20 Ağustos 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 27

Sanatkârlar Besançon'a bir yolcu Geçen hafta Ankara'da genç bir a- am, günlerinin mühim bir kıs- mını Maarif ve Maliye vekâletleri a- rasında geçirdi. Kalan zamanında, or- kestra partisyonları okudu; bir dostu- nun erine gidip plâk dmledı Aynı plâğı üst üste.. Israrla dinlediği bu plak Debussy'nin "Küçük Süit'inden, "Cortege" kısmıydı. Bu gencin adı Pertev Apaydın'dı. İstanbul Tekn ik Üniversite Asistanlarındandı. — Aynı zamanda, son derece kaabiliyetli, a- matör bir musikişinasdı. Birkaç ay fince, Cumhurbaşkanlığı — Filarmoni Orkestrasını idare etmiş, başarılı bir konser Vermıştı Simdi, Eylül ayı ba- ında, Fransa'nın Besançon şehrinde yapılacak olan "Genç Orkestra Şefle- ri Müsabakası"na, Türkiye'yi temsi- len katılacaktı. Yıllardır tekrarlanan bu müsabakada, böylece Türkiye ilk defa temsil edilmiş olacaktı. Apay- dın'ın kazanma şansı da çok büyük- t Debussy'nin Cortege'i üstünde bil- hassa duruyordu. Çünkü bu eser, mü- sabakanın çetin safhalarından bırıydı Birçok müsabıkın, iş bu parçanın ida- resine dayanınca, dökülecekleri mu- hakkak gibiydi. Müsabakanın Jüri he- yeti, eserin orkestra azalarına dağı- tılacak partilerini kasden hatalı o- larak kopya ettirmişti. Böylece, jüri huzuruna çıkan genç şefin, hatalı bir icrayı fark edip — edemiyeceği kontrol edilmek isteniyordu. Hatala- rı derhal sezen, orkestraya doğruyu bildiren şef, muhakkak ki jüriye iyi tesir yapacak, final mücadelesin deki şansı artacaktı. Gençlere firsat Besançon festivalini tertipleyenle- rin böyle bir müsabaka ihdas et- mekteki maksatları dünyanın her kö- şesinde, orkestra idare etme arzusunu besleyen, fakat buna bir. türlü imkân bulamamış gençlere bu fırsatı ver- mektir. Müsabakaya katılacakların (kadın veya erkek otuz yaşından yu- karı olmamaları, şimdiye kadar hiç bir orkestra şefliği mükâfatı kazan- mış olmamaları, nihayet profesyonel olarak şeflik yapmamış bulunmaları gerekmekted' ev Apaydın'ın geçenlerde An- kara' da verdiği konser, profesyonel- lik sayılabilir miydi? Bu suale Dev- let Tiyatrosu Müdüriyeti, Festival i- daresine yazdığı bir mektupla cevap verdi. Pertev Apaydın'ın Ankara'da verdiği konser için, zaruri masrafla- rının dahi gerektiği gibi ödenememiş olduğunu bildirdi Bu yılki musabakaya katılacak genç amatörler, şu eserleri idare ede- ceklerdir: önce, Weber'in Oberon U- tindedir. sarı gösteren müsabıklar, geri kalan AKİS, 20 AĞUSTOS 1955 MUSİKİ "imtihan sualleri"ni cevaplandırma hakkını kazanacaklardır. İkinci engel, yukarda bahsedildi- ği gibi, Debussy'nin parçasındaki ha— taları bulmaktır. Sonra, müsabaka çin hususi surette bestelenmış bır parça, kürsüye çıkmasından beş da- kika önce müsabıka verılecektır Bu zaman Zarfında genç şef, esere an- cak bir göz atma imkânını bulacak- tır. Jürinin bu safhada anlamak' is- tedıgı, şefin, ilk defa karşılaştığı bir eseri kolayca deşifre edip edemiye- ceğidir. Bunu, Liszt'in "Les Preludes adlı senfonik poeminin — çaldırılması takip edecektir.. Johann Strauss'un "İmparator Valsi" ile müsabaka so- na — erecektir. Her yılki müsabaka programı, böyle hafif bir eserle ka- panmaktadır. Müsabakayı hazırlayanlar, şefin, bir soliste refakat kabiliyetini anla- ma imkânını da ihmâl etmemişlerdir. Bu maksatla, bu yılki — müsabaka programına, konsertant eser olarak, Saınt - Saens'in keman ve orkestra i- çin "Havanaise"i konmuştur. Şefler, solistler, eserler Eylülün 1' iile 11 i arasında devam edecek olan Besançon Pestivali'nin alâka çeken tarafı, sadece- genç şef- ler müsabakası degı dir. Paul van Kempen, Rafael Kubelik, Andre Cluy- tens, Ataulfo Argenta, Cârl Schuricht gibi şöhretli şeflerin idaresindeki iki Fransız orkestrası konserler verecek- lerdir. Wilhelm Kempff, Pierre San- Elizabeth Schwarzkopf, Macar Kuarteti. Fransız Milli Orkestrası Nefesli Sazlar Kenteti gibi solistler ve oda musikisi grupları da festivale katılacaklardır. Bundan başka, Henri Busser, Bohuslav Martinu, Pierra Sancan gibi bestekârların ilk defa icra edılecek eserlerı yanında Brahms- ın, Bartok' eger'in musikisi, ve bu ara Beethoven in Dokuzuncu Sen- fonisi, programlarda yer almıştır. ;, ançon festivali bir taraftan, aynı zamanda bir bale festivali de olacaktır. Milano'nun Scala Tiyatro- su bale grubu, Fransa'da ilk defa o- larak, bu festivalde temsiller verecek- tir.