7 Nisan 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 5

Kapaktaki Teknisyen Orhan Geçen hafta Ankaradaki umum müdürlerin içinde en çok rulan hiç şüphe yok ki Karayolla- rı Umum Müdürü Orhan Mersinli idi. Turkıyenın en uzun köprüsü recik - açılmak üzereydi. Bu kopnı Karayolları Şose ve Köprü- ler Fen Heyetinin bir eseriydi ve açılış merasimi de Orhan Mersin- linin Umum Müdürlüğü zamanına rastlıyordu. İnşaatı 15 Martta bi- ten kopru 9 Nisanda açılacaktı. Umum Müdür Mersinli son hazır- lıklaı-la meşguldü Birecik koprusunde binlerce in- sanın emeği vardı. Fakat inşaatın başından beri işi idare - edenler dört kişiydi: Eski ve yeni Bayın- dırlık Bakanları Kemal Zeytinoğ- lu, Muammer Çavuşoğlu ve eski ve yeni Karayolları Umum Müdür- leri Daniş Koper ve Orhan Mer- inli.. Mersinli 12.1.1956 da müdür oldu. 1934 yılında Amerı kada Illınoıs Unıversıtesını bitire- rek yurda dönmi u oO t rıht bu yana luncaya kadar, Illınoıs de edındıgı nazari bilgileri tecrübe ve tatbi- katla değerlendirdi. 1935-36 yularında Sivas - Er- m demiryolu inşaatında taşa- rondu 1937 1939 yıllarında Kara- bük Demir ve Çelik Fabrikaları inşaatında şantiye mühendisliği yaptı 1939 dan 1949 a kadar bi- ve demiryolu inşaatlarında muteahhıtlık etti. Bu geniş tecrü- belerle Karayolları Umum Müdür Muavinliğine getu'ıldı (29 3.1950). ve temel inşaatına devam olunmuş- tur. Karayolları bu işte takdire layık 1955 yılı içinde azami derecede faa- liyet gösterilmesini temin — ederek, köprünün en mühim kısmı olan 57 metre açıklıkta beş kemer inşaatı- nın bitirilmesini sağlamıştır. Kemer- lerın inşası ıçın kısmen demir ka- e ahşap kasıklar ustune ıskeleler yapılmıştır. İnşaat bu safhada iken temellerde fazla ar- tış olduğundan işin yüzde 20 nisbe- tini tecavüz edeceği anlaşılmış ve mukavele mucibince tasfiye edilerek geri kalan kısmı yeniden — ihaleye konmuştur. İnşaatın seyrine engel olmadan 1lâzım gelen muameleler da 16 Mart 1956 da ikmal edilmiştir. Köprü başındaki mezar kimin? Birecik — köprüsünün inşaatı boyun- ca müteahhit firma muhtelif se- beplerle bes şantiye şefi değiştirmiş- AKİS, 7 NİSAN 1956 Mersinli Orhan Maersinliyi Umum Mü- dür Muavinliğine C.H.P. nin son Bayındırlık Bakam Şevket Adalan getirmişti. Mersinli D.P. iktidarı zamanında da üç vekil gördü: Fakrı Belen, Kemal Zeytinoğlu ve Çavuşoğlu. D.P. iktidarının da kendisinde! n memnun olduğu bu devrede terfi ettirilmesinden anla- şılmaktadır. Orhan Maersinli 1950 yılı ba- şından beri Türkiyenin yol dâva- sına büyük hizmetler etmiştir. Bu ada Birecik köprüsü, yakından ilgilendiği ve bir an önce bitirilme- si için gayret sarfettıgı eserlerden yalnız bir tanesii Bayındırlık Bakanlıgı ve Kara- yolları Umum Müdürlüğü teşki latlarmda bütün arkadaşları tara- an sevilen ve takdir edilen Or- han Mersinli 1912 de Selanikte doğmuştur; - İngilizce ve Fransız- cayı iyi bilir, mesleğine alt geliş- meleri bu iki dildeki dergılerden ve ilmi eserlerden takip eder. Türkiyenin iktisadi kalkm ma- sında önemi belki her şeyden önce gelen yollarımızın Orhan Mersinli gibi genç, çalışkan, bilgisine gü- venilir bir Mü sinde büyük gelışmeler kaydetme- si ümit edilir. Karayolları kuruluşundan bu yana politik tazyik ve tesirlerin ö- tesinde kalmaya — muvaffak olan nadir - teşekküllerimizdendir. hizmetinde bu kadar faydalı ola- bilmesinin belli başlı sebebi de bu tir. Bunların kimi daha iyi şartlar- la iş bulup oraya geçmiş, kimi mu- kavelesinin sona ermesi sebebıyle ay- rılmıştır. Birecikte köprünün başın- da bir mezar vardır. Burada Birecik koprusunun ebedı bekçisi — Yüksek Mühendis Kadri Çile — yatmaktadır. Kadri Çile Birecik Köprüsünün ilk şantiye şeflerindendi, arkadaşları a- rasında çok sevilen bu kıymetli mü- hendisi düşman ruhlu bir işçi vazife başında vurmuştu. inşaatın başından sonuna kadar Kara Yolları Um ül üğünü temsilen Yüksek Mühendis Mustafa Kemal Tanrıkulu kontrol mühendisi olarak Birecikte bulunmuş ve inşaa- tın muntazam devamını ve gecikme- mesini sağlamak için büyük bir fe- ragetle çalışmıştır. ik Köprüsü Türk Mühen- dis ve işçilerinin iftihar edecekleri bir eser olarak 9 Nisanda resmen trafige açılacaktır En ucuz köprü Yurdun doğusu ile batısını birbi- rine bağlayan Birecik Köprüsü bir YURTTA OLUP BİTENLER kıma en ucuz köprüdür. Bugünkü fiyat farklariyle birlikte bu köprü $ milyon 200 bin liraya mal olmuştur. 4400 ton çimento, 921 ton demir kul- lanılmış, 17.000 metre kup beton ya- pılmıştır. Faaliyet zamanlarında in- şaatta 250 işçi çalışmış, köprü dört mevsimde bitirilmiştir. Birecik Köp- rüsünün İktisadi ehemmiyeti, kazan- dıracağı zaman ve önüne geçecegı bu yıl içinde tahminen yüzde elli nis- betinde çoğalacaktır. Şimdiye kadar yapılan istatistiklere göre, 1955 yılı vasatisi olarak Bireciğe günde 530 ton yük (çeşitli) gelmekte, bunun 225 tonu karşıya geçmekteydi. Gene or- talama olarak günde gelen yolcu Ğa— sallarla karşıya geçiyordu. Şimdi bu adetlerin süratle yükselmesi beklen- mektedir. Çünkü artık 10 — tonluk kamyonun yükünü indirmek, sonra karşıya geçip tekrar yüklemek sı- kıntısı yoktur, Fıratın sularında kay- bolmak tehlikesi mevcud — değildir. a bir de sal parası ve zaman kaybı ar. Köprü yapılmadan evvel Gazi- antep-Diyarbakır ton kilometre üc- reti (bir ton eşyanın bir 'kilometre mesafeye taşınmasına mukabil alı- nan ücret) 25.2 kuruştu; bunun 7.4 kuruşu sal parası ıdı 5.6 kuruş olan Gaziantep-Urfa ton kılometre ücre- tinin ise 10 kuruşu sal parasıydı. Şimdi bir defa bu sal paraları ton ki- lometre hesaplarına girmiyecek, bu suretle büyük bir tasarruf yapılmış olacaktır. Köprü yapılmadan önce Daniş Koper Çorbada tuzu var