3 Mayıs 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 29

HARİTACILIK Müesseseler Dümenci olmadığımız sahil Uzun aylar var ki Ankarada, Cebe- ide, Dikimevi denilen semtte Os- evki Çiçekdağ meydanından Balkehrız bağlarına doğru dimdik çı- kan yolda geceleri ilerleyenler sağ- da ve solda ışıkları pek geç vakit- lere kadar yanan iki 'blok görüyorlar. Blokların bırıncısı Tıp Fakültesine aittir ve orada ışık yanması son de- rece tabiidir. Ama ikincisi? Zira ikincisi Haritta Umum Müdürlüğünü barındırmaktadır. a Umum Müdürlüğü ve gece yanan ışıklar' Bunların münasebetini anlamak, ilk nazarda güç gelebilir. Fakat harıta Umum Müdürlüğü şim- di, meşhur İmarın 1 numaralı yardım- cısı, desteği vaziyetindedir. — Hikâye şudur: Vatan sathında imar hare— ketleri başlamıştır ve imarı çenelerı— nin veya parmaklarının ucu ile "şura- yı yıkıverin, bu yolu genişletin" diye. rek idare edenlerin de anladıkları gibi bu hareketler bilfiil yıkımın başında durarak yürütülmemektedir. İma- Ti adım adım takip etmektense, bir haritanın başında oturup takip etmek çok daha kolaydır. Hem sonra harita- larda, cetvelle ,veya cetvelsiz düz hat- lar çızmek "şuradan şu genişlikte | geçsin, buradaki ada kaldırıl- sın" dıye direktifler vermek daha az ' sıkıntılı bir iştir. Bu isi yapabilmek için alaylı imar Uuzmanlarımıza son derece büyük ebatlı ve küçük mik- yaslı harita plânlar lâzımdır. Ta- pu ve Kadastrocuların, Belediyeler İ- tnar Müdürlüklerinin çizdikleri veya çizdirdikleri harita - plânlar, ise bu iş için pek elverişli bulunmamakta- dır. Bu tip haritaları hazırlayabilecek bir yer bulmak lâzımdır. İmarın sü- rükleyip getirdiği bu düşünce silsile- si nihayet gözleri, yıllardan beri bir köşede sessiz sedasız ama tam randı- manla çalışan bir müessesenin üzeri- ne çevirmiştir: Harita Umum Mü- ğü. dürlüğü Masal gibi u haftanın başında, Milli Savun- Bakanının müsaadesiyle mü- esseseyı gezen AKİS muharririne müessese mensuplarından biri: -- Haritacılıkta dünyanın en i- leri milletlerinden biri - olduğumu- zu biliyor musunuz?" diye sordu. Doğrusu istenilirse, bunu yurtta bilen pek az insan vardır. Halbuki Harita Um. Md. Türkiyede, bir eşi daha zor bulunur, modern bir mües- sesedir. Bu müessese yukardan a- şağı gezilir, çalışmaları takip edilir- se hayran olmamak kabil — değildir. Her şey öylesine mükemmel, Öylesi- ne Avrupaidir. Bu müesseseyi gez- dikten sonra Türk haritacılığı ile dün- ya harıtacılıgı arasındaki münasebe- ti de öğrendiği zaman insanın hay- ranlığı, ister istemez şaşkınlığa dö- ner. Modern İlimlerin pek çoğunda dümenci olan memleketimiz, harita* cılık sahasında dünyanın sayılı asla- rındandır. Haritacılığın en çok geliş- tirmiş memleketler arasında Türkiye, sıra itibariyle Almanya, İngiltere, Fransa, İsviçre, İtalya gibi — birkaç zirveden men sonra gelmektedir. Türkiye eşte dördünün 1/26 000 mıkyasmdakı haritaları ha- zırlanmıştır. Dünya içi de Amerika dahi ritasını henüz çıkaramamıştır. Fran- sa ise böyle bir sahanın haritalarını hazırlamakla meşguldür. — İtalya öyle. Anavatan topraklarının - tam haritasını hazırlamış milletler — ise Almanya, İngiltere ve Isvıçreden i- barettir. Türkiyenin bu seviyeye gel- mesi için daha, yalnız beş yıl gerek- mektedir. Planlaştırılan işlere göre en geç 1964 sonbaharında Turkıyenin her karış toprağının 1/25 000 mik- yasındakı haritası hazırlanmış ola- caktır.' Harita Umum Müdürlüğü mesai- sini, sadece 1/25 000 lik haritalara da hasretmış değildir. Bunun yanında 1/100000, 1/200000 1/250 000 lik ha- ritalar da hazırlanmakta, hazırlanmış . olanlar tekrar gözden geçirilmekte, hassaslaştırılmakta, modern şekle so- kulmaktadır. Müessesenin işleyişi ha- kikaten bir saat hassasiyeti içindedir. Her şey en ince noktasına kadar dü- şünülmüş, hesap edilmiştir. Ata yadigârı bir meslek Harita Umum Müdürlüğü, 657 nu- maralı kanunla 1341 - 1925- da kurulmuştur. Tarihi ta 16. asra da- yanır. Temelleri, ise 1908 yılında o Harita Umum Müdürü bir sperioplanigraf âleti başında izahat veriyor İmarın geçtiği yol AKİS 3 MAYIS 1958