7 Temmuz 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

Siyle verildiği, Emlâk Kredi Banka- sının Galata Şubesinde açılmış bir kredi oldıığu Tâli K misyon — rapo- runda e . Madde ev ve matbaa yaptırmak için bankalardan kredi aldığı iddiasının muhtevi bulun- duğuna ve bu cihet Tâli Komısyonun raporunda muharrer olduğun gö- re bunun yapılmakta olan matbaa ve kooperatif binasının işinin meydana gelmesiyle ırtıbatı olan bir kredi olup olmadığını rapor i- yice aydınlatmamış bulunmaktadır Bu bakımdan bu cihet hakkında i- zahat vermesini komısyondan rica edeceğim İkinci bır nokta: bir kimse hakkında böylece itham mevcut iken, bir: raflı tahkik yapmak lâzımgelir. gın— kıı aynı neticeler direkt olarak çık- da, endirekt olarak çıkablr İddıalaı'ın ıstıkametı de, çık hakkındadır. — Bilmiyoru ç kabilir olması muhakkikin kafasın- da her an mevcut bulunması lâzım- gelen bir endişe olmalı idi. Tahkıkat böyle yapılır. Bankalar — denildiği zaman Inız bankaları dan Mükerrem Sarol adına — alınmış kredilerin sorulduğu anlaşılıyor. Diğer bankalardan ortakları veya başka yakınları adına alınmış - bir kredi olup ol raporda tasrih edilmiyor. Yalnız bir tanesinde iş or- tağı Atıf Sakar adına 50 bin liralık bir kredi verıldıgı kaydedilmiştir. Di- r ortakları adına da kredi açılıp alınıp alınmadıgının te- isyonun rica ğer açılmadığı, zahürü yerinde olurdu. bu hususu da aydınlatmasını ederim. Sonra memlekette taammüm etmiş bir kredi sistemi daha var: açık ta- bırıyle iltimaslı krediler. — Tahkikat Komisyonunda bulunan arkadaşları- u h usta malümatları olma- dığı için olacak raporlarında bu hususa işaret etmemişlerdir. Bina kredileri doğrudan doğruya çok defa, Emlâk Kredi — Bankasın- dan alınmamakta, başka yoldan di- ger kredi muesseselerı de bina kre- disi yapabilmektedir. Ezcümle sigor ta şirketleri bu yola bol para yatır- maktadırlar. Bu gibi müesseselerden e para alınıp, alınmadığının komis- yon tarafından bildirilmesini rica e- derim. Bu noktaların aydınlatılmasına ka- dar bu mesele üzerinde başka bir mü talâa serdinde bulunmıyacağım. Demirlerin akibeti T ahkikat maddelerinin ikincisi 0- lan Etiler Kooperatifi hesabına getırılmış olan demir meselesine ge- Tahkıkatın açılıp — açılma- müzakeri sı sırasın- ir mesele- nokta a aydın lanması behem hal lüzumlu olan bir mahiyet yaratmakta bulunduğuna işaret etmiştim Yapılmış olan tahkikat ve bu tah- kikatın — kıymetlendirilmesinde hassa ileri sürülmüş olan muhalefet AKİS, 7 TEMMUZ 1956 şerhı bu aydınlığa muhtaç bulunul- du gu hakkındaki kanaatımı teyidet- miş ve maalesef bu noktada suç mev cudiyetini mütalâa etmek — imkânı bulunduğu tebellür etmiştir. Hâdisenin cereyanını az - k her- kes bildiği için tafsilâta girişmiye- cegım kabil ol uğu kadar kısa, dü- ğüm noktalannda sözümü teksif et- meye çalışacağım. Etiler Kooperatifinin bütün inşa- atı için demır istihlâk kapasitesi, tes— bıt edildiğine göre, kadardır. Bu inşaat 1951 de mıştır. 1954 sene sınde, yeniden in- şa edilse idi, bin küsur ton demir istihlâk edebilecek inşaat kapasiteli ancak olurdu. Halbuki bu kooperati- fin başkanı bir arzuhal yazarak ye- niden Ticaret Vekale inden iki bin ton demir talebinde bulunmuştur. Bu esnada Sarol, Kooperatıf İdare He- yetınde âza ıdı. emirlerin talepna- başla— Firmasının, bin bir, bin ton da bir olarak aynı tarıhte cemsm iki bin ton demir talebimizi koope- ratif ihtiyacı için lisans vermek su- retiyle kabul bu; u demirle- rin k 00p eratıümıze kullanılacagını arzederim Bu talebi — Kooperatif Başkanı imza ediyor, ama talebin muakkibi.. Mükerrem Sarol — Bey oluyor. SOLDAN BİR SES — Ne üm? ma- - RAİF AYBAR — (Devamla) — Kendi ıtıraflarıyle belli, zabıtları 0- kudum, işi kendim tetkik ettim. malüm değilse, dünyada hıçbır şey malüm değildir. (Guluş er) MÜKERREM SAROL (Istanhul) Benini ifademde yok, muhalefet şer- . hinde g RAİF AYBAR (Devamla) — Siz komisyonda muhalefet şerhi vermiş arkadaşlarla konuşabılırsmız ü kü, Tahkikat misyonunun zabıt- ları bize dağıtılmamıştır. MÜKERREM SAROL (İstanbul) — Hakkın var. RAİF AYBAR (Devamla) — Ve bu takibin neticesinde, - ben elim- dekı mevcut vesikalara göre konuşu um - demir tahsisi iki bin ton o0- larak çıkıyor. Tahkikat Komisyonu bu tahsis i- şini tetkik ederken, ıtıraf etmek la- zımdır ki, ışı derinliğ; nüfuz miş olmak için yapı lması lazımgelen hareketlerin ekserisini yapmış, yal- nız benim görüşüme göre tahkikatı tamamlamak için — kapatılması lâ- zimgelen deliklerden bir ikisini açık bırakmış. Şimdi bunları arz edece- ğim: u cümleden olmak üzere komis- yon tesbitleri arasında raporlara in- mi Arzu- : 54 te, bu ar- zuhal kaydedilmiş ve hemen üç g SO) ani 26. V. 19: tarıhınde Merkez Bankasına tahsis emri ve- rilmiştir. Fakat, şurada ışart et- meye mecburum ki, Ticaret Vekâle- ti - kendirini bir noktada saglama HİTABET baglamaya çalışmış Belki bu kadar bir miktarda kooperatıün ıstemesının aykırı kıbın şeklı bakımı tenit olarak ref'uzeyı dogru b mış, böyle bir noktalam yapmış olmak ıçin şöyle bir kayıt vermiş; dıyor rması bu demirle- kooperatife teslımını şartıyle tahsısı yapıyoru geçiyor; 27.8.1954 de kooperatıf baş- kanı degışmış olarak yeni bir baş- kan geliyor. Bu başkan diyor ki "Kooperatifin iki bin ton — demire ihtiyacı yoktur. Sizden iki bin luk alınan tahsisin, hatta getirilmiş olan de kooperatife — lüzumlu olan miktarı ancak 90 ondur. Bina- enaleyh 1910 tonluk mütebaki mik- tarı Koç firmasındadır." Yahut o fir- mada kalması lazımgelıyor, yani el bette vekâletin emrinde olmak ica- bediyor diye bu müracaatı yapıyor. Bu dilekçe Ticaret — Vekâletindeki muamelesi üzerine eklendikten son- ra şöyle bir kayıt konuyor: "yapı- lan tahkikat neticesinde 2 bin ton demırın cüzi bir kısmının, yanı 90 tonunun, kooperatife aido d tebakısının vekalet Istanbul teşkı- lâtının mürakabesi altında İhtıy aç sahıplerıne dagıtıldıgı anlaşıldı" şer- hi konu; Bu ruhat — dos; aya göre 24. 11 1955 tarıhlıdır Koç sına deniyor ki, "1910 ton demırın şu kayıtlara göre nerelere tahsis e- dildiğini bize bildirebilir misiniz?" Firma diyor ki: "filhakika 1910 ton demırı ıhtıyaç sahiplerine, — İzmir'de, anbul'da, Eskişehir'de ve Ankara'- da vekaletın verdiği emirlere — göre âzı kimselere tevzi ettim".. Ve tev- zi ettıgını de 24.11.1954 tarıhınde (yani yukardaki — meşruhatla aynı günkü tarihte) Koç firmasına tev- ziat listelerini gonderdıgını söyle- mekle de teyıdedıyor Bu sebeple Tahkikat Komisyonu, haklı Ticaret Vekâle tnden kimlere tahsı- sin yapıldığının bildirilmesini istiyor. ünkü iddia, 2.000 ton demirin muh- telif ellerle getırılıp bu ellerde kul- lanıldıgı iddiası 90 ton demi- rin kooperatif vasıtasıyle kullanı- hp 1910 tonunun piyası verilme- sine mahal verilmesi ve bıı suretle bidayetinden itibaren suiniyete mak- runiyeti gayrikabili ret olan bir mü- racaatın sonunda karaborsaya kaydı- rılmış olması ihtimalinin üzerindedir Binaenaleyh Tâli Komisyon bu cı- heti aramaya çalışıyor ve diyor ki, "1910 ton demirin piyasaya verildiği, karaborsaya sürüldüğü iddiaları var- dır, bu şe ılde neşriyat yapılmakta- ." İki bin tondan artan 1910 to- unun falan kopru inşası için tahsis n edilmesi başkadır, falan, adama ve- rilmiş olması ba kadır. — Hepinizin hatırlıyacagı üzere, o tarıhlerde de- mir üzerinde karaborsa — bugünkün- den fazla idi. Maliyeti 50 kuruş o- lan demirler o zamanlar karaborsa- da 180-200, hattâ 250 kuruşa satılı- yordu, demır mevaddı enderden bir 13