16 Mart 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 28

A S K E Subaylar Dertlerin halli yolunda Bu hafta askeri çevrelerde gönülle- re bir nebze huzur veren bir haber dolaştı: "Ordu mensupları yardımlaş- ma sandığı kuruluyormuş". Milli Sa- vunma Bakanı Şemi Erginin ele aldı- ğı mevzulardan birini daha tahakkuk ettirmek üzere bulunduğu anlaşılıyor- du Askerlik, harp sanatını öğrenmek ve öğretmek olan, diğer memuriyet- lerden tamamen farklı olarak güç- lüğü ve yıpratıcılığı kabul edilmiş bir hakikat olan bu meslekte, emekliye ayrılma, ölüm gibi hallerde Emekli Sandığı Kanununa istinaden emekli ikramiyesinden ellerine geçecek olan miktarın hangi işe yarayacağı hak- kında düşünceye dalan ordu mensup- ları şimdi istikbâle daha çok güvenle bakabilirlerdi. Asgari 25 sene hizmetten sonra, hem de yurdun pekçok yerlerinde â- deta göçebe gibi geçen bir hayat so- nunda, yetişmiş kız ve erkek ço- cuklarınm tahsil ve çeyiz mas- raflarını düşünen babalar, 1 Sa- v Bakanının tayın bedelle- rınden sonra Orduya kazandırmak istediği bu imkanla da biraz ha- ibi oldular. Ordu, hazarda ye seferde her türlü tesirden aza- de, kendisini yalnızca vatan müdafa- asına vermiş bir unsur olarak, -bu maddi sıkıntılar, mali imkânlar der- dinden kurtulmuş olarak- bir kıymet kazanırdı. "Fikri ye hissi bir ruh haleti" ola- rak vasıflandırılan Ordu Morali tari- finin ilk kelimeleri içinde, mensupları arasında maddi ve manevi sıkıntıla- rın bertaraf edilmesini tavsiye ile bu mevzuya yer veren, elle tutulmayan, fakat gozle gorulen bir hakikatti. ugünkü Emekli Sandığı Kanunu- na istinaden, Harp Okulundan mezun olmuş bir subay, Şark itibari hizmeti, Kore ve mümasili fiili hizmet zamla- rı ile 28 senelik bir süreyi ikmal ede- rek kıdemli Binbaşı rütbesinden e- mekliye ayrılmış olsa, 550X12X28/30 formülünün sağladığı — neticeye, nisa- bında 25 milyon nüfuslu yatanın öncüsü olarak kanım ve canını ver- mek sözüyle 25 senelik bir ömürden sonra erişiyordu. Bu 25 sene ki, genç- lik çağlarında kazanılan romatızma lumbago, siyasik ağrılarının ızdı— rabı. ile — yoğrulmuş, — sıcağın so- ğuğun, karin ve çamurun meşakkat- leri ile pişmişti. "Askerlik şövalyelik mesleğidir" denirdi. — Vatan sevgisi, yurt aşkı, parayla, maddiyatla olçu- lemezdi. Fakat, halâ renkli resmi el- bıse sivil ve ucuz Sümerbank kumaşı- resmi şapka Üütüsü bozulmuş fotre çevrilince, ev sahibinin kira, oktorun vizite Ü eczahanede ilâç, bakkala borç talei)lerını 276 li- ralık maaş, 6160 liralık ikramiye kar- şılamaya yetmiyordu. 28 RLİK Şem'i Ergin Hizmet — yolunda Bu sebebledir ki Ordu moralinde mühim bir mevkii olan emeklilik si- gortası Mili Savunma Bakanlığı ta- rafından kısa bir zaman sonra B. ne getirilecek bir kanun tasarısı ha— linde hazırlanmıştı. Ordunun şimdiki yaşlı ve kıdemli mensuplarından daha çok, gençlerini ve istikbâlin subay ve — âssubaylarını memnun edecek olan bu tasarı; san- dık üyelerine yahut bu şahısların dul ve yetimlerine veyahut kanuni varis- lerine emekli ikramiyesi, ölüm yar- dımı derpiş etmekte olup, bu sandığa en az 10 yıl üye bulunduktan sonra 5435 sayılı kanunla istedikleri takdir- de, yaş haddi hükümlerine göre, ah- lak noktasından hüküm üzerine, ye- tersizlik ve disiplin özürlerinden, as- keri mahkemelerce verilmiş kararlar gereğince ve yine 5434 sayılı kanun- la yaş haddine bakılmaksızın emek- liye ayrılan