26 Kasım 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 7

bilsin. İyi olmayan gidişi bir nokta- da durdurabilsin. Diyebilsin ki: İs- pat hakkı mı istiyorsunuz? — Buyu- Antidemokratik kanunlar mı? Hepsını ele alıyoruz. Seçim kanunu Belediye seçimlerinde — mahzurlarını göstermiştir, evvelâ eski haline iade ediyoruz, sonradan daha esaslı ta- diller düşüneceğiz. — Kırşehir tekrar vilâyet haline getırılmıştır Bütün ik- tisadi işlerimiz ve progra- ma bağlıyoruz, entla yona ve ona sebebiyet veren aşırı envestismanla- ra son verıyoruz Amerikalılarla yar- dım temini için ciddi bir temel üstüne müzakerelere hazırız. Basın hürriye- ti. Hâkim teminatı, Üniversite muh- tariyeti... Evet, bunların ıslahı lâzım- dır; buyurunuz, yapınz tekliflerinizi, oturup görüşelim. Demokrat Parti ancak böyle söy- lıyebıldığı bu ruhla hamle yapabildi- ği takdirdedir ki bütün umumi ef- kârı Meclis gurubuyla beraber bam- başka istikamete çevirirdi. O takdir- de Hürriyet Partisi sebebi hikmetini kaybederdi, o takdirde muhalefet si- lahsız kalırdı Belki ipler tamamiyle serbest bırakılırsa seçimlerin kaybe- dileceği endişesi hatıra gelirdi. Ama' seçimleri ıpler sıkıldığı takdirde kay- betmek ihtimali ondan kat kuvvetlıydı Yepyeni bir kadro, yep- yeni bir ruh ve 1950 den evvelki pren- siplere avdet. Pek Demokrat milletvekili için basübadelmevtin tek çaresi bundan ibaretti. Bu fikir ya- vaş yavaş otekıne galebe çalıyordu. Gurupta fırtına İşte bu münakaşalar devam ediyor- du ki Salı günü öğleden sonra bir beyaz peynir hıkayesınden gurupta şimşekler çaktı. mdeki sözlü soru pek ehemmiyetsiz gorunuyordu Kalay yokluğu dolayısiyle beyaz pey- lir edilmez gürültü koptu. Yok olma- yan ne kalmıştı ki.. Kürsüye çıkan her milletvekili yoklar listesine bir madde ilâve etti. Mesele kısa zaman- da hükümetin iktisadi politikasının yaman bir tenkidi haline geldi. Bu politikayı bahtsız Sıtkı Yırcalı mü- afaa etmek zorundaydı. Başbakan Adnan Menderes toplantıda gene ha- zır değildi ve onun yokluğundan fay- dalanan milletvekilleri meşhur kal- e baharda © böyle ver yansın edilmiş- ti. Ama ertesi celsede Genel Başkan yerini alınca tenkidçilerin çoğu sin- mişti. Bu sefer, gelecek celsede de peynir hikâyesinin milletvekillerini cezbedeceğine şüphe yoktu, zira ba- dan bu yana köprülerin altından pek çok su akıp - gitmişti. Salı günü, müzakerelerin sonunda bir gensoru verildi. Gensoru Ekonomi ve Tıcaret Bakanını ilzam ediyordu. Gu- Bakandan hesap soracaktı. Bağ- dada derhal telefon edildi. Hakikaten tüzük gereğince gen- sorusun muhatabı Ekonomi ve Tica- ret Bakanıydı. Gensoru kabul edildi- AKİS, 26 KASIM 1955 ği takdirde - zira gensoru teklifi gün- deme girmiştir ve gensorunun açılıp açılmaması önümüzdeki gurup top- lantısında karara bağlanacaktır - ya- pılacak müzakerelerin nihayetinde i- timad reyi verilecektir. Tüzük hü- kümlerine göre o rey de sadece Eko- nomi ve Ticaret Bakanını alâkalan- dıracaklar. Ama... Zira işin bir ama- sı vardır. Herkes bilmektedir ki iktisadi politikamızı çizen Başbakan Adnan Menderestir. Belki Çalışma politika- mızın mesuliyetinde Çalış a bakanı- nın hissesi varı Ulaştırma politikamızın hataları Ulaştırma ba- kanının eseridir. Ama iktisadi poli- tikamızdan tek mesul bizzat Başba- kan Adnan Menderestir. Ekonomi ve Ticaret Bakanı, verilen direktifleri tatbik etmekten daha ileri bir iş yap- mamaktadır. Vaziyet boyle olunca YURTTA OLUP BİTENLER işi çıkıverirse ruptaki temayül gensorunun a- çılması lehindeydi. Bir hesaplaşma- ya ihtiyaç bulunduğu herkes tara- fından kabul ediliyordu. Ancak mü- zakerelerın sonunda bir ademi itimat reyi, bizim öğrendiğimize göre hiç kimseyi şaşırtmamalıdır. Dış Yardım Bir fırsat daha kaçıyor... Bundan bir ay kadar evvel Stras- burgda, Avrupa — Konseyinin Al- man delegelerınden bir kaçı bizim bir delegemize, İstişari Meclisin toplan- tısından çıkarken kestane ağaçlarıy- la süslü yolda bir havadis veriyor- lardı. Havadis o zaman bir tasavvur- dan ibaretti. Delegeler, Türkiyenin i- çınde bulunduğu sıkıntılı durumdan Alman başkenti Bonn Dostlar ülkesi gensoru açıldığı takdirde bu polıtıka- aası — doğrud. oğru. dn n Menderesin omuzlarına yuk- lenecektir. Başbakanın daha müza- kerelerin başı W ecegmız itimad veya iti- matsızlık reyi doğrudan doğruya hü- kümetimi ilzam edecektir. Reyleriniz aleyhte tecelli ettiği takdirde kabine çekilecektir" demesi gerekir! Zira ha- kikatte asıl bahis mevzuu olan Sıtkı Yırcalı değildi Adnan Menderes bunu diyecek midir? Bundan bir hafta kadar ev- vel Sıtkı Yırcalının adı müstakbel başbakan olarak gazetelere geçmiş- ti. Fakat dese de, demese de Sıtkı Yırcalı bir trene vaktınde yetiseme- asi karyerin- de acı acı hıssedecektır Asıl, baka- lım bu, peronda bekleşenlere İbret o0- laoak mı? Hele gensorunun görüşül- düğü celsede, Başbakanın başka bir kurtulması için Bundestag'da Al- ardımını istiyeceklerdi. haber sırrı ortadan kalı Almanya değil, heyeti umumiyesiyle Konsey bize yardım elini uzatmaya hazırdı Fakat bir tek şart koşulu- yordu: bir iktisadi plânın hazırlan- ması. Avrupa Konseyi istişari Meclisi tarafından neşredilen 91 sayılı vesi- kaya an milletvekilleri istişari Meclis toplantılarında Türl heyetinden aldıkları izahat üzerine Alman Milli Meclisi olan Bundestag'a yeni bir teklifle çıkmaktadırlar. Bu teklif Almanyada karşılık paralar fo- nunda birikmiş ve kullanılmasına ih- tiyaç kalmamış Marshall yardımı tahsisatının Güney İtalya, Yunanis- tan ve Türkiyeye yatırımamasıdı. B 7