1 Ekim 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 33

' VE yuki Ma ilen hur bu- '.)i' ki tesis iya- a - arile ene- arın cün- - yet- Ha ' de- rile- | te yez l | bür enerji tarifesine vüsi olmaları lâzımıdır. Çünkü nksi halde bugünkü tarl- felerle bülün istihsallerini satmak inıkânlarını onlar da balamıyacaklar- dır. Bu bixzal şirketlerce yapılmadığı takdirde tarifelerde en büyük rolü ornı- yan ve kapalı hesaplura İnakân veren sermaye işini cle almak ve onu İn- ceden inveye tahkik etmek hakikalten bir zaruret olmuştur. Tikrimizce bu iş ne müşkul ve nc de muğlaktır. Çünkü muhtelif senelerin altn veya gü- mMmüş satışı, helir ve üzüm;satışı nasıl vasati olarak mulüm işe makine şa- tışı da aynı şekilde malfırıdur. O halde bunu meydana koymak, mnliyetini Ve işçiliğini hesep cimek her vakit don adamlarının yapabilecekleri şey- ferdendir. Bunun üstünde görülecek tesis masrarfları ve sermayeler ya ser- mayesiz işe girişenlerin bol keseden ve müslehlikler zararına verdikleri paralardan yahut sermuye servisşini kabartmak için uydurulmuş rakamlar- dan ibarettir ki her ikişini de reddetmek en haklı bir iş olur. Diğer taraftan enerji işini yalnıx bir tek safhadan görmek ve meselâ yal- niz elektrik şirketlerinc tatbik cttirmek de kâfi olmıyacaklır. Meselü Hu- vagazı fesisleri, kok, liynit vo madem kömürü satışları da aynı süretle ban zira edilmek icap eder. Biz öyle görmek isterdik ki Devlet Demiryollarının kömür nakliyesinde yaptağı yüzde elli tenzilât bir nisbet dahilinde olamu- tik olarak kendisi hayaguazı turifclerinde ve kömür satışlarında göüslersin ve Devletçe yapılan bu tenzilâtlan fazla kömür ve hayagazı istihlâki te- min etmek surelile hem bunlurın satıcıları ve hem Devlet Demiryolları ix- tifade efsin. Biz bu ulomalik tenzill görüyoruz ve kendi haline birakılırsa maalesef görecegğimize de kani değiliz. O halde Deyvletin bunların satışı- nı da eline ve kontrolü ullma alması kat'i hir zarurottir. Bu yeni tarife- ye göre meselâ Ankarada iyi cins kok kömürü için perakende olarak şöy- le bir satış fiatı teşekkül edebilir: Lira Kokun İstanbılda satış fiatı 18 Nakliye ücreti 5,70 Diğer müteferrik masrallar 2 Kâr ( 4,20 hesabedilmiştir ? ) 80,70 Bu rakamlarda gerek kokun İstanbuldaki fialı gerekse kâr uldukça yük- sek tutulduğu halde Ankarada şimdilik perakende olarak böyle bir finta yâsıl olmamızın imkânı olmuyacaklır. Mulavassıt kürları ortaya — gidecek ve Deyvletin fazla ücretlerinde gösterdiği yüzde elli Lenzilültan müterellit fedakârlık bu mulavassıt kârlar arasında kaynayıp gideceklir. Rizim ku- naatimizce elektrik meselesi nasıl Devlet elile tanzimi lâzmgelen hayatt ehemmilyeti halz bir iş ise diğer enerji nevilerini de aynı takyide tübi tul- mak yve bu İşleri ancak bu şerait altında yapabileceklere müsaade etmek kal'i bir xarmrelbir.