1 Ekim 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 20
20 senede kapanabilecektir. Fakat burada asıl mesele ev ihtiya- cında değil, mesken inşaatının son senelerde çok kârlı bir iş ha- lini almasındadır. Çünkü devlet, mesken inşaatında inşaat mas- raflarmın yüzde 21.5 ğunu kendisi tediye etmektedir. Almanyada son senelerde mesken inşaatı kârlı bir teşebbüs ol- muştur. Devlet yeni ev inşaatında masrafın nısfı kadar prim ver- mekte ve tamirat masraflarının beşte birini vergiden muaf tut- maktadır. Yeni inşa edilen evlerin inşa bedellerinin yüzde onunu da vergiden affetmektedir. Bu teshilât sayesinde mesken inşaatı faaliyetleri mühim nispetlerde yükselmiştir. Sınat tesisat inşaatı işleri ise gayet yavaş gitmektedir ki, bunun sebebi de sınal tesi- satın bugünkü buhran içinde masrafını koruyacak derecede kür etmemiesidir. Bazı sanayi şubelerinde makinelerin ve diğer tesisatın yenilen- mesi faaliyeti de çok durgundur. Bilhassa İngilterede yeni hi- maye sistemi sayesinde bazı fabrıkalarda — görülen yenilenme faaliyetlerini bir muayyen konjoktür müessesesi yeni bir ikti- sadi yükselişe alâmet olacak derecede ehemmiyetli telâkki et- mektedir. Bugünkü istihsal cihaznın mevcut talebi karşılamağa kâfi geldiği ve hatlâ himaye sistemine intikalden sonra müşa- hede edilen yenilenme faaliyetlerinin gevşediği müşahede edil- mektedir. 1933 senesi zarfında yeni kurulan veya tevsi edilen fabrikaların miktarı 1932 senesinden daha azdır. Bu yeni fab- rikalar ise küçük teşebbüslerdir ki, hepsinin kullandığı amele miktarı ancak 29 bini bulmaktadır. Alınanyada hükümet, yeni makinelere, yeni tesisata, tadilâta, sarfedilen paraları vergiden muaf kılmaktadır. Bu suretle devlet bu nevi masrafların yüzde 60 nı üzerine almaktadır. Bunun ne- ticesi olarak iç pazarda otomobillere, yeni makinelere olan talep mühim nisbetlerde yükselmiştir. Bu yükseliş 1934 senesinin ilk nısfında 1928 senesinin ayni müddeti zarfındaki talebe na- zaran yüzde 738, 1933 senesinin ayni müddetindeki talebine na- zaran ise yüzde 29 derecesindedir. Bunlara rağmen Almanyada dahi, sanayi esas sermayesinin yeni bir inkişaf safhasına yol uça- cak olan yenilenme hareketi mefkuttur. Alman hükümeti acaba yeni tesisatı vergziden muaf tutmakla milli iktisat ta bir canlanış hareketi doğurabilecek midir? Bun- 20 edı Dü lar du! har 195 ma:
