12 Mayıs 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

KİTAPLAR SAĞIRDERE (Kemal —Tahirin romanı. Remsi Ki tapevi. —Yeni —Türk Yazarları serisi 2. 1955, 272 sarfa 250 kuruş.) emzi Kitabevi edebiyat dergileri- ne sırtını dayayarak tutunmuş bir kitabevi olmadığı halde, yayınları a- rasında yeni nesil edebiyatçılarına, "acaba eserleri satılır mı, tutar mı kaygısına düşmeden yer veren bir yayınevi. İşte Kemal Tahir'in Sağır- ere adlı romanı da bu kitabevinin yeni Türk yazarları serisinin ikinci kitabı olarak yayınlanmış. Kemal Tahir'in Sağırdere'sinin 1955 yılı Varlık Roman Armağanı yarışmasına katılan dokuz eser ara- sında yer aldığı, fakat oyların çoğu- nu Yaşar Kemal'in İnce Memed'inin topladığı, araya da mandan çok bir uzun hikâye olan Hânçerlioğlu'- nun Ali'sinin girmesi yüzünden an- cak üçüncü plânda kaldığı hatırlar- dadır. Sağırdere, realist bir roman.. U- zun uzun tetkik ve müşahedelerden sonra yazıldığı belli. adım veren Sağırdere, Çankırı köylerinden birinin adı. Ro- manın kahramanı Mustafa da bu köyden yetişme bir delikanlı. Sağır- dere iki bölümde toplanmış. Birinci bölümdeki olaylar Sağırdere köyün- de geçer. Mustafa yeni yeni erkekli- ğini hissetmeğe başlayan bir delikan- lıdır. İri yarı, tuttuğunu koparan gü- cünden dolayı pehlivan lâkabını a- lan arkadaşı Vahit'le beraber köy i- çinde biraz da babasının halinin vak- tinin yerinde olmasından olacak, ay- lak dolaşan, çifte - çubuga pek ya- naşmayan bir köy çocuğu. Ergenlik çağının da verdiği bir içgüdüyle ce- haletin, taassubun koyu karanlığı i- çinde bunalmış bu içine kapanık A- nadolu köyünde kendinden büyükle- rinden gördüklerini körü körüne tak- lit ederek vurulduğunu, âşık olduğu- nu sandığı bir kızın ardından dola- şıp duruyor. Sevdiği Ayşe ise ken- disine yüz vermez. Ayşe nerede ise Mustafa arkasında. Yanında da can dostu pehlivan Vahit. Vahit de Gül- dane diye bir kıza âşık. Ama Vahit yetim, Vahit fakir.. Kız ise gönlünü köyün azılı çapkını, evli barklı, as- kerliğini jandarma olarak yapmış Candarma Nail'e kaptırmış. Mustafa ile Vahid'in kızların ar- dında bütün dolanmaları boşa gider. Sevgililerini düğün evlerinde gözet- lemeğe kalkışırlar, köyün ihtiyar he- yetinden sopa yerler. Mustafa'nın ağası köyün en aklı başında delikan- lısı Murattan azar işitirler. Şöyle o- lur, böyle olur. Nihayet kızlar sarı- lır. Mustafa ile Vahit gene hayta ka- lırlar. İki delikanlı da artık çalışma çağına gelmiştir. Anadolu insanının kaderi ile karşı karşıyadırlar: Ya karasabanın ardına takılmak, ya gurbete gitmek.. Vahit ardına düşe- AKİS, 12 MAYIS 1956 ceği bir sabanı olmadığı için, Musta- fa ise sevdiği başkasına satıldığı i- çin günün birinde gurbet yoluna dü- şerle "Gurbet" başlığım taşıyan ikinci bölümde köyünden bir adım bile dı- şarı çıkmamış iki köy delikanlısının ilk defa trene binişleri, haritada bir nokta bile olmayan köylerinden kal- kıp Ankaraya gelişleri, şehrin, şe- hirli insanının karşısındaki şaşkın- lıkları, ekmeklerini kazanmak için ırgatlık yapmaları, araya giren men- faatlerinin iki dostu birbirinden ayı- rışı, birinin yani Vahit'in büyük şe- hir karşısında eriyişini, yok olusunu ve hasta, sakat köye dönüşünü, daha inatçı, ufak tefek, kara-kuru olma- sına rağmen Mustafanın şehrin yeni- likleri karşısında direnişini, ırgatlık- la başladığı işinden, bir taşçı ustası oluncaya kadar geçirdiği maceraları ve nihayet, köy sıtmasına, daüssıla- ya tutulup tekrar baba evine dönüşü- nü, ama şanla şerefle koltuğunun al- tında Optimus marka bir gaz ocağı, kuru yemişler, kırmızı mendil sokulu lâcivert elbise, belinde tabanca köye dönüşünü yazar büyük bir ustalıkla ve başarı ile anlatıyor. Sağırdere Orta Anadolu insanının kaderine eğilmiş bir yazarın eseridir. Varlık Roman Armağanı yarışmasın- da karşısına İnce Memed'in çıkması bir şanssızlık olmuştur. Ama ne o- lursa olsun Sağırdere geçen yılın an ŞAHESER BASKILI BİTAPLAR ŞAİRLER YAPRAĞI YAYINLARI Festival NEDRET GÜRCAN'ın Yeni Şiir Kitabı - 100 Kr. Resimler: Güngör Kabakçıoglu ÇAĞDAŞ AMERİKAN ŞİİRLERİ — Antologie — Hazırlıyanlar: ÖZDEMİR NUTKU - TARIK DURSUN K. - 100 Kr, Ankara Üniversitesi Edebıyat Fakültesi Profes ROBERT H. BALL un Önsözü ile çıktı Bütün kitaplılarda bulunur Dağıtma ve isteme adresi: ŞAİRLER YAPRAĞI DERGİSİ YAYINLARI DİNAR CEZA HÜKÜMLERİNİ HAVİ TAM METİNLİ HUSUSİ KANUNLAR (Hazırlayanlar : Payende — Bora, Mukadder Soysal, Semiha Köksel, Ke- mal Bora, Baha Soysal, Adil Galat alı, Fahrettin Örcün — Basıldığı yer: Son, Havadis Matbaası, Ankara. Cild I, 888 sayfa, 25 Tira) B üyük Millet Meclisinin kurulduğu tarihten bu yana çıkan kanunla— rın yedi bine — yaklaştığı ve kan hükmündeki nizamnamelerin fazlalı— ğı düşünülürse, tatbikatçıların vazi- felerini ifa sırasında mevzuatı takip bakımından karşılaştıkları güçlükler kendiliğinden ortaya çıkar Birinci cildi elimizde olan "Ceza Hükümlerini Havi Tam Metinli Hu- susi Kanunlar" bu çeşit güçlüklerle karşı karşıya kalan — tatbikatçıların emniyetle faydalanabilecekleri bir e- serdir. Kitapta Büyük Millet Meclisinin bazı tefsirleri, eski devırden ıntıkal eden hususi kanun ve niz mlar, B. M. nin kurulduğu tarıhten 1955 yılınm sonuna kadar intişar eden ve halen meri olan ceza hükümlerini havi bütün hususi kanunlar, kanun hükmündeki nizamnameler, Yargı— tay (Daire, Heyeti Umumiye, Tev hidi ıçtıhad) kararlarından dıkkatle seçilen örnekler, — Adalet Bakanlığı- nın önemli mütalâa ve tamimleri, kanunların veya maddelerin biribırıy le olan ilişiklerine ait izahlar yer al- maktadır. Üç ciltte tamamlanacak olan ki- tapta kanunlar alfebetik olarak tas- nif edilmiş ve kısımlar renkli yap- raklarla yekdiğerinden ayrılmıştır. Bu suretle 900 sayfaya yaklaşan bu hacimli kitapta aranılan bahislerin kolayca bulunması temin edilmiştir. Ceza Hükümlerini Hâvi Tam Me- tinli Hususi Kanunların sahasındaki mühim bir boşluğu — dolduracak, ti- tizlikle hazırlanmış bir kitap oldu- ğu muhakka Fakat eserin hazırlanmasında gös terilen titizlik baskısında ve bilhassa kâğıdının intihabında nedense esir- genmiş. Uzun zaman muhafaza edi- lecek ve sık sık karıştırılacak olan bu çeşit kitaplarda — üçüncü hamur gazete kâğıdı — kullanılması doğrusu hiç te iyi bir tesir bırakmıyor. Bu ka- dar büyük hacimdeki bir kitap için kâğıt temininde ne derece müşkilât- la karşılaşıldıgını düşünmek bile ki- usuruna göz yumulmasını saglayamıyor Ceza Hükümlerini Havi Tam Me- tinli Hususi. Kanunlar kitabı, üç cildi de tamamlandığı zaman hangı ka- nunların cezai hüküm taşıdığını hangilerinin halen mer'i olduğunu veya hukuki kıymetten mahrum bu- lundugunu takip ve tayinde tatbi- katçılar için güvenilir bir rehber ola- cak ve hukuk kütüphanemizdeki mü him bir boşlugu dolduracaktır. 25