26 Mart 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 10

YURTTA OLUP BİTENLER Cevad Fehmi Başkut Gazetecilik diyor ki... İstanbul Basın Davalarına Ba- kan Toplu Asliye Ceza Mahkemesi Reisliğin Ankara Bas ın davalarına bakan Toplu Asliye Ceza ahkemesımn 954/33 sayı ye 4. 2. 1955 tarihli ta- limatına atfen AKİS Mecmuasının 2 Ekim tarihli nushasının 4 üncü sahifesinde münteşir "Hükümet", 23 Ekim 1954 tarıhlı nushanın 6 sahı— fesınde ıkan "Maarıf Vekilinin ve- Ekim tesir "Bu vekil istifa etmelidir", 13 Kasım 1954 tarihli nüshanın 7 8 ve 9. sahifelerinde çıkan "Demokra- si", adem ki istifa etmiyor", 20 Kasım tarihli nüshada çıkan "Bir sırça köşk hikâyesi" başlıklı yazı- ların mecmuanın neşrindeki ga- ye gözönünde bulundurulmak, ta- rafların iddia ve müdafaaları naza- ra alınmak suretiyle, Devlet Vekili Mükerrem Sarol'a ifa ettiği vazife- si dolayısiyle itibarını kıraca şöhretine veya servetine zarar ve— rebilecek mahiyet taşıyıp taşı ğı hususunu tespit ile Vazıfelendı— rılmekle gerekli tetkikat icra 0- Heyetimiz, tetkikine sunulan ya- --ları, mahkemece tevdi olunan va- zife bakımından tetkik ve mütalâa rken, anunlarımıza nazaran susları ve gazeteci- lik vazifesini ifa bakımından, — de- mokrat memleketler malbuatı Za- viyesinden mevcut teamül ve tatbi- kata göre tecviz olunan esasları Akis - gözönünde tutmuş ve tetkikin su- nulan yazıların matbuat vazife ve hakları ölçüleri içinde bulunup bu- lunmadığını araştırmıştır. sahifesinde başlıklı yazı: letmeler Vekili bulunan Fethi Çe- likbaş tarafından yapılmış bir be- yanatın Tür esi gazetesinde baş ale sütununda tenkidi dolayısiy- le kaleme alınmıştır Yazıda mu- harrir, aynı kabineye mensup bulu- nan iki vekılden birisi tarafından yapılan beyanatın, diğeri ait bir gazetede şiddetle tenkid edılmış ol- masını garipsemekte ve tenkid ey- lemektedir. Yukarıda arzedılen nok- tainazardan areket edince, mev- zuubahis yazının neşrini, gazeteci- lik vazifesi içinde olarak mütalâa eylemiş bulunu Oruz erçekten bu yazıda Türk Sesi gazetesi hakkında istimal — olunan ve bu gazetenin okunmadığını, mü- him olmadığını ifade eden fikirler, hakareti mutazammın sayılamaz. Zira, dünyada öyle bir takım gaze- te ve mecmualar vardır ki, belki se- viyelerinin yükse ması — dolayı- sıyle satışları asgari haldedir. Bu tibarla, bir gazetenin okunmaması ve okunmadıgının ifade edilmiş ol- ması, hakareti mutazammın mahi- yet arz ve binnetice 6334 sayılı ka- nunun ruhu içinde, verecek bir husus telâkki olunamaz. Tetkik konumuz olan yazıda Dr. Mükerrem Sarol'un vekilliğinin pek çok itirazlara yol açtığı, fazla şimşek çeken bir paratoner od ğu hakkındaki satırların, haysiyet, şe- ref ve itibar kırıcı mahıyette sayıla— mıyacağı mütalâasındayız. ç ten siyaset hayatında Vekilliğe ir- tika eden kimseler nda itiraz- lar daıma olabilir. Mesele bu itiraz- ların sebebmdedır, tetkik konu- muz olan