11 Aralık 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 15

lahlandırılması mevzuunda Kremlinin ü izah etmişti Büyük elçımn bılhassa Rusya tarafından yapılan yeni konuşma teklifi b hsinde eski devlet reisine malu at erdiği ve kendisini Sovyetlerin iyi nıyetlerıne inandırmaya çalıştıgı tahmin ediliyorı General de Gaulle nutkunda Fran sızlara ne tavsiye edecekti? Londra vı Paris andlaşmalannın tasdıkını mi, yok sa Ruslarla yeniden meyi mı" Es- ki devlet reisinin iki merakı olduğu bi- liniyordu: Almanya'yı tehlikesiz hale getirmek, Fransa'yı hür büyük devlet yapmak. Hakikaten General de Gaulle nutkunda bu iki hülyasından vaz geç- mediğini belirtti ve belki Rus sefirinin sözlerinin de tesiri altında kalarak Rus- larla yeniden görüşülmesini istedi. onu: Paris'te yapıldı. Nutku, generalin taraftarlarından 7 bin ki bir kalabalık — dinliyordu. Eski reisi her zamanki b iri ellerini iki yanına aça aça ateşlı bir nutuk verdi. Nutuk, Başvekil Mendes-France'ın ta- kip ettiği politikanın bir tenkidi idi. Generale göre Fransa'nın yeniden bü- yük devlet rolünü oynamasının zamanı gelmişti. Doğu ile batının arasını bul- mak ancak ona düşebilirdi. kilde kabul olunmadan önce bir defa a ko st blo görüşülmeli ve başka çare bulunup bulunmadığı araş- tırılmalıydı. Eğer bı are bulu nmazsa tasdik yapılabilirdi. bir k devlet olarak Fransa bu fırsatı kaçır— mamalıydı. Almanya her zaman — Fransa'nın başlıca düşmanı olmuştu.. General bu düşmanın yeniden kuvvetlenmesini, di- rilmesini istemiyordu. Halbuki aynı yanlış politika, Fran- sa'nın kurtuluşunun hemen akabinde ay- nı General de Gaulle tarafından gudul— müş ve general feci şekilde hüsrana uğ- ramıştı. Bir devlet, büyük devlet olma- yı sadece istemekl buyuk devlet olmu yor. General de Gau u basit haki- katı bir turlu kavramak 1stemed1gınden tâ Moskova'ya kadar giderek Rusya ile 1tt1fak aktedmiş, bunun Ingıltere ile ak- Fransa bir Halbukı her isliğinden uzaklaşmaya mecbur kalışı ile neticelenmişti. General de Gaulle'ün derin akısler bıraktığından tur. Frai parlame ulle'cü meb andlaşmaları müzakere edilirken aleyh— te tavır takmacakları anlaşılıyor. Buna rağmen Başvekil Mendes-France'ın bir zafer kazanması kuvvetle muhtemeldir, Yalnız, generalin sözlerini komünistler tarafından mütemadiyen bulandırılan Fransız halk efkârında menfi tesirler yapac aktı Buna mukabil M ndes- France'ın da Fransa'nın son senelerde en fazla sevilen başvekıl oldugunda zerrece şüphe yoktur. AKİS, 11 ARALIK 1954 sözlerinin şüphe yok- ntosundaki de Ga— DÜNYADA OLUP BİTENLER Eisenhower Eyvah, Nitekim General de Gaulle nutku- nu söylerken o bir başka meseleden do- layı Meclisin itimad reyini alıyordu. Amerika Yer değiştiren ekseriyet S aşırmak için hâdiseleri o kadar iyi 5 bilmemeye veya dünyada olup bi- tenlerin farkında bulunmamaya mutla- ka lüzum yoktu. Ba hk o kadar tuhaftı ki, N Yo k Times Gazetesinin baş- lıgı — ilk bakışta herke hayret edebi- lirdi. Şöyle deniliyordu «Çin blokusune karşı cephe alan Eisenkower'i Demokratlar destekliyor» Evet, ortada bir yanlışhk oktur. Ame- rikanın Cumhuriyetçi Reisicu mhu Ge- neral Eısenhowerı dış politika meselesin de kendi partisi değil, muhalıf parti des- tekliyordu. Hem de kime karşı? Bizzat Eisenhower'in Cumhuriyetçi — partisine karşı.. Hâdise şudur; Kızıl Çin bazı Amerikalıları hap- setmiş, hattâ bir kısmı esaretleri sıra- sında ölmüştür. Havadis radyo tarafın— dan verildiği zaman bütün erika' derin bir infial uyanmış, toplantılar ya— pılmış, gazeteler şiddetli yazılar neşret- mişler, büyü ir gürülttü — kopmuştu. unun üzerine Senatodaki Cumhurıyet— çı lıder William F. Knowland Kızıl Çi- erikan deniz kuvvetleri tarafın- dan blokus altına alınmasını teklif et- miş ve Senatodaki Cumhuriyetçi gurup bu fikri mülayim karşılamıştır. Zaten Çin sulan civarında bir Amerikan filo- su bulunmaktadır. Bu filo Kızıl Çin'in hariç ile temasını kessin, bu suretle ko- münistler Amerikalılara yaptıkları mu- - Knowland yandık! amelenin cezasını çeksinler. Amerikan efkârı umumiyesi de şu sırada kızıllara karsı kin beslediğinden böyle bir tedbi- rin itibar görmesi kuvvetle muhtemel- i. Bu teklife ilk karşı koyan gene Cumhuriyetçi Dış İşleri Vekili John Foster Dulles oldu. Dulles'in kanaatin- ce bloküs gerginliği arttıracak ve belki de Uzak Doğu'da bir harbe yol açacak- tı. Fakat Senatodaki cumhuriyetçi gu- rup senatör Knowland'ın arkasındaydı ve senatör israr ediyordu. Bunun üzeri- ne bizzat General Eısenhower teklifin aleyhinde bulunduğunu beyan etti. Ha- kikaten Kızıl Çıne karşı bir bloküs ha- reketme girişm on derece tehlikeliy- di; üstelik fazla bır fayda da sağlaya- mazdı. O zaman senatodaki demokrat gurubun da Dulles ve — Eisenhower'i yani Cumhuriyetçi senatörlere karşı cumhuriyetçi iktidarı — desteklediği gö- rüldü. Senatodaki Demokrat partinin dış işleri sözcüsü Walter F. George ik- tidarın düşündüğü — gibi, bir bloküsün harbe yol açabileceğini açıkça ifade et- ti ve bu mevzuda kendilerinin Reisi- cumhurla tamamen mutabık bulunduk larını söyledi. nhower bu ayet ku FHise su retle vvetli muttef kler kazanmış oluyordu; zira seçimlerinden beri Kongrede ekserıyette olan Demok- ratlardır. Senatör George'dan sonra baş- ka Demokrat senatörler de aynı tezi müdafaa ettiler. Hattâ Senatodaki De- mokrat lider Lyndon B. Johnson derhal Senatör George ile mutabık bulunduğu- nu bildirdi. Bütün demokratlar cumhu- rıyetçı ıktıdarın tezını canı — gönülden orlar v natör Knowland ile arkadaşlarını takbıh ediyorlardı. 15