kimseler için Emeklilik İkramiyesi; sonra da beş yıl üyelik- te bulunduktan sonra 5454 sayılı ka- nunla adi malül sayılanlara ve vazife malülü olanlar için üyelik müddetle- rine bakılmaksızın maluliyet: ikrami- yesi tanımaktadır Ölüm, emekliye ayrılma ve maluli- yet hallerinin dışında ordudan ayrı- lanlar için de sandıkta tiye olarak bulundurdukları aidatın iadesine im- kân vermekte Genç neslin askerlık mesleğine kar- şı alâkasını hiç olmazsa bugünkün- den daha çok arttıracak ve halen hiz- mette bulunan Milli Savunma Bakan- lığı mensuplarına bir dayanak olacak olan bu tasarı, kanunlaşması halinde ve Emekli İkramiyesi tahakkukunda her tam yıllık hizmet süresi için su- baylara 750, assubaylara 500 liralık bir aidat tanıyacaktır. Bu durumda da 25 senesini ikmal etmiş bulunan bir subay 18000-30000 lira arasında bir ikramiye ile yorgun vücudunu dinlendirmek imkanım bulacaktır. Bu Emekli Sandığı Kanunu ile alına- cak olan Emekli İkramiyesinden ayrı bir husus olarak ona inzimam edecek- tir. Üyelerine mecburi bir kesinti ve tasarruf sağlayan ve sonunda bir nevi sigorta temin edecek olan bu tasarı- nın gelir kaynağı olarak Asli maaşı 70 lira dâhil ve daha aşağı kademe- lerden © 5. maaşı 80-100 lira arası olanlardan B 7.5, 100-150 lira asli maaşlı olanlardan B 10 luk bir aida- tın 17 maaştan kesilmesi düşünülen hususlardandır. Bugün, orduda bulunan yaşlı ve kı- demlileri de içine alan bu tasarı bun- ları da düşünmüş, onları da memnun edici bir neticeye varmıştır. Kanu- nun yürürlüğe giriş tarihinde üyeliğe intisap etmiş olan bir kıdemli binba- şı, aynı rütbeden emekliye ayrılınca- ya kadar geçecek her sene için 8 yarbaylar için 1000, — Albaylar 1400 Tuğgeneraller 1600, daha büyük ka- demeler için de 1800 lira hesabı üze- rinden Emekli İkramiyesi alacaklar- ır. Uyelerine istikbal için bir sigorta vadeden ardımlaşma Sandığı, elinde bırıkmış olan parayı muhtelif şehirlerde arazi almak, blok apart- manlar yapmak, ordu pazarlarını ça- lıştırmak, devlet tahvilleri satın al- mak suretiyle işletecektir. Ordu pazarlarının kurulması, A- merikan ordu P.x lerini misal alarak uzak şehirlerde bulunan subay ve assubay aileleri için etmek, büyük şehirlerde çarşı pazar sıkıntısını kaldırıp, eğitim için daha ol zaman ve sakin bir ruhla çalışma imkânı sağlamak, ünün muasır ordularında halledilmiş olan bir da- va, bizde de hallinde zaruret olan bir mevzudur. Bu kantinlerin yurdun bü- tün garnizonlarına genç bir zihniyet ile yayılması ve bir elden idaresi or- du mensuplarının yüzünü güldürecek ve onları mesleğe daha çok bağlıya- cak olan hususlardır. Bugün muhtelif garnizonlarda ha- yat pahalılığı mücadelesi yanında mesken bulma derdiyle de meşbu bu- lunan Milli Savunma Bakanlığı men- supları, hu tasarının ihtiva ettiği mâ- na içinde ev sıkıntısını da kısmen halledecek bir Şem'i Erginin Milli Savunma Bakan- lığı arkasında bulunan subay evle- rinden bazılarının yıkımı dolâyısiyle gösterdiği hassasiyet, subay ve assu- "baylara istikbâlde ev derdinin hal tarzı üzerine de parmak basmış olma- sının bir delilidir. Bu gaye için gele- cek sene muhtelif garnizonlarda baş- lanacak olan blok apartmanlar inşa- ası, meslek mensuplarına daha ve- rimli çalışma imkânı, mesleğe inti- sap edecek olan genç nesiller için de bir tercih vesilesi olacaktır. AKİS, 16 MART 1957 kantinler tesis 3 duruma geleceklerdir.