26 Mart 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

sulu devaluasyon usulünden daha i- yidir. Çünkü devalüasyon muvaffak olmadığı takdirde Dr. "Schacht'ın de- iği gibi iktisadiyatı apandisit ame- liyatı muvaffak olmamış bir hasta haline getirir. Onun için devalüas- yona başvurmadan önce çok düşün- mek mecburiyetindeyiz. Bu satırların yazarının kanaatına göre paramızın değerinin korunması kendi takatinin büyük bir kısmını milli masraflarına tahsis eden Türkiyenin kollektif barış adına bu masrafları- nın büyük bir kısmının milletlerara- sı bir fondan karşılanması ile müm- kündür. apılan yardımla- i mak aynı neti- ceyi husule getireceı(lir. Kollektif ba- ası - hususunda daglarında kanını dökmüş bir mille- e bu yardımlar sağlanmalıdır. kü Türkiye kollektif barış için çok büyük fedakârlıklara katlanmakta ve bu fedakârlıklar iktisadi mani olmaktadır. Devlet mız, muharrirlerimiz, fikri ışlemelıdırler Yoksa münakaşalarımız — devalüasyon prim mi sualini cevaplandırmaktan daha ileri gidemiyecek, yani ce ortaya atılmış olmaları lâzımdır. Çalışma Grev hakkı peşinde Ankarada Sıhhiyede, Mithat Paşa desi üzerindeki İşçi sigortaları binasının ilk katında duvar arı tah- aplı, havası sıcak odada ufak tefek yakışıklı bir adam Ee, dedi, sonra?.." Karşısında bır kaç kişi — vardı. Hepsi birden, odanın pencerelerinden birinin yanındakı koltuklarda otum- yorlardı. Goruşmeye resmiyet değil, samımıyet âkimdi. dediler, işte grev hak- kının tanınmasını ıstıyor & — Onu anladım Ama nasıl bir grev hakkı? — İşte, grev hakkı. için bir kampanya açtık kını istiyoruz.." O zaman Çalışma bakanı Hayret- tin Erkmen, kendisini ziyaret etmek- te olan işçi temsilcilerine hükümetin hakkının tanınması taraftarı olduğunu, fakat bu ha başka memleketlerdeki tecrubelerle ortaya çıkmış mahzurlarının mümkün mer- tebe Önlenerek Türkiyeye getirilmesi lüzumunun bulunduğunu, dece iktisadi hudutlar ıçınde kalması gerektiğini Aanlattı. Bir ara ayağa alktı, masasının başına kadar gitti, sağındaki çekmeceden kabarık bir osya çıkardı — İşte, dedi, grev hakkı ve sen- dikalar kanunu uzerınde çalışıyoruz. Eğer sizin de müsbet bır teklifiniz Varsa bıldırını Çok memnun olu- akkı tanınsın de- mek kafı degıldır Biz, daha muhale- AKİS, 26 MART 1955 Bunu temin Grev hak- Erkmen - Yırcalı iktidarda fikirler değişir fet yıllarında bu hakkın kabulü te- zini ıktıdara ve onun Çalışma Baka- t Şemseddin Sirere karşı mü- dafaa etmış partiyiz. Yalnız, memle- ketin bunyesıne en uygun formulu a- rıyoruz" İşçi temsilcileri tatmin edilmiş o- larak değil ama, akikatleri anlamış olarak Bakanlıktan gıktılar A "GÜ ampanyası" na devam ettiler. İlk şart: Kuvvetli sendikalar Demokrat ti, henüz muhalefet- te bulunduğu sırada işçileri tut- mak için grev hakkı vaadinde bulun- muştu. Parti, böyle hareket etmekle hafif davranmıştı Zira partinin lider- leri de pek âlâ biliyorlardı ki grev hakkı, "grev hakkını verdik" de ce verılmış olmaz. âf hali- ne duşup de başka hal çaresi kalma- yınca işçinin işini bırakması demek- tir. İşini bırakan işçi, gene yemek meğe muhtaçtır. Bu bakımdan grev başlayınca, ucrellerı patron de- ğil sendikalar ödemeğe başlar. Eğer sendikalar bunu başarabilecek kabi- liyette değilse, grevin mânası kal- maz. Bizim sendikalar ise için himmete muhtaçtırlar. İçlerinden bir çoğu lokallerinin kirasını ver- mekten acizdir. Hele konfederasyon- lar büsbütün erişan — vaziyettedir. Sendikalar, azalarından gene bir mik- * edılememışlı. İKTİSADİ VE MALİ SAHADA tar aidat toplayabilmektedirler. Fa- kat konfederasyonlar sendikalardan hiç para alamamaktadırlar. Bu du- rumda grev hakkı bugün kabul edil- hiç bir işe yaramıyacak, bilâkis bazı zararlı ellerin sendikalara yar- ıma çalışmalarına — vesile verecek- ti. Işçılerın "grev hakkı kampanya- sı" açmalarına rağmen hükümet meseleyi henüz acil bir dava telâkki etmemekte, işçilerin daha evvel naili ereken başka davaları - meselâ üc- retli senelik tatil - olduğu kanaatin- dedir. Bakanlık şimdi daha zıyade on- ların üzerinde çalışmaktadır. Bu ba- kımdan grev hakkı meselesinin he- men bugün, yarın ortaya çıkması beklenilmemelidir. Zaten bütün cum- uriyet devrinde işçi mevzuatı, hadi- seler acil hale gelmeden hükümet ta- rafından getirilmiştir. Bir bakıma ve- rilmiştir. Demokratik hayat devam ettiği takdirde işçilerin grev hakkım da bu yoldan alacaklarına şüphe tur. Bu hak şimdilik sadece polıtık mahiyet taşımaktadır. Şehircilik Bır katedral taşınıyor İmar Nezareti, Londra şehir karar verdiği tirileceğini bildirince Londralılar bir- birlerine girdiler. Bazı muhafazakâr- lar, katedralin yerinin değiştirilmesi- ni akıllarına bile getiremiyor, bir nevi cinnet sayıyorlardı. mar Nezareti, katedralin yerinin değişmesi ile şhrn ortasındaki bu en ışlek caddelerdeki izdihamın önle- neceği ve trafiğin çok kolaylaşacağı kanaatinde idi. akanlık, katedralin şimdiki yeri- nin seviyesi ve değeri ile esasen mü- tenasip olmadığı, bu mıntakanın, bü- rolar ve yazıhanelerle ış hanları için en müsait bir yer u kanaatinde idi. Mesele, Londra şehır meclisinde e uzun uzun müzakere edildi raya davet edilen İmar Bakanı, nok- tai nazarını uzun boylu izah etti: St. Paul kilisesinin başka bir yerde inşası zaruri idi akan, kesafet bakımından husu- si — karakteri aiz ve — ziyadesiyle mahmul bölgelerde inşaat hacminin artırılmasına taraftardır. Bu gibi lerde konulmuş bazı kayıtlar kaldı- rılmalı - ve meselâ binalar - ha yuksek olmalıydı > n bu husustaki müracaatı- nı nazarı d kkate alan Şehir Meclisi, meseleyi tetkike başladı. Şehir Mec- lisi ve İmar Bakanlığı, Londra imar plânında değişiklik yapılmasına üç sene evvel de karar vermişlerdi. Fa- at o zaman bu karara yapılan iti- razların yekünu yedi bine ol izde Nihayet u işle vazifelendirilen dört müfettiş dokuz aylık tetkikleri so- nunda butadilâtınlüzumunu rapor- 13