yazıda ise, sebeplere mü- teallik herhangi bir işaret yoktur. Heyetimiz, Fethi Çelikbaş hakkın- da istimal olunan ibarelerden son- ra, Dr. Mükerrem Sarol'dan bahse- dilmiş bulunması dolayısiyle, Fethi Çelikbaş hakkında varit olan hu- susların Dr rem Sarol için kabul olunamıyacagı tarzında bir istidlalin yerinde olmadığı kanaa- tindedir. Bizce, yazış tarzı, bu şe- killerde mânalandırmağa — müsait değildir. Aynı hükümette yer alan iki vekilden birine ait gazetede çıkan ve diğerinin beyanatını şedid suret- te tenkid eden bir yazının tenki konusu olması ve başyazının Dr. Mükerrem Sarol'un direktifi i/e yazdırılmış bulunmasının ifade e- dilmesi, bizdeki matbuat teamülle- rinden istihrac edilen bir netice o- labilir. Gerçekten, memleketimizde Ekim sayılı nushanın 4. üme Mükerrem Sarol azeteler, — sahiplerinin temayülâtı fikriyesini aksettirdiğinden, arzolu- nan şekilde bır tesbit yapılmış ol- ması mu ht Maruz sebepler dolayısiyle "Hü- kümet" başlıklı yazının bir tenkid yazısı mahıyetınde olduğu Ve mem- leketimizde uat teamülleri ve matbuatın yerıne getirmesi icabe- den vazifeler bakımından, kabili tecviz mahiyet arzeylediği mütalâ- asındayız. 2 — 23 Ekim 1954 tarihli AKİS mecmuasının 6. sahifesinde çıkan "Maarıf Vekılının verimli çalışma- rı" - "Vekilin Gazetesi" başlıklı yazı : İşbu yazı, mutad tenkid çerçevesi içinde mütalâa edilmiş ve haysiyet veya şeref kırıcı, itibara te- sir edici mahiye memiştir. Yazıda ifade ve tenkid edilen fikir- lerin doğru olup olmadığı hususun- da herhangi bir mütalâa serdine mahal görmüyoruz. Ancak muhar- rir, doğru telâkki eylediği bir fikri ele alarak, buna muhalif tatbikatı tenkid eylemektedir. Yazıda Türk Sesi gazetesinin satışının pek alçak olduğu ibaresinden de tezyif ve tah- kir edici bir mâna çıkarmak imkân- Zıı'a buı'adakı ce e olarak kullanılmış intibaını vermektedir. 3 — 30/Ekim/1954 tarihli nüs- hanın 7. sahifesinde münteşir "Bu Vekil istifa etmelidir" başlıklı yazı: Bu yazıda da yukarda 2 No. lı fik- rada tebaruz ettirdiğimiz . lediği bir fikirden hareket retiyle, muhalif tatbıkatı tenkid ey- lemektedir; tenki oktası, gazete sahibi olan Vekilin, matbuat işleri idaresinin başına geçmesıdır Yazı- a muharrir, bu hususta sebep ol- mak üzere sokaktaki adama duru- mun anlatılamıyacagını bu gibi hallerde umumi efkârın derin bir surette rencide olması ve rejime o- lan güveninin sarsılması neticesi- nin hasıl olacağını ileri sürmekte- dir. Yazının heyeti umumiyesinden elde edılen ıntıba şu olmaktadır ki, muhar azıda tenkıdlermı edilip edilmemesi değildir" demek- dir. Muharririn, Dr. Mükerrem Sa- rol'un şahsına muhabbet beslemedi- ği aşikârdır; nitekim aynen "Kaldı ki Dr, Mükerrem Sarol'un Varilli- gının devlet ışlerının iyi yürümesi için elzem olduğunu iddia etmek fazla safdilliktir" denmektedir. Bu, ir şahsi i selesidir; — de- mokratik rejimlerde siyaset haya- AKİS, 26 MART 1955