1 Ocak 1937 Tarihli Yarım Ay Dergisi Sayfa 3

İmparatorlar, Kırallar Noel ve Yılbaşı günleri için birtakım debdebeli İKİNCİKANUN ii, NİÇİN, VE NASIL Yılbaşı Olmuştur yua « takvim - calendrir » ba- kımından çok karışık bir tarihi, tarih bakımından ise çok önemli bir yeri vardır. Bu sebeple yılbaşını ayrı ayı iki cephe- den tetkik ederek ne olduğunu anlamak DİS nin İ değumile ilgilidir. Bundan dolayı da ilkin İsanın doğuşuna bir göz gezdirmek gerektir ri insanlara Otantanlar (Mathias, Marc, Luc, L'âvangâliste ile Sen Pol ve Sen Piyerdir. Fakat bunların risa- 2 lelerinde İsanın hangi ayda ve nde doğduğuna dâir a biir kayıt yoktur.Fakat he nun İmparator Auguste OE doğduğunu ve Po en m dai valiliğind lunduğu a çarmıha kini söylerler “Pon situ us, İmparator Tib&- re'in, Umumi vekili sıfatile Filistinde eee İşte İsanın e o devirden kalm sika- Dir Rİ ari gil, Augusi Geler; Tibe. re EA ellerine uydurularak he- sap olunu Nİ tarih bakımından unu tulmaması lâzım gelen önemli bir nokta daha vardır: Vesikasız hüküm- lere değer vermiyen tarihçiler, İsanın muhayyel bir şahsiyet oldu- nu ileri sürmekten çekinmiyor. lar. va dedikle erine b akilıren Hind e büyük bir rol ğaen um akid desi Hi e İbda; Iraktan aşarak Akdeniz kıyılarına gelmiş ve o akideye temel teşkil eden «Vişno Krişna» yi ilâhtan Jesus-Christ, yani İsa çıkmış- Bu noktalara kısaca işaret ettikten sonra taköm bakımından yılbaşı mefhu- una geçelim: İsanın doğumu yılbaşı yapılmazdan önce Türklerin, Çinlilerin, Yunanlıların, İbranilerin, Romalıların, Mı- sırlıların ayrı mebdelere islinat eden tak- vimleri vardı. Fakat bir yılın uzunluğunu ilmi biçimde ilk ölçen Mısırlılardı. Fira- vunların o çok işlenmiş yurtlarında gün- merasim İcat ederek... leri, ayları, mevsimleri, yılları hesap et- mek için dikili taşlar kullanırlardı; ve ha kikate yakin neticeler elde ederlerdi. Romalılar Finike ve Misir takvimlerinden ilham alarak kendilerine mahsus bir hesap kurdular. İlkin yılı beş aya ayırmak sure- tile kurulan Roma takvimi tekâmül ettirile ettirile sonraları on iki aya çıkarılmakla beraber yılbaşı daima mart kaldı. Dikkate değer bir noktadir ki İngilizler, on seki- zinci asrın son yıllarına kadar Roma tak viminin bu tarafını - yani yılbaşınımarttan hesap etmeği bırakmamışlardı Jül Sezar Mısırda Kleopatra ile çılgın bir aşk hayalı geçirirken Roma ve Misir takvimleri arasındaki farkı inceledi, ve iki takvimi birleştirmek istedi. Ancak Mısırın, bütün ayları otuzar gün olarak hesap etmesindeki ilmi sakatlığı gözönünden uzak tutmıyarak altı aya birer gün ilâve ve şubatlan bir gün tarhelti, Auguste, ilmi bir biçim alan bu takvim üzerinde küçük bazı değişiklikler yaptı, ondan sonra gelen imparatorlar da takvimle oynamaktan geri kalmadılar. Meselâ Domitien ilkteşrin ayına kendi adını verdi. Fakat a tak- viminde yılbaşı, martta kaldı Vaktaki huristiyanlık kuvvet buldu, kilisenin nüfuzu, tahtları devirecek bir dereceye geldi. Papalık takvimle de meş gul olmak lüzumunu hissetti, Bu lüzüm, hiç te ilmi mülâhazalardan ileri gelmiyor du, Ancak dini ve siyasi kaygulardan doğuyordu. Çünkü dünyama merkezi ok