26 Mart 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 18

DÜNYADA OLUP BİTENLER . da yeni bir Yalta pek muhtemel de- gildir ama, bizim uyanık durmamız- da büyük faydalar vardır. Diplomaside kapanan devir konferansı zabıtlarının, kon- feranstan hemen 10 s nra nesri, Potsdam zabıtlarının da neş redilmek üzere bulunması diplomasi- e uzun bir devri kapamaktadır Bu, "“gizli konferanslar" devridi akika- ten Iıncı Dunya Harbi sonrasına ka- dar k çok mesele kapalı kapılar arkasında, liderlerin birbirlerine giz- li vaadlerde ulunmaları, — tavizler vermeleri ile halledilmiştir. Mılletler, ta ve oldukları intibar dogmaktadır Nıte kim Yalta — konferansı zabıtlarının nesrını müteaki adam Roosevelt: ocam sag olsaydı, bu zabıt- ların neşrıne katiyyen müsaade et- mezdi" demiştir. Eğer konferansların neşretmek bu suretle âdı olursa, ortaya başka bir mahzur sıkmakta dır. Devlet adamları toplantıları pro- paganda sahası haline ve hakiki niyetlerini, hardan ziyade adam ka! zabıtlarını et andırmaya kacaklar ve bir demagoji yarısına gi- receklerdir. İngiltereyi ve Churchill'i endişeye düşüren, Potsdam konferan- sı zabıtlarının da açıklanmasına kar- sı harekete geçiren işte bu endişe- dir. İngiltere Bevan'ın sonu İşçi Partisinin sakin halli lideri Mr. Clement Attlee, enerjik bir tavır- la: “— Evet!" dedi. da cereyan ediyordu. 14 numara i partisinin Meclis halındeydı ve solcu Bev: durumu görüş yordu. Bevan ın guruptan ıhracı ıçın lJır takrir vardı. ir takrir ise dada İşç toplantı Aneu a Ç yip, sadece hareketinin takbih masını teklif ediyordu. Müzakereler son derece hararetlı geçıyor ve hatip- lerın pel ile parti içinde sarsıyor, seçimle ış başına gelmiş li- derlere karşı isyan çıkartıyor, parti- nin politikasına zarar veriyordu. He- men herkes bunda mutabıktı. Ancak ihraç gibi sert bir karar alınmalı- mıydı? Bevan'ın da taraftarları, var- dı ve onlar fena halde kırılacaklardı. 18 şste bu sırada Güney Coventry mılletvekılı Mise Elaine Burton or- ok mühim bir sual attı. Hazır bulunanlar şu hususu iyice anlama- lıydılar: simdi yapacakları bir yanda Mr. Attlee ve "Gölgeden kabine, di- ğer taraftan Mr. Bevan arasında bir ve İşçi Partisinin hükümeti tenkid ile vazifeli "Gölgeden kabine" si azaları istifa mı edeceklerdi? Mr. Attlee bu suale son derece ciddi bir tavırla vet!" dedi " Yapacak başka bir şey yoktu. Hakikaten, "sadece takbih" tek- lifi 124 e karsı 188 ile reddedildi. A- radaki çok ufak fark, tartışmanın ne kadar hararetli oldugun mektedir. Buna mukabil, Parti guru- bundan ıhraç 112 ye karsı 141 ıle ka- edildi. Ekser yetı 2.9 sağla- n edeceklerini hesaplıyor- lardı. Milletvekilleri, daha munis dav- ranmışlardı. 