2 Mayıs 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 23

Matador tecrübe ediliyor Kusuru: sene içinde sarf edilecek olanın topla- ndı 4 milyar doları geçecektir. Hal- buki ilk atom bombasının meydana getirilmesi için sarfedilen para 2 mü- yçtı dolardı. Balistik ..mermiler üze- rinde şımdı çalışmakta olan ilim a- damlar mühendisler, teknısyenler VS 1şçılerın sayısı 100 bım geçmekte dir. Bu arada bilhassa İkinci Dunya Harbinin en ileri radar mütehassıs- ları, atom ve hidrojen bombalarını geliştiren ilim adamları, harpten sonra Almanyadan ithal edilen ro- ket mütehassısları sayılabilir. Bü- tün bu gayretler bugün başlıca beş çeşit balistik merminin geliştirilme- si Üzerinde toplanmıştır. Bunlar ICBM tipi Atlas ve Titan ile IRBM tipi Thor, jüpiter ve polarisdir. Atlas u, balistik mermilerin en eskisi- dir. İkinci Dünya Harbinden he- men sonra hava kuvvetlerinin teklifi ve tahsisatı ile Convair uçak fabri- kasi bu proje Üzerinde çalışmaya başlamıştır. 1942'de Hava Kuvvetle- ri, masraflarını kısarken tahsisatı kesmışler fakat Convair proje üze- rinde uğraşmaya devam — etmiştir. İlk modeller Almanların V-2 roketi- ni esas almışlardı. Kore harbi çıkın- ca Hava kuvvetleri projeyi tekrar fi- nanse etmeye başladı. Fakat bu tarih - ierde Atlas, gerçekleşmesi imkansız bir proje şeklindeydi. Kıtalar aşıp bir atom bombasını istenilen hedefe u- laştırabilmek için Atlas'ın 20 katlı bir bina kadar yüksek üç kademeli muaz- zam bir roket olması gerekiyordu, öyle ki aynı tahrip kudretini jet bom- bardıman' uçaklarıyla — elde etmeye AKİS, 4 MAYIS 1957 Menzili kısa... çahşmak çok daha pratik görün ordu. Bu sebeble Atlas projesi bır muddet böyle bekledi. Ancak 1952-1953 senelerinde Hid- rojen bombasının ortaya çıkması ba durumu tamamen değiştirdi. Çünkü Hindrojen bombası taşıyacak bir merminin tam hedefi bulmasına lü- zum yoktu, bir kaç kilometre yanına düşse de hedefte kafi tahribat yapa- bilirdi. Sonra Hidrojen bombasının orta boy bir roketin içine de sığdırı- labileceği anlaşılıyordu. Bu iki sebeb, 1tal ar-arası balistik merminin aske- ri önemini birden artırdı. Atlas pro- jesi yeniden canlandı ve bu sefer gerçekleşmesi mümkün bir hale gir- di. Nihayet geçen Aralık ayında Ca- lifornia'daki Convair — fabrikasında yapılmış olan ilk Atlas, her tarafı ka- palı büyük bir vagon içinde Florida- ya ilk uçuş denemesinin yapılacağı merkeze gönderildi. Hava kuvvetleri- nin Florida'da, Cape Canaveral'daki güdümlü mermi deneme merkezinde Atlas bugünlerde ilk deneme uçuşu- nu yapacak, Atlas Okyanusunda Flo- ridadan Güney Doğuya doğru 2.500 kilometrelik bir mesafeye — atılacak- tır. Atlas'ın 30 metre boyunda oldu- ğu, 135 bin librelik bir itme kuvveti veren bir esas roket, motoruyla her biri 100 bın librelik iki yardımcı mo- toru olduğu, -en büyük jet motorla- rının ıtme kuvveti. 12 bin libre kadar- dır - motorlarında sıvı yakıt kullanıl- dığı, Uç dakika içinde bütün motorla- rın yakıtlarını tükettikleri, fakat bu esnada da Atlas'ı 800 kilometre yük- seğe çıkardıkları ve saatta 2.500 ki- lometrelik hız verdikleri, sanılıyor. balistik İkinci bir — kıtalar-arası ASKERLİK mermi projesi üzerinde Glenn, Mar- tin uçak fabrikası iki senedir çalis- maktadır. Titan adı verilen bu ICBİf projesini de finanse eden Hav4 -|3İVV vetleridir. Glenn Martin fimnaşt da- ha önce Viking araştırma roketlerini yapmış olduğu için roketçilikte 1htı— sas kazanmıştır. Viking roketi, 25 k lometreye kadar yükselip tek kade— meli roketler arasında yükselme re- koru kırmıştı. Martin firması, manda önümüzdeki sene goge fırlatılacak olan suni peykleti taşıyacak roketleri yapmayı da üze- rine almıştır. Titan, Atlas'dan farklı olarak İki ka- demeli bir rok et olacaktır. Atlas'a da * ha önce başlanılmış olduğu İçin ilk olarak onun tamamlanması tabiidir: ama Titan da fazla gecikmiyecektir. Çünkü Atlasın geliştirilmesinde ka- zanılan bilgiden Titan için faydala- nılacaktır IRBM'ler ki sene kadar önce Amerıkahlar daha kısa menzilli -2.000 - 2.500 lometre- balistik —mermiler uzerınde de çalışmaya başladılar. Bu silâhlar daha ziyade Avrupadaki Amerikan kuvvetlerinin ve NATO devletlerinin savunması İçin önemlidir. Nitekim Rusyanın bu çeşit sılahları gelıştır— mekte olmasının duyu kalıları da bu sahada çahşmaya şıd— detle teşvik etmıştır Bugün Ameri- kada üç çeşit IRBM'nin gelıştırılmek— te olduğu biliniyor. Hava Kuvvetleri- nin Thor'u, Kara Kuvvetlerinin Jüpi- ter'i ve Denız Kuvvetlerinin polaris'i. Bütün bu mermiler tek kademeli ro- ketlerdir. Thor'un gövdesini Douglas, Jüpiterinkini Chrysler, Polaris'inkini Jockheed fabrikaları — yapmaktadır. Böylece tanınmış uçak fabrikalarının uçaklardan ü mermilere ge- çişte bırbırlerınden geri kalmak iste- medikleri görülüyor. Geçenlerde Thor ile Jüpiter'in ilk uçuş denemeleri yapılmış, fakat dene- meler pek başarılı olmamıştır. Mese- lâ Thor, motoru çalıştırıldıktan son- ra yerden anca irkaç metre yük- selmiş, sonra ters dönmüş ve duşmuş— tür. Fakat ilk denemelerdeki bu men- fi neticeler, tabit — karşılanmalıdır. Her zaman böyle olmakta, ancak pek çok başarısız denemeden sonra roket- ler ayarlanabilmektedir. Polaris, donanmanın ihtiyaçlarına uygun bir roket olacaktır. Meselâ sıvı-yakıt yerine katı-yakıt kullanı- lacaktır. , Sıvı yakıtların yangın tehli- kesine karşı korunması güç olduğu i- çin gemilerde katı-yakıtlı roketler ter- cih ediliyor. Bu mermilerin denizaltılar dan atılması mümkün olacaktır. Ga- rip görünürse de bir roketin denizal- tından atılması bir bakıma daha ko- laydır. Çünkü suyun altındayken de- nizaltı dalgaların tesirinden daha iyi korunabilir. Öte yandan roketin yakı- tı kendisinde olduğu — çin bu bakım- dan hava veya su içinde gitmesinde bir fark yoktur.