16 Mart 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 31

"Aktörler Stüdyosu"nun kapısı İçeriye girmek güç otuz beş dakika böyle geçti. Stras- berg sandalyesinde hareketsiz otur- muş, kaya gibi sert ve ifadesiz bir çehreyle genç talebeyi seyrediyordu. Otuzbeş dakikanın sonunda talebe Strasberg'e yapmak istediklerini, ele aldığı kahramanı nasıl anladıgını ve hangi yönlerden ifadeye çalıştığını anlattı. Bunu müteakip talebeler ar- kadaşlarının temsil ettiği rol hakkın- da açık bir münakaşaya giriştiler. Strasberg bu münakaşayı idare edi- yordu. Ders öğleden sonra saat üçte sona erdi. "Aktörler Stüdyosu"nda — haftada üç defa ders veriliyordu. Bu dersler saat 11'den 15'e kadar devam edi- yordu. Müteakip derste aynı talebe aynı tipi bir kere daha aynı şekilde jestler ve mimiklerle ifade ettikten sonra Strasberg kendisine: — Konuş, dedi. Aklından ne geçi- yorsa hepsını de söyle. Bunun üzerine talebe önce alçak sesle ve ağır ağır, daha sonra çabuk, hatta biraz da adeta bir sinir buhra- nına tutulmuşçasına acele acele ko- nuşmağa başladı. Aklına ne gelirse söylüyordu. Shakespeare'den mısra- lar okuyor, kendi kendine, küfrediyor, bağırıyor, sonra tekrar temsil ettigi role dönüyor, onunla ilgili sözler söy- lüyor, Wolffun romanından ezberledi- ği cümleleri tekrarlıyordu. Gittikçe daha çok açılıyor, zaman zaman hikâ- yeler anlatıyor, hatta Monk'un hatır- lattığı kendine ait bazı,eski olayları naklediyordu. Daha sonra talebe yine ne yapmak, ne anlatmak istediğini izah etmiş, talebeler arasında yine bir önceki derste olduğu gibi Stras- bergin idaresi altında bir serbest münakaşa açılmıştı. Böylece Daniel Crohem yedi hafta AKİS, 16 MART 1957 *"Aktörler Stüdyosu"nun tam 20 der- sine iştirak etmiş ve bu müddet zar- fında bu derslerin mahiyetinin şu Uç esas noktada birleştiğini farket- mekte gecikmemişti: Serbest temsil, izah ve açık münakaşa, işte "Aktör- ler Stüdyosu"nda bir aktör yetiştir- menin metodu kısacası bu idi. Kulla- nılan metodun ne derece müsbet neti- celer verdiğini görmek 1çın mektebin ikinci müdürü Elia Kazan'ın mizan- senlerine ve onun lanse ettiği ak- törlere bakmak kâfi i Şöhretler mektebi ktörler Stüdyosu"nun kuruluşu 1920 senesine rastlar. O tarıhte Moskova'nın "Theâtre d'Art" Amerikaya gelmiş ve bu trup için- den üç kişi New York'da yerleşerek Stanıslavskı nin ortaya attığı bir ye- ni metodu inkişaf ettirmeğe çalışmış- lardır. Lee Strasberg ve Harold dur- man bu mektebin ilk talebeleri olmuş- lar, 1931 de ikisi birleşerek "Tiyatro Gr amı altındaki mektebi aç- mışlardır. Cifford Odets, John Gar- field ve Elia Kazan gibi sanatkârlar bu devrede yetişmişlerdir. ğılmış, fakat müteakiben Lee Stras- berglce Elia Kazan şimdiki "Aktör- ler Stüdyosu" nu açmağa muvaffak olmuşlardır. 1947 den beri mektepte tatbik edilen metod yukarda izah e- dilen metoddur. Bu mektebe en aşağı 18 yaşındaki gençler gırebılır Mektebe kabul edi- lebilmek için talebeler önce Lee St- rasberg, daha sonra da Lee Stras- berg' le beraber Elia Kazan'ın önün- de iki imtihan vermeğe mecburdular. İmtihanlar sonunda, müracaat eden kim olursa olsun, ister daha önce meşhur bir sanatkâr, ister isimsiz bir kabiliyet, her iki müdürün yerdiği TİYATRO karar son derece katidir, imtihanlar sonunda ilk defa ismini duydukları bir genci mektebe kabul edebilirler. Buna mukabil sahnede veya perdede o zamana kadar şöhret yapmış bir sanatkârı reddettikleri de sık sık va- kidir. Her ikisinin de kanaatları ta- mamen yeni bir keşif sistemi üstüne dayanır.. Bir talebe bir kere Stüdyo- ya kabul edildi mi bütün hayatı bo- yunca artık bu unvanını muhafaza e- der. Dersler parasızdır. Halihazırda mektebin 250 ye yakın talebesi vardır. arlon Brando, James Dean, Mont- gomery Cilift, Jack Palance, Caroll Baker, Julie Harris gibi bütün dün- yaca tanınmış sinema ve tiyatro sa- natkârları . yetişmişlerdir. Stüdyo bazı sanatkârlara dınleyıcı sıfatıyla kurlara iştirak etmek müsa- adesini Vermıştır Marilyn Monroe ve elley "Winters derslerin en dikkatli dinleyicilerinden olmuşlardır. Bizzat Lee Strasberg kullandıkları metodu şoyle İzah etme m yaptığımız sadece psiko- lojik prensıplerı ve alışılmış davra- nışları sahneye tatbik etmekten iba- rettir. Harold Clurman'a göre kullanılan metod kuru bir teoriden ibaret olma- yıp, aktörün şuur altındaki kabili- yetini farkettirmeden meydana çıka- racak en kestirme ve en tesirli bir usuldü Elia Kazan'a göre işe bu metod sayesinde aktör, tiyatro sanatının kapısını açacak bir teşrih anahtarına sahip olmakta, temsil edeceği şahıs- ların zıtlıklarla dolu iç âlemlerine nü- fuz etme alışkanlığını kazanmakta- dır. Marlon Bramdo Stüdyonun bir mahsulü 31