60 kişilik ekseriyet, çe- kimserlerin çok olacağı tezine daya- nıyordu. Ancak çekimserlerin sayısı o kadar yüksek olmamıştı. Mr. Bevan müdafaası sırasında enerjik davranmış, yarım saat kadar konuşmuştu. Fakat sesi, mutaddan sakindi. Tam 45 sene müddetle İşçi isi içi i mucadelelerını anlat- nakaşa ettıgı ithamlarını reddetmiş- mukabil — rakibi Mr. Gaıtskelle şıddetle hücum — etmiş ken i münakaşayı — Par- lamentonun hudut! milletvekili: Mr. George Brown ol- muştur. Solcu liderin iddiasına göre Mr. Brown daha 1947 de Mr. Attlee'- nin zayıf bir lider olduğunu soylemış ve onu devirip yerine Mr. Bevin'i ge- tirmeye çalışmıştır. SÖZ- lerinin sonunda kendısını partıden ıh- Habitin konuş— ması, milletvekilerini heyecanlandır- mıştır. Brown kendisini müdafaa et- Miş, 1947 deki hareketinin tamamiyle parti dısıplını içinde yer alan bir ha- reket olduğunu bir hakl: sözlerine ilave etmiştir. Fakat Mr. Bevan'a en ziyade za- rar veren konuşmalardan biri Miss de kendısıne Mr. Attlee'yi devırıp ye- evin'i getirmek için ışbırlı- ği teklif edip etmedıgını sormuş, Bevan ise bunun adi bir yalan oldu- ğunu soylemıştır. Rey verme faslına geçince 291 iş- çi mılletvekılınden sadece 23 tanesi- nin muhtelif ıJulunmadıgı sebeplerle toplantıda Görüşme van'ın ihracı meselesinde çe- kimser kalanlar 9 kişiden ibaret ol- da hadıseye İşçi partisi ıçınde verilen büyük ehemmiyeti gös- ektedir. Partiden de mi ihraç S u satırlar yazıldığı sırada Lond- ' Tham hri — civarındaki Transport House un bır odasında İşçi partisinin İcra Komitesi Mr. Bevan hakkında bir karar almakla meşgul- dür. n geçen hafta sadece partinin Meclıs gurubundan ihra: dılmıştı O zamandan bu yana sifatı “müstakil sosyalist milletvekili" dir. urubun kararı Icra Komitesine ha- vale edilmiştir. İcra komitesinde bar zı azaların Mr Bevan'ın partiden da takrir verdikleri bilin- Muzakereler başlamadan vvel umumi anaat solcu liderin partiden de çıkarılması için İcra Ko- mitesinin bir karar alacağı merkezin- de bulunuyordu. O takdirde Mr. Be- a bir tek çıkar yol kalmaktadır: Partının Margate'de yapacağı yıllık konferansına başvurmak. M konferansta bulunmak hakkına sahip olmıyacaktır, fakat müracaat edebi- lecektir. Konferans, yani umumi he- yet, icra komites ının kararını iptal n bir böyle Cripps'in başına gelmiştir. Mr. Bevan'ı isçi partisinin en kuv- vetli unsurları olan sendikalar tut- mamaktadır. Buna mukabil partiye sendikaların dışından katılanlar sol- cu lideri desteklemektedirler. Haki- aten Mr. müzakerelerin A- vam Kamarasının 14 numaralı oda- sında devam ettiği sırada 50 kın telgraf almıştır. Seçim dairesin- deki işçi partisi teşkilâtı da kendısıne sempatısını yollam ş ve tuttuğu yolda azimle yürümesini tavsiye etmıştır adise, İşçi partisine kuvvet m vermektedir, yoksa onu zayıflatmak- ta mıdır? Mesele miyle çözül- müş değildir. Bir çok kimse, en mü- him şeyin birlik olduğunu söylemek- te ve Mr. Bevan'ın ayırıcı politikası- nın zararlı olduğunu bildirmektedir. Buna mukabil bizzat Meclis guru- bunda reylerin bu kadar dağılmış ol- ması ve aradaki farkın 29 dan ibaret bulunması evan'ın tezlerinin pek çok kimse tarafından desteklendiği- nin delili sayılmaktadır. İngilterede seçımlere idilmek üzere bulunuldu- ğu bir sırada verilen bu cesur karar halen münakaşa mev: Şimdi Sir Winston Churchill'in ra- kip partının bu vazı etinden istifade ederek Stafford kararı, alâmeti sayıldığını gösterecektir. Zi- ra Sir Winston fırsatları kaçıran bir adam değildir AKİS, 26 MART 1955