3 Kasım 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 15

ne Gülek'in konuşmasında, bu mı zu ile alakalı daha geniş açıklamalar vardı: "C. H.P. nin plânı yoktu, bize plân bırakmadı buyuruyorlar. İnsaf buyursunlar. En mükemme planlarıv mızdan bir tanesi üzerinde durayım Yol programı Bayındırlık Bakanlıgım zamanında meydana geldiği için tafsılatıyla anlatabilirim. 1947 yılın- merikanın en yetkiliyol uzman- larıyla dokuz yıllık bir yol programı hazırladık. programı tahakkuk ettirecek teşkilâtı kurduk. Makinala- ra personeli sağladık. Amerikalılar- dan hem para yardımı hem tekni yardım temin ettik. Dokuz yılda mem lekete birinci sınıf 22 bin kılometrelık bir yol şebekesi kazandıracak olan bu programda kaç .senelik gecıkme var? Kendileri soylesınler Su işle- rinde 20 yıldır bu memleketin sula— 3 rını muntazaman ölçmeseydik baraj- ların hiçbiri yapılamazdı. C.H.P. hü- kümetlerinin hazırladığı birinci beş senelik iktisat planı ikinci beş sı lik iktisat plânı ise o günlerin Iktısat Bakanı olan bu günün en buyuklerı tarafından hatırlansa gerektir" İnönü, petrol meselesine de dokun- duktan sonra sözü yabancı sermayeye etirdi: "Başbakan yabancı sermaye aleyhtarlığımızdan da bar vesile ile bahseder. Seçim esnasında memleke- ti satıyorlar demişiz. Ben böyle bir sözü hiçbir yerde söylemedim ve mes'üliyet sahiplerinden kimsenin söy lediğini de işitmedim. Seçimde ya- bancı sermaye için — söyledikleri- miz daha önce Büyük Meclıste söyle- diklerimizin çerçevesindedir. Biz ya- bancı sermayenin Türkiye'de i sermayenin üstünde imtiyaz olmaması tenini tuttuk. İktidar pet- rolde yabancı şirketlerin kendi mem- leketlerindeki şirket , kanunları ile Turkıye de çalışmaları 'usülünü getir- di. Biz yabancı sermayenın Turkıye - de toprak işletmesine girmemesini is- tedik. Her halde bizim tesirimizle şim diye kadar yabancı sermayenin Tür- kiye'de ziraat işletmesine henüz mü- saade edilmemiştir. Yabancı sermaye- nin. Türkiye'de Türklerle aynı şartlar altında çalışmasını isteriz. Eğer mem leketin hukuki ve iktisadi düzeni lâ- zım olan emniyet ve kazanç şartları- nı temin ederse dost yabancının ser- mayesi gelir. Şartlar elverişli değil- se gelmez. Ne imtiyaz verirseniz, gel- mez. Siz verdiğimiz ımtıyazlarla hal- de birşey kazanmazsanız istikbal için başımızı belâya — sokmuş olursunuz. Kapitülâsyonlar nedir? Esası yaban- cı sermaye ve ticaretin gelmesi için o- lağanüstü kolaylık göstermek gayre- tinden doğmuştur. Yabancı tüccarlara kapitülâsyon fermanlarıyla imtiyaz veren padişahlar ne kimseden korku- yorlar, ne ülkeyi satıyorlardı. Sadece gelmesini arzuladıkları iş adamlarının memle ukuk ye iktisat şartlan karşısındakı mubalagalı ürküntülerini yatıştırmağa çalışıyorlardı. Randall yabancı sermaye isteyen Türklere çok nazikâne ve dostâne olarak tavsiye eder: İlk önce siz memleket sahipleri, AKİS, 3 KASIM 1956 Kasım Gülek Rakkamları dile getirdi kendi sermayenizi kendi yatırınız, der. Sesimizin bütü vetiyle tekrar ve ilân edelim. Memle— ketin hukuk ve iktisat şartlarında emniyeti, ve kazancı temin edecek ça- reler bulmak her türlü gelişmenin ilk merhalesidir". Böylece partisine yapılan "tarizlere ilk defa" temas eden İnönü iktidarın işlerinize n kuv- İKTİSADİ VE MALİSAHADA iktisadi ve mali siyasetinden niçin şikâyetçi oldugunu açıkladı: "Biz da ima hakikatlerin memlekete söyler medıgınden ıstırap çekeriz. Dışarıyı döviz borcu daimi bir sırdır. Biz enf lâsyon politikasının aleyhındeyız Se nelerdenberi ikaz e Senelerden beri red cevabı almaktayız. Sonra hükümetler kurulurken malt tasar ruflar ve takat dışı - teşebbüslerde sakınmalar taahhüt olunmuştur. Ak si yapılmıştır. Şimdi de dört milyar lık bütçeden bahsolunmağa başlar i. Geçen seneki bütçede tasarruf ihtiyacı, para kıymeti, enflâsyon mahzurları için söylediklerimiz. M acı teeyyüt etti. Gelecek seneler du rumun daha guç olacağı şimdide gösterilmiş oluyor. Geçen sene her mahallede 10- 15 mılyoner yetıştırmış ile övünme vardı. Geç ene paha lılik muhalefetin sun'i bir propagan da gayreti idi. Bu sene pahalılık e deri ile uğraşma ve fazla zengin b3 tabakayı indirme gayretı ilân edildi. Milli Korunma dört ay önce her der- din devası idi. ilii Korun- manın aksaklıklarına karşı mücadele tedbirlerinden bahsediliyor. Milli Ko runma devrinden bazı istifadeler ka lacaktır. Ve kalmalıdır. Diğer taraf tan tedhiş ve emniyetsizlik tesirler de bir- an önce kalkmalıdır. Bir hem hukuki sahada, hem iktisa di sahada emniyet ve istikrara ka vuşmalıyız. Plansız ve programsız bir şey olmaz. İçinde bulunduğumu sıkıntı bir kaç ayda geçmez. Hesabı nı bilerek milletçe seneler sürebilecek bir mahrumiyete hep beraber, eş şartlarla katlanmalıyız. Enflâsyon la endüstrileşme olamaz. Fabrika aç mak için senelerce ilâçsız kalmamaz Amma endüstri makül ölçüde mat Ağzınızın nahüş kokuları en yakınlarınızı bile