Tecrübeler gösterdi ki, Devlet demiryolu ve fabrikayı hususi te- şebbüslerden daha iyi işletmeğe muvaffak oldu. Devlet müeetsesesi, burokrasiden uzaklaştıkça ve hakiki devlet- çiliğe doğru ilerledikçe, hiç şüphesiz ki, bu iktisadi konfeksiyo- nunu daha iyi ve daha rasyonel bir tarzda ifa edecektir. Ticaretin demiryolu ve fabrika işletmekten daha güç bir iş ol- duğunu kimse iddia edemez. Bu itibarla, devlet kooperatifleri- nin ticaret sahasında da muvaffak olacağını kuvvetle ümit ede- riZ. Hem artık devletlerarası ticaret işleri, gittikçe Devletler arasın- da kararlaştırılan kıymetler üzerinden yapılıyor. Bu, gitgide mallara da teşmil olunmacaktır. Şöyle ki, muayyen mallarımızı alan menileketlerin, biz de muayyen mallarını alacağız. Bu tak- dirde Devlet, ergeç Hcaret işlerini de elealmak mecburiyeti kar- şısında kalacaktır. Diğer taraftan sanayileşen Türkiye'de müstahsilin alım kabili- yetini beslemek ve gözetmek zarurcti kendini hissettirecektir. Serbest piyasa sartları içinde maliyet fiaytından aşağı satış yap- mak mecburiyetinde kalan müstahsil, fabrikalarımız için bir buhran tehdididir. Görülüyor ki, ister ziraat, ister sanayi, ister ticaret hangi bakım- dan davayı elealırsak alalım, mecburi devlet kooperatiflerini kurmak, bir milli zaruret halinde karşımıza çıkacaktır. Sa yu ne 19 tir de Ar yet