susuz gecekondu sâkinleri- 650 devlet çeşmesinden — bedava su alıyorlardı! Bu hamiyet karşısında akan su- lar durdu. Ya sokak çeşmeleri de pa- ralı olsaydı! Fiyatlar Bitmeyen yarış Istatistik Umum Müdürlüğünün fi- yat endekslerini ihtiva eden aylık bülteni zamlar haftasında neşredile- Bülten fiyat hareketlerini altı aylık bir rötarla takip etmektedir. Bu sebeple toptan eşya fiyatları en- deksi 1957 yılının on birinci ayına gelip durmaktadır. Maamafih bu ge- cikmiş Trakkamlar bile fiyatların gözle görülebilecek bir şekilde nasıl yükseldiğini göstermektedir. Toptan eşya fiyatları umumi endeksi 1957 yılının dokuzuncu ayında 176, onunca ayında 183, on birinci ayında 187'dir. Endeks yılda bir iki puan yükseldi- ği zaman telâşa kapılan Batı mem- Pahalılığın artış grafiği İpin ucu kaçtı ürünleri ve dokuma maddeleri fiyatlarındaki —aylık artışlar fecidir. Hayvan fiyatları endeksi Eylülden Kasıma kadar geçen iki ay zarfında 220'den — 244'e geçmiştir.. Dokuma maddelerı 223 ten 260'a fırlamıştır! ki ayda 37 puan bir artış.. 1957 Kasımı rakkamları 1956 Ka- sımıyla mukayese edilirse hayatını kafa ve kol sayesinde kazananların iki yakalarını nasıl bir araya getıre— bildiklerine hayret etmemek müm- kün değildir. Aşağıdaki tablo, toptan leketlerine gülmemek — imkânsızdır. eşya fiyatlarında bir yıl /zarfında Zira hâlen Türkiyede endeks ayda — vuku bulan şahlanmayı göstermek- 4-5 puvan yükselmektedir. Hele hay- tedir: Toptan Eşya Fiyatları Endeksleri (1948 — 100) Umumi ıda — madde Sanayi ham- Endeks leri umumi1en madde ve yarı deksi Hayvan- Mmamul umumi Dokuma lar endeksi maddeleri 1956 XI ay 158 153 144 154 178 1957 XI ay 187 185 244 191 260 Artış oranı © 22 B21 B 70 B 24 K 46